خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ: یکی از فعالیت‌های رسانه‌های فرهنگی، معرفی کتب مناسب برای مطالعه مخاطبان است که این کار هنگام رسیدن مناسبت‌های مختلف، بیشتر موثر است و اصطلاحا بیشتر جواب می‌دهد. در حال حاضر در روزهای پایانی ماه صفر و ایام عزاداری مربوط به 3 معصومی هستیم که شهادتشان در این روزها قرار دارد.
به همین بهانه، و همزمان با روز 28 صفر که روز رحلت پیامبر اکرم(ص) و امام حسن مجتبی(ع) است، قصد داریم تورقی بر کتابی درباره حضرت رسول(ص) داشته باشیم.
کتاب مورد نظر با عنوان «رسول مهربانی» و عنوان فرعی «چهل جلوه زیبا از گفتار و رفتار رسول خدا» اثر حسین اسحاقی است که در سال 86 با همکاری نشر طه و مرکز پژوهش‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، به چاپ رسیده است.
این اثر که بهانه تولیدش نامگذاری سال 85 به نام پیامبر اعظم بوده است، 2 بخش اصلی با عناوین «گذری بر اخلاق فردی پیامبر اعظم(ص)» و «گذری بر اخلاق خانوادگی و اجتماعی پیامبر اعظم» دارد. دوستی و محبت، قناعت، دنیاگریزی، آراستگی، سخن گفتن، عبادت و بندگی، ذکر و دعا، اهتمام به قرآن، خوردن و آشامیدن، نشست و برخاست، حساب‌رسی و خداترسی، دانش‌ورزی، رضامندی عناوین مربوط به بخش اول هستند که ابعاد فردی شخصیت پیامبر(ص) هستند.
مهمان‌نوازی، رفتار با کودکان، رفتار با جوانان، همسرداری، احترام به والدین، منزلت زنان، عفو و گذشت، مهربانی همراه با شجاعت، سعه صدر، مدارا، فروتنی، شوخ‌طبعی، هم‌نشینی با نیکان، پیمان برادری، هم‌بستگی اجتماعی، صلح‌طلبی، رعایت حقوق اقلیت‌ها، خرافه‌زدایی، وفاداری به عهده و پیمان، سپاس‌گذاری از دیگران، سیره تبلیغی، کار و تلاش، قرض‌الحسنه، انفاق و رسیدگی به محرومان، صدقه و بخشش، سیره حکومتی، آینده‌نگری سرتیترهای مربوط به بخش دوم کتاب و رفتار جمعی پیامبر(ص) هستند.
پیامبر نیز به گواه آیه «انا بشر مثلکم...» مانند هر انسان دیگری دارای جنبه‌های خشم و مهربانی بوده که بعد خشم و غضب، نمود بسیار کمی در زندگی ایشان داشته است. به عنوان مثال، غضب پیامبر را می‌توان در جنگ‌های ایشان با دشمنان مشاهده کرد که البته این خشم با مردانگی و جوانمردی همراه بوده است و هیچ‌گاه جنبه شخصی و انتقام‌گیری نداشته است. اما آنچه پیامبر اسلام(ص) را متمایز می‌کند، جنبه مهربانی و رافت وی است که می‌توان صدها جلد کتاب تحلیلی و غیرتحلیلی درباره آن نوشت. کتاب پیش‌رو نیز درباره جنبه‌های مهربانی حضرت محمد(ص) است که متاسفانه تا این مقطع زمانی به عمد یا غیر عمد توسط دوستان و دشمنان اسلام، نادیده گرفته شده است.
از دشمنان نمی‌توان توقعی داشت اما دوستانی که از ولایت و محبت پیامبر(ص) می‌گویند ولی درصدی از اخلاق رحمانی وی را ندارند، ظالم بر حق ایشان هستند چون با رفتار خود، مفهومی به نام «محمد» را خدشه‌دار می‌کنند. نمونه این نکته تاسف‌بار را می‌توان در رفتار اجتماعی بسیاری از شهروندانمان مشاهده کرد. پیامبر(ص) گفتاری دارد که می‌فرماید من 5 رفتار را در زندگی‌ام ترویج کردم... یکی از این رفتارها اول سلام کردن به کودکان است. در سراسر زندگی حضرت رسول(ص)، این ایشان بود که اول به کودکان و کوچکتر از خود، سلام می‌داد. در حالی که عکس این رفتار را به طور جدی و متاسفانه با اخلاقی آمیخته با تکبر در بزرگترهای خود سراغ داریم.
اما بهترین راه معرفی کتاب مورد نظر و از گذر آن، تا حد کمی معرفی پیامبر(ص) مرور برخی از فرازهای این کتاب هستند که در ادامه با هم این بخش‌ها را می‌خوانیم:
... و بر این باور بود که «خدمت به همسران، صدقه به شمار می‌آيد.» رسول‌الله (ص) از پیروانش می‌خواست نسبت به زنان مهر و محبت داشته باشند و از برخورد تند و خشونت نسبت به زنان به شدت نهی می‌فرمود: هر مردی که به همسرش سیلی بزند، آفریدگار بلندپایه به کلیددار دوزخ فرمان می‌دهد که هفتاد سیلی داغ از آتش دوزخ به او بزند.
...رسول رحمت، مردم را به بوسیدن فرزندان و مهربانی به آنان سفارش می‌کرد. روزی مردی که در جمع پیامبر و اصحاب بود، گفت: من هرگز کودکی را نبوسیده‌ام. پیامبر نیز فرمود: «این مردی است که در نظر من از دوزخیان است.» آن حضرت، رعایت عدالت میان فرزندان را لازم شمرده و فرموده است: میان فرزندان خود در عطا و بخشش به عدالت رفتار کنید، همچنان که دوست دارید آنان نیز در احترام و محبت میان شما عادلانه رفتار کنند.
... حضرت علی (ع) درباره نوع معاشرت رسول‌الله(ص) فرموده است: «او به آنچه هم‌نشینانش می‌خندیدند، می‌خندید و از آنچه آنان از آن خوششان میآمد، خوشش میآمد.» هنگام دیدار یاران، چهره‌اش بیش از دیگران، شاداب و خندان بود و گاه چنان می‌خندید که دندان‌های مبارکش نمایان می‌شد. با این همه نزد یارانش بسیار محترم بود و جایگاهی والا داشت. قیس بن سعد، یار جوان رسول‌الله(ص) پس از توصیف شوخ‌طبعی ایشان می‌گوید: «به خدا سوگند، آن حضرت با آن شکفتگی و خنده، هیبتش از همه افزون‌تر بود.»
... رسول خدا(ص) در سخنی می‌فرماید: بیشترین بیمی که بر امت خودم پس از خویش دارم، همانا کسب‌های حرام و شهوت پنهانی و ربا است. بر این اساس، رسول‌الله هشدار می‌دهد: بر شما از آن بیم دارم که پس از من دنیا به روی شما گشوده شود. آن‌گاه یکدیگر را نشناسید! آن وقت است که آسمانیان نیز شما را نشناسند. البته دنیاگریزی در مکتب رسول‌الله(ص) به معنی گریز از همه نعمت‌های دنیوی نیست. ایشان در سخنی زیبا، این مقیاس را چنین یادآور می‌شود: «آنها که دنیا را برای آخرت و آخرت را برای دنیا ترک کنند، از ما نیستند.»