مجله مهر: چند هفته ای بود که هر شب مردم پای تلویزیون می نشستند تا اولین سریال بهروز شعیبی را از شبکه یک رصد کنند. اولین سریالی که فراتر از حد انتظارها بود و نشان داد که موفقیت تیم کاری شعیبی و رضوی (تهیه کننده) در فیلم «دهلیز» یک شانس و اتفاق نبوده است.
این سریال که بیش از هرچیز به زندگی روحانیون در کنار مردم و فراز و نشیب های زندگی این قشر از جامعه پرداخته بود، خیلی زود میان مردم و نخبگان جای خود را پیدا کرد. تا جایی که در این روزها هشتگ پرده نشین (#پرده_نشین) یکی از موضوعاتی بود که کاربران شبکه های اجتماعی در رابطه با آن اظهار نظر می کردند.
هنوز چند روزی از شروع سریال نگذشته بود که محمد سرشار مدیر حوزه هنری استان تهران در صفحه خود نوشت: «مجموعه تلویزیونی پرده نشین پاک زندگی ما را به هم ریخته! هر شب ساعت ۲۲:۱۵ باید پای شبکه اچ دی بنشینم و خلاف عادت شبانه ام به کتاب خواندن در این ساعت، تلویزیون ببینم. پرده نشین، جزو معدود مجموعه هایی است که سبک زندگی مومنانه را روی پرده به تصویر کشیده و واقعاً جای آفرین گفتن و دستمریزاد دارد. خدا قوت!»
پیگیری هشتگ این سریال در شبکه های اجتماعی به خوبی نشان می دهد که مردم و به ویژه طلبه های جوان از پخش این سریال راضی هستند. سریالی که در آن هنرمندانه نکات ریز و درشت سبک زندگی اسلامی یا به قول عوامل سریال زیست مومنانه به خوبی به تصویر کشیده شده بود.
اما برخلاف مردم جریان های مختلف سیاسی و رسانه ای واکنش های مختلفی از خود نشان دادند؛ در میان اصولگرایان برخی رسانه ها به تعریف و تمجید پرداختند و برخی دیگر ترجیح دادند این مجموعه را سانسور کنند. اما عجیب ترین واکنش از سوی جریان موسوم به حامیان احمدی نژاد بروز پیدا کرد. این جریان که از ابتدای سریال به حمایت از این فیلم پرداخته بود، به تدریج تغییر موضع داده و پرده نشین را پروژه تطهیر هاشمی قلمداد کرد!
احمد عمویی از فعالان رسانه ای نزدیک به احمدی نژاد در تحلیلی شهیدی پرده نشین را همان آیت الله طبسی تولیت آستان قدس رضوی دانست! وی حتی تشکر دست اندرکاران فیلم از آستان قدس بابت فیلم برداری در حرم رضوی را این چنین تحلیل کرد: «خب! پرده نشین هم تمام شد و فهمیدیم که آقازاده ها از هر گونه خطایی مبرا هستن! ... به شما چه که در تیتراژ پایانی سریال از تولیت آستان قدس و فرزند ایشان حاج مصطفی طبسی تشکر میکنن و توجیه هم میکنن که بخاطر اجازه فیلمبرداری در حرم بوده!!! آخه مگر میشه آقازاده ها خطا کنن؟»
به دنبال این تحلیل دیگر رسانه های این جریان نیز موضعی انتقادی در پیش گرفتند. سایت هما نیوز که تا پیش از این در مطلبی به تمجید از این پرداخته بود، در موضعی جدید آیت الله شهیدی پرده نشین را همان هاشمی رفسنجانی دانست و به رئیس جمهور نیز نقش حاج اقا مهدوی را سپرد و نوشت: «با نگاهی دقیق‌تر و با استفاده از نشانه‌های موجود در فیلم می‌توان به‌راحتی متوجه شد که آیت الله این سریال شخصی نیست جز آیت الله هاشمی رفسنجانی. نگاهی به خانواده و زندگی ایشان کوچک‌ترین شکی در هر بیننده ریزبین و زیرک باقی نخواهد گذاشت که خانواده شهیدی همان خانواده رفسنجانی است. خانواده‌ای که از دید گروه سازنده این فیلم پاک و ایده آل تصویر شده و حتی اگر فرزندشان خطایی مرتکب شود نه از سر عمد که سهواً آن را انجام داده است و برای درست کردن خطاهای سهوی خودشان از هر تلاشی فروگذار نیست اما دراین‌بین اصرار آن روحانی معروف برای خارج کردن آیت الله از گوشه خلوت خود نیز نماد تلاش برای بازگرداندن آقای هاشمی به عرصه سیاست است. رفتاری که به‌راحتی از نشان‌های داده‌شده می‌توان تشخیص داد که آن روحانی معروف نیز کسی نیست جز حسن روحانی که با نگاه به محتوای دیالوگ‌ها گفته‌شده توسط بازیگر و مقایسه‌شان با ادبیات حسن روحانی می‌توان بر این ادعا صحه گذاشت که انشا الله در آینده و بی‌شک در سایر قسمت‌های پخش‌شده ریز آن‌ها را بیان خواهیم کرد.»
اما این آخرین مصداق یابی اهالی رسانه نبود. برای مثال محمدصالح مفتاح از کاربران فعال رسانه ای و مدیرسایت تریبون با اشاره به یکی از سکانس های فیلم، حاج آقا مهدوی را علیرضا پناهیان دانست و نوشت: «دو سال پیش دعوایی در پلاس شکل گرفت که در سریال پرده نشین هم به آن اشاره شد. دعوا از آنجایی شروع شد که حاج آقا پناهیان در منبر خود گفت: آن زمانی که کت و شلوار در ایران باب شد، علمایی قوی نداشتیم واگرنه در آن زمان کت وشلوار حرام قطعی بود. متعاقب آن نوشته و چند منبری که حاج آقای پناهیان علیه ما رفت٬ جلساتی با ایشان داشتیم که بحث‌های بنیادینی بین ما شکل گرفت. حالا دیدم در سریال پرده نشین باز هم گفته شده است سخنان ایشان تحریف شده و ناقص ذکر شده است.»
