مجتبی فرهنگیان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: وحدت نکته کانونی گفتمان انقلاب است و تحلیل و آنالیز اندیشه امام خمینی(ره) مؤید این نکته است.
وی ادامه داد: امام خمینی(ره) به دنبال فرا گفتمان دینی بودند که تحت عنوان یک کلیت و هویت واحد به نام اسلام مورد بررسی قرار بگیرد، اسلامی که در دل آن روایت‌های کلان تری از فرقه گرایی و قطبی سازی مذهبی وجود دارد.
دبیر کرسی‌های آزاد اندیشی حوزه‌های علمیه افزود: تبار شناسی وحدت در اندیشه امام(ره) برگشت به اصل قرآنی و منطق اهل بیت است که در آن روا داری و بردباری مسلمانان با هویت‌های متفاوت در ذیل مذاهب گوناگون به عنوان یک اصل ضروری شناخته شده است.
فرهنگیان عنوان کرد: وحدت به معنای این همانی و همپوشانی ذات گرایانه نیست، بلکه به معنی نوعی از همگرایی است که تابعی از اندیشه کلان اسلامی معطوف به غایات و آرمان‌ها با ظرفیت شناسی درونی و شناسایی و رصد تهدیدهای بیرونی است و نیز به رسیمیت شناختن نگرش‌ها و اندیشه‌های مذاهب اسلامی بر مبنای دیالوگ و گفتگو است.
وحدت دکترین ایجابی پاسخ به نزاع درونی و بنیان افکن میان مسلمانان بود
این پژوهشگر حوزه و دانشگاه بیان کرد: وحدت، دکترین ایجابی است در پاسخ به نزاع درونی و بنیان افکن میان مسلمانان، که بعد از عصر زرین منجر به شکاف‌ها و گسل‌های معرفتی، عقیدتی، سیاسی و اجتماعی شد.
دبیر کرسی‌های آزاد اندیشی حوزه‌های علمیه ادامه داد: متاسفانه با رشد افراطی گری، بردباری و رواداری درون دینی به رقابت‌های کشنده و ستیزه جویی مرگبار بین مسلمانان بدل شد و قرائت‌های انحصار طلبانه معطوف به حوزه سیاسی با ظهور قدرت‌های متصلب منجر به هم پوشانی بخشی از نخبگان علمی با نخبگان سیاسی شد.
فرهنگیان تصریح کرد: بسیاری از مصلحان دینی قبل از امام خمینی(ره) نقدهای جسته گریخته‌ای به این بیماری مزمنِ عدم وحدت داشتند اما تلاش‌هایشان قرین توفیق چشمگیر نشد و نهاد سازی سیستماتیک و فعالی در این عرصه پا نگرفت.
رهبر معظم انقلاب فرصت بی بدیلی برای وحدت کارکردی در دنیای اسلام ایجاد کرد
وی ادامه داد: اما ویژگی ممتاز امام(ره) در نظام سازی اسلامی و گنجاندن دکترین هم گرایی مذهبی و وحدت در بطن این نظام سیاسی بود.
دبیر کرسی‌های آزاد اندیشی حوزه‌های علمیه اضافه کرد: استراتژی جمهوری اسلامی نسبت به ملت‌های مسلمان فراروی از اختلافات دینی - تاریخی و طراحی نظام سازی تمدنی در مقابله با غرب و رویارویی با تهدیدها است.
فرهنگیان گفت: رهبر معظم انقلاب با تداوم و اعتلای نظری و عملی راه امام(ره) فرصت بی بدیلی برای وحدت کارکردی در دنیای اسلام ایجاد کردند که تحولات چند ساله اخیر خاورمیانه و ظهور جنبش‌های دینی نمونه بارز آن است.
وی عنوان کرد: در گفتمان وحدت، توده‌های اجتماعی به جای نخبگان سیاسی مخاطب قرار می‌گیرند و تقویتِ ظرفیت نخبگان دینی به عنوان حامل معنا ساز، عامل وصل توده اجتماعی به حوزه راهبردی است.