خبرگزاری مهر، محمدجواد عسکری؛ سالها پیش برای رونق تبلیغات گردشگری در ایران سازمان میراث فرهنگی خانه تاریخی شقاقی در خیابان کوشک را به ستاد تبلیغات و نمایشگاههای گردشگری داد تا از آن به عنوان مرکزی برای واگذاری مباحث مربوط به تبلیغات گردشگری استفاده کند. قرار بود این ستاد نه تنها برای برگزاری و شرکت در تمام برنامه های گردشگری بین المللی همکاری داشته باشد بلکه ایران را در شبکه های خارجی نیز معرفی کند.
سفر تیمی متولیان گردشگری برای پخش کردن بروشور!
شرکت در نمایشگاههای گردشگری انجام شد اما با حاشیه های بسیار. یکی از این حاشیه ها مربوط می شد به تعداد افراد شرکت کننده در نمایشگاههای خارجی.
این ستاد تعداد زیادی از کارکنان خود را به همراه مسئولان سازمان میراث فرهنگی به یک نمایشگاه خارج از کشور می فرستاد تا بروشور تبلیغاتی بین شرکت کنندگان توزیع کنند!
آنها به جای اینکه برای برقرار ارتباط با شرکت کنندگان در آن برنامه ها و تبلیغ گردشگری در آن نمایشگاهها فعالیت کند همگی دل به دریا می زدند و تنها یکی دو نفر در غرفه ایران می ماندند آن هم برای خالی نماندن غرفه و پخش کردن چند بروشور نه چندان جالب از تصاویر گردشگری ایران حتی یکی از کتابهایی که همیشه این ستاد بین گردشگران خارجی و در نمایشگاهها پخش می کرد، یا تمام آثار تاریخی ثبت شده ایران در یونسکو را نداشت و یا تنها به زبان فارسی نوشته شده بود!
عدم فعالیت مناسب این ستاد باعث شد تا پس از رفت و آمد مدیران در سازمان میراث فرهنگی این ستاد نیز تعطیل شود و بنای تاریخی آن را به معاونت صنایع دستی و مرکز میراث ناملموس جهانی واگذار کنند.
امید به دفاتر اطلاع رسانی گردشگری
اما تبلیغات گردشگری بر عهده معاونت گردشگری این سازمان گذاشته شد. در این باره، سیدمحمدکاظم خلدی نسب مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری به خبرنگار مهر گفت: دفاتر اطلاع رسانی گردشگری ایران در کشورهای خارجی مدتها بود که منفعل شده بودند به همین علت قصد داریم تا ۴۰ دفتر را دوباره فعال کنیم این دفاتر اطلاع رسانی وظیفه ایجاد هماهنگی بین ایران و کشور مقصد را بر عهده دارند چون این دفاتر در کشورهای هدف گردشگری ایران راه اندازی می شوند. مانند مالزی، ارمنستان، ترکیه، امارات و ... .
وی ادامه داد: تبلیغات گردشگری ایران در سایر کشورها زیاد نیست چون بودجه کافی نداریم. منتها می توان از ارتباطاتی که با کشورهای دیگر داریم نسبت به تبلیغ ایران استفاده کنیم دفاتر اطلاع رسانی نیز می توانند با برقراری تعاملات و این ارتباطات به ایران کمک کنند.
پیش از این سفارت خانه های ایران در کشورهای دیگر و رایزنان فرهنگی این سفارت خانه‌ها وظیفه تبلیغ گردشگری ایران را در کشور مقصد بر عهده داشتند. به همین علت سفرای کشورهای دیگر همیشه به میزبانی سازمان میراث فرهنگی و مدیران این سازمان در دولت های نهم و دهم به شهرهای کشور سفر می کردند اما هیچ بازتابی از سوی این دسته از سفرا در گردشگری ایران وجود نداشت. آنها تنها می توانستند درباره ایران سخنرانی کنند آن هم در محافل رسمی خودشان. شاید به همین علت است که معاون گردشگری سازمان چنین برنامه هایی را برای سفرا ندارد چون می داند که نتیجه بخش نیست. این درحالی است که خودش سالها دیپلمات بوده است.
بدهی به شبکه‌های خارجی
از سوی دیگر همیشه سازمان میراث فرهنگی و مدیرانش از نبود بودجه برای تبلیغات گردشگری گلایه می کردند اکنون در زمان دولت یازدهم نیز بازهم این شکایت ها وجود دارد اما معاون گردشگری کشور در یک نشست خبری اعلام کرد که همه بودجه گردشگری توسط معاونت تامین نمی شود بلکه بخشی از آن بر عهده معاونت گردشگری، وزارت امور خارجه، سفارت خانه ها و ... است. این سازمانها و نهادها هر کدام سهمی در حوزه تبلیغات گردشگری دارند.