سیدحسین عباس نژاد که خود یکی از روحانیون فعال در شبکه های احتماعی است، شهیدی را همان آیت الله مقدسی (امام جمعه فقید شهر محلات) معرفی کرد و نوشت: «رفتارها و اخلاق شخصیت حاج آقا شهیدی در سریال پرده نشین، منو یاد استاد اخلاق و مرادم مرحوم آیت الله حاج آقا مقدسی سرپرست حوزه القائم شهرستان محلات میندازه... مجسمه اخلاق و تقوا و کوه آرامش... بعضی وقت ها بدجور دلتنگش میشم.»
این در حالی است آیت الله مقدسی با وجود محبوبیت فراوان در میان مردم شهر پسری نداشت تا بتواند نقش آقازاده را اجرا کند.
اما برخی رسانه های اصلاح طلب نیز در واکنش به این سریال ترجیح دادند به انعکاس نظر حامیان احمدی نژاد و بازنشر تشبیه شهیدی به هاشمی رفسنجانی بپردازند. تا جایی که این تشبیه به یکی از تیترهای اصلی روزنامه تازه تاسیس محمدقوچانی تبدیل شد.
شهیدی به حق خودش قانع بود
اما به نظر می رسد که اهالی مجلس نظری متفاوت در مورد این تشبیه دارند. ایرج ندیمی نماینده مجلس و سخنگوی فراکسیون فرهنگ، رسانه و هنر مجلس با تاکید بر موفق بودن پرده نشین، گفت: «پرده نشین یکی از سریال های فاخر در رابطه با روحانیت بوده است که توانست توجه مردم را به خود جلب کند.»
ندیمی شباهت شهیدی به آیت الله هاشمی را رد کرده و گفت: «آیت الله شهیدی در این سریال فردی متواضع و مردمی بود که نسبت به حق خود قانع بوده است.»
حجت الاسلام سالک نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی از چهره هایی بود که پرده نشین را رصد کرده بود. نایب رئیس فراکسیون روحانیت مجلس به انتقاد از استفاده از بازیگران طنزپرداز پرداخت و گفت: «هرچند که پرده نشین یک سریال موفق و ارزشمند بود ولی استفاده از بازیگران طنزپرداز در نقش های ارزشی مناسب نبود.»
سالک همچنین ادعای هما نیوز را توهم دانست و گفت: «در این فیلم روحانی نقش اول به خوبی صفاتی همچون نصیحت، اجرای قانون، دفاع از قانون در قبال فرزند و دوری از تبعیض را به تصویر کشیده است.»
شهیدی همان آیت الله یزدی است
حجت الاسلام حسن سبحانی نیا از نمایندگان روحانی مجلس است که شب ها سریال پرده نشین را پیگیری کرده است. وی با تاکید بر اینکه این سریال مخاطبین زیادی را جذب کرده است، گفت: «این سریال توانست همزمان با جذب مخاطب، وظیفه روحانیت را به خوبی به تصویر بکشد.»
عضو هیئت رئیسه مجلس همچنین به نقد کشیدن چهره های مقدس مآب در این سریال را از نکات مثبت این سریال ارزیابی کرد و گفت: «میرزایی در این سریال به خوبی نماد افراد متظاهر بود. بازیگران نقش شهیدی و مهدوی نیز با وجود اینکه بازیگران طنزپرداز بودند، به خوبی نقش یک روحانی موفق را به تصویر کشیدند.»
سبحانی نیا همچنین با رد شباهت شهیدی به آیت الله هاشمی گفت: «من شباهتی بین نقش شهیدی با شخصیت آقای هاشمی ندیدم و اتفاقا به نظرم این نقش شباهت زیادی به آیت الله یزدی داشت.»
حمید رسایی از چهره های نزدیک به جبهه پایداری از دیگر نماینده هایی است که پرده نشین را رصد کرده بود. اما وی ترجیح داد در رابطه با این سریال مصاحبه ای انجام ندهد.
مهدی فضائلی مدیرعامل انتشارات سروش نیز از جمله چهره هایی بود که رابطه میان شهیدی و هاشمی رفسنجانی را رد کرده و یک توهم دانست.
من تلویزیون ایران را نمی بینم!
دکتر غلامعلی رجائی از مشاوران آیت الله هاشمی از جمله افرادی بود که می توانست پاسخ جامعی به این تشبیه بدهد. اما وی به ما گفت: «من فرصت نمی کنم تلویزیون ایران را ببینم و متاسفانه پرده نشین را هم ندیده ام. بهتر است سراغ باقی دوستان بروید.»
سیدرضا اکرمی رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری نیز از جمله افرادی بود که می توانست در رابطه با تشبیه حجت الاسلام مهدوی به رئیس جمهور واکنش نشان دهد. اما حجت الاسلام اکرمی نیز با اشاره به اینکه فیلم را ندیده اند، گفت: «صرفا شبکه خبر را رصد می کنم.»
اما دکتر حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور از جمله مسئولین دولتی است که «پرده نشین» را رصد کرده است. وی در پاسخ به تحلیل رسانه های احمدی نژادی گفت: «بنویسید خدا به بعضی ها عقل و سلیقه بدهد!»