محمد ناصری، مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی در گفتگو با خبرنگار مهر به این‌که ۱۱ سال پیش، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی به نمایندگی از وزارت آموزش و پرورش، بر آن شد تا ساماندهی کتاب‌های کمک آموزشی را برعهده بگیرد، اشاره و بیان کرد: همکاران ما در آموزش و پرورش برای این‌که بتوانند برنامه‌های درسی را به خوبی پوشش دهند، باید از اجزا و کتاب‌های دیگر هم بهره ببرند. برای مثال، دشواری‌هایی در توضیح مفاهیم ریاضی یا در درس علوم و جغرافیا وجود دارد. چه اشکالی دارد ما کتاب‌هایی را به بچه‌ها معرفی کنیم که این دشواری‌ها را برای آنها آسان می‌کند یا دانش‌آموزان بسیاری هستند که دلشان می‌خواهد سعدی را بهتر و بیشتر بشناسند. ما می‌توانیم کتاب‌هایی را در اختیار بچه‌ها بگذاریم که این نیاز را برآورده کند.
بخش داستان به جشنواره یازدهم افزوده شد
دبیر یازدهمین جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد از افزوده شدن بخش داستانی به این جشنواره خبر داد و افزود: از آنجا که داستان، روشی غیرمستقیم و جذاب برای آموزش به کودکان و نوجوان است بر آن شدیم تا بخشی را به بررسی کتاب‌های داستانی اختصاص دهیم. بنابراین در یازدهمین دوره از جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد، داستان هم در بوته داوری قرار می‌گیرد.
جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی، نقش حمایتی دارد
به گفته ناصری، جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی بر این است تا نقش حمایتی داشته باشد و از ناشران و پدیدآورندگان کتاب‌های خوب و هماهنگ با استانداردهای آموزش و پرورش حمایت کند. سال ۱۳۷۹، ۸۲ درصد کتاب‌ها غیراستاندارد بود و حالا این میزان به کمتر از ۵۰ درصد رسیده است. امروز باید همه نهادهای فرهنگی چون وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما به کمک آموزش و پرورش بیایند و مصوبه آموزش و پرورش در ارتباط با عدم راهیابی کتاب‌های غیراستاندارد به مدارس را اجرایی کنند.
آموزش و پرورش، کتاب‌های برگزیده جشنواره رشد را خریداری می‌کند
یکی از انتقادات وارد بر جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد این بود که آموزش و پرورش، حتی کتلاب‌های برگزیده این جشنواره را نیز خریداری نمی‌کند. مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی از اختصاص بودجه‌ای برابر با ۵ میالیارد تومان از سوی معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش برای خرید کتاب خبر داد و افزود: از این مبلغ، ۲ میلیارد تومان به خرید کتاب‌های برگزیده و آثاری که از سوی جشنوره کتاب‌های کمک آموزشی رشد انتخاب می‌شوند اختصای می‌یابد.
معلم، متکلم وحده نیست
به گفته ناصری، آن چیزی که آموزش و پرورش به دنبال آن است، این‌که یادگیری به طریقه درست اتفاق افتد و معلمان و خانواده دانش‌آموزان به این باور برسند که معلم، یک راهنماست نه متکلم وحده و دانای کل. معلم به دانش‌آموز کمک می‌کند تا درس را بهتر فرابگیرد و اگر یادگیری بخواهد اتفاق بیفتد، الزاماتی به دنبال دارد که باید به این الزامات پایبند بود.
