حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل هسته ای در گفتگو با خبرنگار مهر درباره دور آتی مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ که ۲۸ دی ماه در ژنو برگزار خواهد شد، گفت: به نحو آشکاری مشخص است که اختلاف همچنان وجود دارد و عمده این اختلاف نیز بر سر مسئله چگونگی لغو تحریم هاست .
وی با اشاره به اینکه درخواست طرف مقابل تعلیق تحریم ها است و قصد دارند عامل تحریم را به عنوان یک اهرم فشار بر علیه ایران نگه دارند، اظهار داشت: ایران خواهان لغو کامل تحریم هاست و این موضوعی است که مذاکره کنندگان باید در طول مذاکرات راه حلی برای آن پیدا کنند.
بهشتی پور تصریح کرد: در مورد مابقی موضوعات راه حل هایی پیدا شده است که می تواند مورد توافق قرار گیرد اما در این مورد خاص راه حل موضوع مذاکره است .
وی در پاسخ به این سئوال که آیا با توجه به سرسختی طرفین در بحث تحریم ها امکان دست یابی به راه حل وجود دارد، اظهار داشت: هر دو طرف خواهان دست یابی به نتیجه در این مذاکرات هستند. اینطور نیست که طرف مقابل خواهان به نتیجه رسیدن مذاکرات نباشد و در حال حاضر در حقیقت دو طرف به دنبال چانه زنی های بیشتر در مسیر مذاکرات هستند تا بتوانند حداقل امتیاز را بدهند و حداکثر را دریافت کنند.
تحریم ها خط قرمز مذاکرات نیستند
این کارشناس هسته ای با تأکید بر اینکه راه حل میانه ای وجود دارد که قطعا حاصل خواهد شد، بیان کرد: تحریم ها خط قرمز ایران نیست. خط قرمز جمهوری اسلامی ایران بحث غنی سازی اورانیوم است که بر سر آن ایستاده ایم.
وی با اشاره به اینکه خط قرمز موضوعی است که درباره آن حاضر به مذاکره نیستیم، تصریح کرد: به طور مثال برخورداری از چرخه سوخت کامل هسته ای و یا غنی سازی اورانیوم از موضوعاتی است که ما درباره آن حاضر به مذاکره نیستیم اما تحریم ها و تعداد سانتیرفیوژها موضوع مذاکره است. جزو خطوط قرمز نیست و راه حلی برای آن پیدا خواهند کرد.
تحریم موضوع مذاکرات است
بهشتی پور تصریح کرد: ایران باید برای دست یابی به راه حل در مسیر تحریم ها قدرت تأثیرگذاری آنها را در کشور کم کند. باید در داخل کشور اقداماتی صورت گیرد اتکا اقتصاد کشور به صادرات نفت را کاهش دهد و هر اندازه که میزان اتکا به صادرات نفت در داخل کاهش پیدا کند، پیام جدیدی به غرب ارسال خواهد شد.
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به سئوالی درباره نقش عربستان در مذاکرات هسته ای و اینکه گفته می شود دیدار وزیر امور خارجه عربستان در وین با وزیر امور خارجه آمریکا یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن مذاکرات بوده است، اظهار داشت: بعضی از کشورها از بازیگران تأثیرگذار در منطقه هستند، عربستان نیز یک بازیگر تاثیرگذار است اما باید جایگاه درستی برای بازیگران تعریف کنیم.
عربستان در موقعیتی نیست که از توافق هسته ای ایران جلوگیری کند
وی با اشاره به اینکه عربستان نمی تواند کل روند مذاکرات را دچار اختلال کند، گفت: اگر اراده ای در میان ۶ کشور قدرتمند جهان برای توافق با ایران وجود داشته باشد، عربستان در موقعیتی نیست که بتواند از این توافق جلوگیری کند.
بهشتی پور با بیان اینکه رژیم صهیونیستی لابی قدرتمندی در فرانسه و برخی کشورهای دیگر دارد، بیان کرد: رژیم صهیونیستی بر کنگره آمریکا مسلط است و مجموعه مسائلی که در مناسبات آمریکا و این رژیم وجود دارد و لابی قوی اسرائیل در فرانسه می تواند باعث تأثیرگذاری بسیار رژیم صهیونیستی در مذاکرات شود ولی عربستان سعودی در چنین جایگاهی وجود ندارد.
اعتراض عربستان نسبت به ضعف در مقابل ایران
به گفته وی وزیر خارجه عربستان به وین رفت تا در جریان مذاکرات قرار گیرد. بهشتی پورادامه داد: عربستان همیشه این گلایه را از جان کری داشت که چرا در جریان مذاکرات قرار نمی گیرد. آنها بر اساس این تفکر کسینجر که در امنیت خلیج فارس عربستان و ایران به عنوان دو قطب نقش اساسی را دارند، معتقد بودند که وقتی عربستان در جریان مذاکرات قرار نمی گیرد، رقیب (ایران) قدرتمند و آنها دچار ضعف می شوند.
