به گزارش خبرنگار مهر، دولت در ماه های اخیر ارقام مختلفی از رشد اقتصادی و بهبود شرایط کسب و کار در کشور ارائه کرده و مقامات اقتصادی دولت تدبیر و امید نیز به دفاع از آن پرداخته اند. در نقطه مقابل، منتقدان آمارهای دولت می گویند چگونه ممکن است اقتصاد راکد و غیرفعال کشور در یک دوره کوتاه از رشد چند درصدی منفی به رشد چند درصدی مثبت رسیده باشد؟
آنان همچنین این سئوال را مطرح می‌کنند که مشخصا دولت در دوره‌ای که مدعی وقوع رشد اقتصادی است، چه اقدامات موثری را برای بهبود فضای کسب و کار، رونق تولید و توسعه فعالیت‌های اقتصادی انجام داده است؟ آیا بنگاه ها مورد حمایت مالی قرار گرفته اند؟ آیا جلوی واردات بی رویه گرفته شده است؟ آیا سرمایه گذاری‌های جدیدی در اقتصاد انجام شده است؟
اما دولت معتقد است بنا به دلایلی، رشد اقتصادی در کشور اتفاق افتاده و پس از چند سال رکود و رشد منفی اقتصادی، بالاخره بهبود شرایط به اقتصاد ایران لبخند زده و حالا شرایط رو به بهبود است.
آیا رشد اقتصادی تاثیر منفی بر بازار کار دارد؟
کارشناسان اقتصادی بر این مطلب تاکید دارند که هرگونه رشد اقتصادی باید خروجی‌های مشخص و قابل اندازه گیری داشته باشد که یکی از این مقوله ها کاهش نرخ بیکاری و ایجاد فرصت‌های جدید شغلی در بازار کار است.
مقامات دولتی در واکنش به انتقادات فراوان صورت گرفته درباره نرخ بیکاری تک رقمی اعلام شده در تابستان امسال، اعلام کرده بودند تاثیر رشد اقتصادی در بازار کار به سرعت اتفاق نمی‌افتد و باید اندکی منتظر ماند تا آثار رشد اقتصادی در اشتغال نمایان شود.
با این حال، به نظر می رسد اگر جریان رشد اقتصادی کشور در طول ماه‌های گذشته اتفاق افتاده و پایدار باشد، دستکم باید در گزارش فصل پاییز مرکز آمار ایران آثاری از رشد اقتصادی را در بهبود وضعیت بازار کار ایران مشاهده کرد؛ اما آمارها نشان می دهند در فاصله پاییز 92 تا پاییز 93، تعداد بیکاران مطلق کشور 119 هزارنفر افزایش یافته است.
اگر این مقایسه را بخواهیم با فصل تابستان امسال نیز داشته باشیم، تعداد بیکاران کشور تنها در مدت زمان یک فصل یعنی از تابستان تا پاییز 263 هزار و 473 نفر بیشتر شده است. با این وجود، در ماه‌های اخیر دولت گزارشاتی از ایجاد 400 هزار فرصت شغلی جدید در سال‌جاری خبر داده است که اگر این آمار را قابل قبول بدانیم، باید نتیجه گرفت در شرایط فعلی میزان ریزش نیروی کار و مشاغل دارای ناپایداری و فصلی در اقتصاد ایران از مشاغل پایدار و ایجاد فرصت‌های جدید بیشتر است.
به عبارت ساده تر، آنقدر که اقتصاد ایران شغل از دست می‌دهد، ایجاد نمی‌کند و این مسئله می تواند به ادامه وضعیت نامتعادل عرضه و تقاضای نیروی کار کشور و انباشت بیش از گذشته تقاضا برای کار دامن بزند.
3 ماهه 263 هزار نفر بیکار شدند!
مقامات بانک مرکزی اخیرا اعلام کرده اند در نیمه نخست سال‌جاری در گروه کشاورزی 3.2 درصد، نفت 9.2 درصد، صنایع و معادن 7.2 درصد و خدمات 2.5 درصد رشد اتفاق افتاده است و به صورت کلی رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست امسال 4.4 درصد بوده است.
همچنین مسئولان این بانک می‌گویند این رشد در حالی اتفاق افتاد که اقتصاد ایران در بهار 92 با منفی 4.1 درصد و در تابستان همان سال نیز با منفی 9 دهم درصد رشد اقتصادی مواجه بوده است.
رئیس کل بانک مرکزی در گزارشی که اخیرا برای دفاع از آمارهای رشد اقتصادی به مجلس ارائه کرده، گفته است: اعلام رشد اقتصادی 4.6 درصدی در فصل اول سال 93 پس از هشت فصل رشد منفی با طرح سئوالات و ابهاماتی همراه بوده است. به رغم تمامی ابهام‌ها و شبهات وارد شده باید تاکید کرد بانک مرکزی در پردازش حساب‌های ملی خود از شیوه‌ها و استانداردهای متعارف بین‌المللی بهره گرفته و به اصول حرفه‌ای خود در این زمینه کاملا پایبند بوده است.
از سوی دیگر، مرکز آمار ایران تعداد بیکاران مطلق کشور در تابستان 92 که از نیمه آن دولت تدبیر و امید آغاز به کار کرده است را 2 میلیون و 563 هزار و 624 نفر اعلام کرد که این میزان در تابستان امسال 2 میلیون و 257 هزار و 194 نفر اعلام شد، یعنی 306 هزار و 430 نفر از مجموع بیکاران کشور کاسته شد.
با این وجود، مقایسه تعداد بیکاران کشور در فصل پاییز 92 به میزان 2 میلیون و 401 هزار و 205 نفر نشان دهنده افزایش 119 هزار و 462 نفری بیکاران مطلق کشور در این دوره و ثبت آمار 2 میلیون و 520 هزار و 667 نفری است.
آمار بیکاران کشور در 18 ماه فعالیت دولت
کارشناسان بازار کار در واکنش به آمارهای متناقض، ابهام برانگیز و غیرمرتبط با رشد اقتصادی کشور معتقدند یا با آمارهای غیرشفاف و دستکاری شده مواجه ایم، یا میزان اخراج‌ها زیاد شده و یا اینکه نوسانات آمارهای بیکاری در فصول مختلف نشان می‌دهند که با مشاغل ناپایدار و شکننده‌ای مواجه‌ایم که نمی‌تواند حتی به اندازه چند ماه دوام داشته باشد.
علی ربیعی وزیر کار اخیرا اعلام کرده هر یک درصد رشد اقتصادی معادل 100 هزار اشتغال است؛ بنابراین باید آثار رشد اقتصادی 4.4 درصدی خود را به صورت 440 تا 500 هزارشغل جدید در آمارها نشان می داد نه اینکه با افزایش یکساله 119 هزار بیکار و یا با افزایش 263 هزارنفری تعداد بیکاران در فاصله تابستان تا پاییز امسال مواجه باشیم.
در هر حال، اینکه به چه دلیل و یا دلایلی تعداد بیکاران کشور با وجود رشد اقتصادی مثبت اعلام شده رو به افزایش است؟ سئوالی است که دولت باید به آن پاسخ بدهد، همچنین ثابت ماندن و البته بیشتر شدن تعداد بیکاران کشور نیز حاکی از آن است که دولت نتوانسته در 6 فصل گذشته از فعالیت خود، اقدامات موثری را در این بخش به انجام برساند.