به گزارش خبرنگار مهر، جلسه هم‌اندیشی روسای دانشگاه‌های استان قم، نخبگان دانشگاهی و اعضای هیئت علمی با غلامعلی حداد عادل، رئیس شورای تحول علوم انسانی و دبیر شورا با حضور استاندار قم و معاون سیاسی امنیتی استاندار قم پیش از ظهر شنبه در تالار امام رضا(ع) استانداری قم برگزار شد.
در ابتدای این جلسه استاندار قم مطالبی را در زمینه ظرفیت‌های قم برای ایجاد تحول در علوم انسانی بیان کرد. پس از آن غلامعلی حداد عادل به بیان مطالبی درباره اهداف و عملکرد شورای تحول در علوم انسانی پرداخت و پس از سخنان رئیس شورای تحول، روسای دانشگاه و اعضای هیئت علمی حاضر در این جلسه به بیان نقطه نظرات خود درباره این مسئله پرداختند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های قم با اشاره به اینکه ما بیش از ۳۰ سال است با مسئله اسلامی سازی علوم انسانی درگیر هستیم اظهار داشت: در این سالها مباحث بسیاری مطرح شده اما اثر عملی در این مسئله ندیده‌ایم.
حجت‌الاسلام محمد مهدی کرمی عامل این عدم موفقیت‌ها را بلندپروازی‌ها در این موضوع دانست و گفت: باید متونی که در شورای تحول در علوم انسانی تولید می‌شود، در اختیار اساتید علوم انسانی و حوزه قرار بگیرد تا انتقادات آنها در آن گنجانده شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر مسئله نبود استاد متناسب با این فضا یک موضوع بسیار مهم است که اگر متن خوبی هم تهیه کنیم، استاد آن را نداریم.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های قم خاطرنشان کرد: نکته دیگر این است که شورای تحول علوم انسانی چقدر در دانشگاه‌ها نفوذ دارد. آیا در دانشگاه‌های مهم شعبه دارد؟ آیا اقدامات این شورا ضمانت اجرایی دارد؟
وی تاکید کرد: اگر ارتباط وسیع‌تری میان این شورا و دانشگاه‌ها وجود داشته باشد، نتیجه کار از فکر و ذهن به عمل می‌رسد.
راه‌اندازی دانشکده طب و دین در قم
ابوالفضل ایرانی‌خواه، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم هم در این جلسه با اشاره به اینکه طب هم به نوعی علوم انسانی است ابراز داشت: برای اینکه اهداف بلند چنین تشکیلات و چنین شرایطی محقق شود، مکانش را در قم فراهم کرده اند.
وی گفت: به جای اینکه معاونتی از حوزه در این شورای تحول علوم انسانی باشد، کل این شورا باید در قم کار خود را انجام دهد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم اظهار داشت: ما اعتقاد داریم که علوم انسانی باید اثرگذاری فراسوی کشور داشته باشد که تحقق چنین اهداف بلندی در قم بسیار در دسترس‌تر است.
وی با اشاره به اینکه ارتباط میان حوزه و دانشگاه بیشتر جنبه اداری پیدا کرده است که این آفت است، افزود: این موضوع باید از حالت اداری فراتر رود و دوستی‌ها بیشتر شود.
ایرانی‌خواه اظهار داشت: در این زمینه اساتید و بزرگان باید تأمل بیشتر داشته و مسئله را بازنگری کنند.
وی با اشاره به راه‌اندازی دانشکده طب و دین در دانشگاه علوم پزشکی قم گفت: این کار سال‌های بسیار دور باید صورت می‌گرفت چراکه گاهی مسائل بسیار ساده‌ای در پزشکی و سلامت وجود دارد که با نگاه دینی انطباق داده نشده است.
هدف، دقیق تعریف شود
سید حسین اخوان، عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران و رئیس بنیاد نخبگان قم هم در این نشست با اشاره به اهمیت داشتن دغدغه یکسان در این حوزه اظهار داشت: اگر دغدغه یکسان میان دست‌اندرکاران وجود نداشته باشد، کار پیش نمی‌رود.
وی ادامه داد: مسئله دیگر هدفی است که ما از تحول در علوم انسانی دنبال می‌کنیم که باید دقیق‌تر تبیین شود.