بهشتی پور افزود: عربستان همواره این اعتراض را داشت که اگر ایران انرژی هسته ای داشته باشد، ما هم باید داشته باشیم. عربستان در این سطح است، نباید این کشور را آن اندازه بزرگ کرد که در مذاکرات هسته ای ایران تأثیرگذار است. البته تحلیل عده ای که عربستان را آنقدر کوچک فرض می کنند که نوکر آمریکایی ها می دانند هم اشتباه است. باید از بازیگران منطقه ای تعریف درست و در حد و اندازه آنها داشت.
وی با اشاره به انتشار برخی اخبار درباره نقش عربستان در مذاکرات هسته ای مبنی بر اینکه سعود الفیصل در وین به آمریکا گفته است که شما در مورد توافق با ایران دست نگه دارید و ما با کاهش قیمت نفت فشار را به این کشور زیاد می کنیم، گفت: این داستان کاملا ساختگی و چنین جریاناتی را مطرح می کنند تا موقعیت عربستان را بالا ببرند.
باید هوشیارانه از نقشه های شوم رژیم صهیونیستی جلوگیری کنیم
کارشناس مسائل هسته ای تأکید کرد: عربستان در راستای منافع خود و همکاری با آمریکا قیمت نفت را کاهش داده است. آمریکا اکنون با تولید نفت میان سنگی و گاز تولیدات خود را افزایش داده است. قیمت ۳۰ دلار نفت در گذشته برای آنها به صرفه بوده است اما اکنون هزینه تولید نفت میان سنگی حداقل بشکه ای ۶۰ دلار است و باید بیشتر بفروشند.
بهشتی پور گفت: عربستان را در حدی که هست تحلیل کنیم. واقعیت عربستان این است که می خواهد در جریان مذاکرات هسته ای قرار بگیرد و تلاش می کند توافق حاصل نشود اما در جایگاهی نیست که مانع توافق شود.
وی ادامه داد: بر خلاف عربستان، رژیم صهیونیستی در رسانه و دیپلماسی تأثیرگذار است و حضور دارد و می تواند کشورها را در موضع انفعالی قرار دهد. در توافق ژنو نیز همین اقدام را انجام داد و ما باید هوشیارانه از نقشه های شوم رژیم صهیونیستی جلوگیری کنیم.
این کارشناس مسائل هسته ای در پاسخ به سئوال دیگر در این باره که جان کری در جریان مذاکرات وین با دیگر هم پیمانان منطقه ای خود نیز تماس گرفت، آیا دیگر کشورهای منطقه نیز چنین جایگاهی برای آمریکا دارند و باید در جریان مذاکرات قرار گیرند، اظهار داشت: آمریکا یک ابرقدرت است اما ابرقدرت بودن به این مفهوم نیست که آمریکا دستور بدهد و دیگران اطاعت کنند.
وی تصریح کرد: آمریکا نیاز دارد برای عمال هژمونی خود با متحدان در منطقه مشورت کند. این طور نیست که آمریکا اراده کند و محقق شود. آمریکا در کشورها نفوذ دارد و مداخله می کند اما از موضع قدرت به متحدان خود توضیح می دهد.
بهشتی پور بیان کرد: من معتقدم هیچ اشکالی ندارد که ایران نیز از موضع قدرت درباره مذاکرات هسته ای با توجه به حساسیت هایی که کشورهای منطقه دارند برای آنها توضیح دهد. این اقدام در راستای منافع ملی است. چنین توضیحاتی از موضع قدرت به کشورهای مانند کویت و امارات در جهت تامین منافع کشور است و می تواند مخالفت ها را کاهش دهد.
کنگره در صورت مخالفت با توافق ایران منزوی خواهد شد
بهشتی پور در پاسخ به سئوال دیگری دریاره تغییرات در کنگره و تأثیر آن در مذاکرات هسته ای ایران، بیان کرد: قطعا اگر کنگره با اوباما هماهنگ بود شرایط بهتری حاکم بود. اینکه اکثریت نمایندگان در کنگره جمهوری خواهان هستند قطعا اوباما را با مشکلات بیشتری روبرو می کند.
وی ادامه داد: البته اوباما اگر بخواهد با ایران توافقی انجام دهد، کنگره ناچار به هماهنگی است چراکه اگر ساز مخالف بزند در مقابل ۶ کشور قدرتمند قرار گرفته و حتما منزوی خواهد شد، اما به هر حال کنگره جمهوری خواهان مشکلات اوباما را افزایش می دهد.