او همچنین در میان صحبت های خود وقتی خبرنگاری درباره پخش تیزرهای تبلیغاتی ایران در کشورهای خارجی سوالی پرسید، از بدهی ایران به یکی از این شبکه ها خبر داد و گفت: سالها پیش تبلیغات گردشگری ایران در یکی از شبکه های خارجی پخش می شد ولی مدیران قبلی سازمان با این شبکه تسویه حساب نکرده اند اکنون مدیران این شبکه هنوز پیگیر این بدهی هستند.
رحمانی موحد میزان بدهی این شبکه خارجی را ۴۰۰ میلیون تومان اعلام کرد.
شبکه شما یا شبکه گردشگری؟
تیزرهای تلویزیونی و تبلیغات گردشگری در داخل ایران رونق لاکپشت واری دارند. شبکه "شما" عنوان شبکه مخصوص گردشگری بود که مدیران صدا و سیما قول آن را به سازمان میراث فرهنگی دادند اما این شبکه اکنون به معرفی همه فرهنگ ها می پردازد آن هم در قالب یک برنامه.
معرفی آداب و رسوم و پخت غذاهای محلی عمده تبلیغات گردشگری یکی از استانهای کشور را به خود اختصاص می دهد در این میان ممکن است چند برنامه مستند نیز درباره میراث تاریخی ایران کار شود که بیشتر آنها تکراری است مانند مستند های استان کرمان که تا کنون چندین بار از شبکه شما پخش شده است. اما برگزاری نشست های گردشگری در شبکه چهارم سیما موفق تر از سایر شبکه ها بوده است ولی این شبکه مخاطب خاص خود را دارد و عموم مردم از برنامه های آن استقبال نمی کنند.
مسعود سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی چند روز پیش در دبدارش با دانشجویان رشته خبرنگاری اعلام کرد که شبکه HD نیز قرار بوده که برای تبلیغ گردشگری در نظر گرفته شود این قول را ضرغامی به سلطانی فر داده بود. اما این اقدام هم انجام نشد. رادیوی گردشگری نیز از قول های صوفیب مدیر وقت رادیو بود ولی صدای گردشگری در رادیو نیز هیچ وقت شنیده نشد.
سکوت حاکم بر روز جهانی گردشگری
از سوی دیگر روزی را برای گردشگری در تقویم ایران قرار داده بودند تا بتوان آن را بهانه‌ای برای تبلیغ گردشگری کرد. اما جشن روز گردشگری و جهانگردی که در ۵ مهر ماه امسال برگزار شد بی رونق ترین روزی بود که می شود در طول یک سال داشت. در این روز تنها یک جشنواره برگزار شد آن هم در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی که از صبح تا ظهر مسئولان گردشگری و رئیس مجلس شورای اسلامی در آن پشت سر هم سخنرانی کردند و وقتی همه از سالن خارج شدند کسی بیرون از خیابان نمی دانست امروز روز جهانی گردشگری است. چون نه تبلیغاتی در سطح شهر دیده می شد نه این روز از سوی شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی تبریک گفته شد.
گردشگری الکترونیک نیز یکی از راههای تبلیغات گردشگری عنوان شده بود اما برای راه اندازی این نوع از تبلیغات گردشگری نیز بارها و بارها مراسم برگزار شد ولی همه آنها فقط به چند سخنرانی ختم شدند و کار خاصی انجام نگرفت حتی سایتی برای آن نیز طراحی نشد.
سایت گردشگری راه اندازی نشد
طراحی سایت بخشی از گردشگری الکترونیک است. اما رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور وقتی به این سمت منصوب شد از راه اندازی سایت اطلاع رسانی جامع گردشگری تا دو ماه دیگر خبر داد سایتی که قرار بود تمام اطلاعات جاذبه های گردشگری و تاریخی و صنایع دستی ایران به همراه هتلها آژانسهای مسافرتی تبلیغ شود. اما دو ماه شد یک سال و این سایت هم راه اندازی نشد.
لزوم طراحی برند گردشگری
با همه این احوال به نظر می رسد که گردشگری ایران یک جای خالی دارد چون هیچ کدام از راهها به نتیجه مطلوبی ختم نمی شود این جای خالی برنامه ریزی مناسب در حوزه تبلیغات گردشگری است. یک برنامه ریزی که حداقل نشان دهد ایران درحال تبلیغ شدن برای گردشگران خارجی است و در این میان سازمان متولی گردشگری نقش بسزایی دارد. این برنامه ریزی می‌تواند در جهت تدوین و طراحی برند گردشگری نیز انجام گیرد برندی که مخصوص گردشگری ایران باشد و بتوان با آن ایران را به دنیا معرفی کرد.