کتاب آموزشی، کالا نیست
او جنس کتاب آموزشی را متفاوت با دیگر کتاب‌ها دانست و افزود: کتاب آموزشی، کالا نیست که نیاز به تبلیغ داشته باشد و اگر ناشری بخواهد، به زور تبلیغات، کتاب‌های آموزشی را ترویج دهد، نمی‌تواند موفق باشد. از سوی دیگر فرآیند آموزش، تبلیغات را بر نمی‌تابد و ما به اولیا و همکاران فرهنگی خود اعلام می‌کنیم که موضع آموزش و پرورش انبوه‌سازی، تجاری‌سازی و تبلیغاتی که از جنس فرهنگ نیست، نخواهد بود
پخش مدرسه راه‌اندازی می‌شود
ناصری در ارتباط با چگونگی معرفی کتاب‌های درسی گفت: ساز و کار دقیق‌تری برای معرفی کتاب‌های آموزشی مناسب در انتهای کتاب‌های درسی طراحی کرده‌ایم و در همه کتاب‌های درسی این کتاب‌ها معرفی شده و می‌شوند. همچنین قرار است «پخش مدرسه» راه اندازی شود و انتشارات مدرسه عرضه کتاب‌های مناسب را برعهده بگیرد. این پخش، در صدد راه‌اندازی شبکه‌هایی است تا این کار را در کل کشور انجام دهد اما آموزش و پرورش هیچ اجباری برای استفاده از کتاب‌های آموزشی ندارد و فقط کتاب‌های مناسب معرفی می‌شود و هیچ هزینه مالی نباید به دانش‌آموزان تحمیل شود و در کنار کتاب درسی هیچ متن اجباری وجود ندارد تا اولیا آن را تهیه کنند.
اثر را نقد می‌کنیم نه صاحب اثر را
او با اشاره به این‌که در جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد، کتاب مورد بررسی قرار گرفته نه ناشر گفت: «منادی تربیت، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مدرسه و اولیا و مربیان»، چهار ناشری وابسته به آموزش و پرورش هستند. این ناشران می‌توانند کتاب‌های خود را به ما معرفی کنند؛ آنچه در جشنواره مورد داوری قرار می‌گیرد اثر است نه صاحب اثر. ما تنها کتاب را مورد بررسی قرار می‌دهیم این که ناشر کدام است برای ما اهمیتی ندارد.
وجود بسته‌های آموزشی ضروری است
ناصری، حرکت از از کتاب به سمت بسته کمک آموزشی را سیاست وزارت آموزش و پرورش دانست و افزود: ما لوح‌های فشرده‌ای را آماده کرده‌ایم تا بحث شنیداری بچه‌ها تقویت شود. تلاش می‌کنیم تا در کنار کتاب‌های درسی، یک فیلم کمک آموزشی هم وجود داشته باشد. چون فیلم می‌تواند قالب تاثیرگذارتری باشد. کتاب درسی، کتاب و فیلم آموزشی مناسب، نرم‌افزار چندرسانه‌ای، راهنمای معلم، نقشه و... در بسته آموزشی می‌گنجند
۳۲ اثر به عنوان آثار برگزیده انتخاب می‌شوند
دبیر یازدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد با اشاره به ویژگی‌های این جشنواره گفت: ۱۵۳۰ عنوان کتاب به دست ما رسید که ۲۸۵ عنوان آن نامزد این جشنواره بودند و متعلق به ۴۲۲ ناشر است که این کتاب‌ها توسط ۳۲ گروه داوری در ۱۳ شاخه بررسی شد که ۱۱ حوزه داوری درسی بود و ۲ حوزه در بخش داستان و پیش‌دبستان قرار داشت.
وی افزود: ۳۲ گروه با ۱۰۲ داور کتاب‌ها را بررسی کردند و در یک شورای نظارت ۵ نفره شامل مدیران‌کل دفتر تألیف کتاب‌های درسی نظری، دفتر تألیف کتاب فنی و حرفه‌ای، دفتر تألیف انتشارات و تکنولوژی آموزشی و ۲ شخصیت حقیقی است که در نهایت از ۴۵ اثر برگزیده تقدیر می‌شود که شامل ۳۲ اثر برگزیده و ۱۳ اثر به عنوان آثار تقدیری است.
ناصری یادآور شد: در بین ۴۵ نفر برگزیده، مؤلفانی بودند که سابقه معلمی داشتند اما از این افراد تعدادی معلم هستند که در فضای کلاس درس بودند که به صورت ویژه تقدیر می‌شود.