وی بااشاره به اینکه باید به مخاطبین یعنی اساتید و دانشجویان توجه ویژه داشته باشیم، اظهار داشت: روش و فرایند در این مسیر هم بسیار مهم است. یعنی گاهی روش‌شناسی ما باید تغییر کند.
رئیس بنیاد نخبگان استان قم با اشاره به اینکه ما گاهی در عرصه وحدت حوزه و دانشگاه به دنبال ترکیب محیط رفتیم، گفت: مثلاً در دانشگاه صنعتی شریف رفتیم به دنبال تأسیس حوزه یا در حوزه علمیه، علوم انسانی تأسیس کردیم که این خودش شدت و ضعف داشته است.
اگر مبانی را خط بزنیم، جایگزین نخواهیم داشت
یک عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه هم با اشاره به اینکه مبانی علوم انسانی غربی بخش عمده‌ای از علوم کنونی دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهد، گفت: اگر این مبانی را خط بزنیم، ۹۰ درصد اطلاعات حذف می‌شود. پس ما به شدت با کمبود دانش مواجه خواهیم شد.
رحمانی ادامه داد: نکته دوم این است که این مبانی غلط نیستند اما ناقص هستند. اگر کارگروه‌ها با شناخت نقاط غلط آنها را خط می‌زنند، برای جایگزین کردن آن چه می‌کنند؟
وی ابراز داشت: شما اینجا با نیازی روبه‌رو می‌شوید به عنوان تولید مبانی که برطرف کردن آن با پنج سال و ۱۰ سال زمان ممکن نیست چرا که در غرب چند صد سال تلاش شده تا به این مرحله رسیده است.
حسن محرابی کیا، معاون پژوهش آموزش و پرورش قم هم در این جلسه به مشکل اقبال نداشتن دانش‌آموزان نخبه به علوم انسانی اظهار داشت: باید برای این موضوع هم فکری کرد.
وی با اشاره به مسئله سند بنیادین تحول در آموزش و پرورش ادامه داد: سالها برای تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تلاش شده اما الآن برای تحقق زیرساخت‌های سند، با ۱۱ و نیم میلیون دانش‌آموز و یک میلیون معلم هیچ فکر اساسی نمی‌شود.
فقیه‌زاده، مسئول دبیرخانه دائمی حوزه و جهاد دانشگاهی هم با اشاره به اینکه در تحول در علوم انسانی نیازمند روش‌هایی هستیم که بتوانیم این علوم را کاربردی کنیم ابراز داشت: مسئله اول مسئله کرسی‌های آزاداندیشی است که به درستی اتفاق نیفتاد.
حرکت تاسیسی تا ترمیمی
حجت‌الاسلام سعید رهایی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید هم در ادامه این جلسه چند سوال از حداد عادل پرسید.
وی با بیان اینکه باید تبیین شود دستاورد این شورای تحول چه خواهد بود؟ اظهار داشت: این تغییر قرار است تدریجی باشد یا دفعی؟
رهایی با اشاره به اینکه تعریف اسلامی شدن باید درست تبیین شود اظهار داشت: اسلامی شدن در حقوق، فلسفه و روانشناسی معنای متفاوتی دارد که در هر حوزه باید توضیح داشته باشید.
وی با اشاره به تعطیل شدن درس فلسفه غرب گفت: الآن جلوی خیلی از رشته‌ها بسته شده است و این وضعیت چگونه ادامه خواهد یافت؟ به عقیده وی حرکت شورای تحول یک حرکت تأسیسی است و درست این بود که ترمیمی با موضوع اسلامی‌سازی علوم انسانی برخورد شود.
موسوی نسب، معاون آموزشی موسسه امام خمینی(ره) نیز در ادامه این جلسه ضمن مخالفت با اظهارات رهایی گفت: این حرکت هم باید تأسیسی باشد و هم ترمیمی.
وی با اشاره به زمانی که طول می‌کشد تا سند تحول در علوم انسانی تدوین شود ابراز داشت: آیا الان تا آن زمان در سطح دانشگاه‌ها برنامه‌ای داریم که کسانی که این نظریات را می‌خوانند، از دایره تفکر اسلامی حذف نشوند؟
در ادامه این جلسه هم باقری ثالث، سرپرست دانشگاه حضرت معصومه(س) درباره بازه زمانی که برای فعالیت‌های شورای تحول در علوم انسانی در نظر گرفته شده، پرسید.
حجت‌الاسلام بنایی، معاون استاندار قم هم خواستار توجه بیشتر به ظرفیت‌های قم در این زمینه شد.
گلایه از بی‌توجهی برخی دانشگاه‌های قم
غلامعلی حداد عادل در پاسخ به سوالات و ابهامات نخبگان دانشگاهی قم با اشاره به صحبت یکی از اساتید در زمینه محدود کردن رشته‌های علوم انسانی اظهار داشت: علوم انسانی را تعطیل نکرده‌ایم بلکه جلوی گسترش آن را گرفته‌ایم. در واقع جلوی آب را نگرفته‌ایم بلکه مانع سیلاب شده‌ایم.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی با انتقاد از مراکز دانشگاهی در قم که به مصوبات شورا بی تفاوت بوده‌اند، اظهار داشت: در قم برخی مراکز وجود دارند که بدون توجه به مصوبات شورای تحول، رشته‌هایی را گسترش داده‌اند.
وی با اشاره به آمار بالای دانشجویان علوم انسانی خطاب به روسای دانشگاه‌های قم گفت: همان مقداری که الان دانشجو هست، مصیبت است و مصیبت را بیشتر نکنید.
وی ادامه داد: اینکه آقای رهایی گفته‌اند جلوی فلسفه غرب گرفته شده، نمی‌دانم این اطلاع از کجا به شما رسیده. چنین مطلبی به هیچ وجه تصویب نشده است. چند سال پیش یک مدیرکلی تخیل خودش را بیان کرد و برای ما دچار دردسر شد.
حداد عادل افزود: فلسفه غرب حتماً باید تدریس شود چرا که اگر بخواهیم این فلسفه را حذف کنیم نمی‌توانیم از دیدگاه دیگران مطلع شده و نقاط قوت و ضعف آن تفکر را بدانیم.
نماینده مردم تهران در مجلس افزود: تحول در علوم انسانی مستمر است و کار دفعی و قطعی نیست که با بخش‌نامه بتوانیم آن را انجام دهیم.
عده‌ای بهانه‌گیری می‌کنند
وی با اشاره به اینکه ما پرهیز داریم از اینکه کار تحول علوم انسانی دستخوش درگیری‌های جناحی در کشور شود ابراز داشت: عده‌ای در کشور هستند که تفکر سکولار دارند و مایل نیستند تحول علوم انسانی اتفاق بیفتد.
حداد عادل ادامه داد: این افراد هیچ وقت نیت باطنی خود را به این صراحت آشکار نمی‌کنند بلکه به بهانه‌هایی حرف‌های عجیب و غریب می‌زنند.
وی با اشاره به اینکه ما باید مراقب باشیم این موضوع مهم زیر چرخ دنده درگیری‌های جناحی له نشود، ابراز داشت: تا اینجا موفق بودیم که این تحول علوم انسانی را به موضوع جنجال رسانه‌ها بدل نکنیم، هر چند بعضی خواسته‌اند ما را به این فضا بکشانند.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی گفت: یک نقشه راهی برای اسلامی کردن علوم انسانی داریم تدوین می‌کنیم تا بدانیم قدم به قدم به چه کیفیتی جلو ببریم.
وی با اشاره به اینکه بخشی از کار شورا پیراستن کتاب‌های موجود از مطالب صریحاً غیر اسلامی است، ادامه داد: ضرورتی ندارد برای آموزش زبان انگلیسی شرابخواری را تعلیم دهیم.
حداد عادل با اشاره به اینکه این تحول زمان‌بر است، افزود: حدود ۶ هزار کتاب نیاز داریم که خود این امر یک جاده بسیار طولانی و سخت است که به این راحتی طی نمی‌شود.
وی ادامه داد: اینطور نیست که شمشیری از غلاف دربیاید و اساتید قبلی را کنار بگذاریم. بنای ما این است که روش اقناعی در پیش بگیریم و خط قرمز ما تنها اسلام و انقلاب اسلامی است.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی با اشاره به اینکه حذفیات چشم بسته نخواهد بود گفت: یک سری مسائل است که با حذفش مشکل ایجاد نمی‌شود اما برخی مطالب دیگر اگر حذف شود، لوازمش باقی می‌ماند که باید به این مسئله دقت کرد.