به گزارش خبرنگار مهر، خانه های قدیمی و تاریخی که کاربری اقامتی و پذیرایی دارند را اقامتگاه بومی می گویند ولی تعریفی که معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی از یک اقامتگاه بومی ارائه می کند این است که آنها در محیط های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی و سیمای طبیعی منطقه احداث شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت طبیعت گردان را با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده در محیط های طبیعی فراهم می کنند.
این اقامتگاهها می بایست کمترین آسیب را به محیط زیست اطراف اعم از طبیعی و فرهنگی وارد کنند، کمترین تاثیر ممکن را هنگام ساخت و ساز بر روی محیط طبیعی اطراف بگذارند، متناسب و هماهنگ با بافت فیزیکی و فرهنگی منطقه باشند و با توجه به شکل، ظاهر، رنگ و معماری محلی ساخته شده باشند. همچنین از روش های پایدار برای به دست آوردن آب مصرفی و کاهش مصرف آن استفاده کنند و دارای سیستمی کارآمد جهت دفع پسماندها و پسابها باشند و از همه مهمتر به توسعه ی پایدار منطقه کمک کنند.
همین اهداف باعث شد تا عده از فعالان گردشگری در مناطق کویری و گردشگری اقدام به راه اندازی اقامتگاه بومی کنند. این اقامتگاهها بعد از چندین سال توانست گردشگران طبیعت گرد زیادی را به سمت خود جذب کند. اکنون تعداد این اقامتگاهها در شهرهای گردشگری رو به افزایش است و می بایست هر کدام همه آنها یک کل واحد را تشکیل دهند. این کل واحد می تواند یک مجمع، جامعه، انجمن و یا اتحادیه باشد تا همه فعالان این حوزه بتوانند در سایه آن مسائل مربوط به اقامتگاههای بومی را دنبال کنند.
به همین علت برخی از ارگانها مانند سازمان میراث فرهنگی از فعالان این حوزه خواسته تا هر چه سریعتر نسبت به ایجاد یک تشکل اقدام کنند. فعالان اقامتگاههای بوم گردی تا کنون چندین جلسه پیرو این مسئله برگزار کرده اند اما تا کنون تعریف واحدی از یک اقامتگاه بوم گردی ارائه نداده اند تا براساس آن بتوان بقیه راه را ادامه داد. در این بین افرادی در حوزه اقامتگاه بومی فعالیت می کنند که بدون داشتن یک تشکل همچنان فعالیت خود را به نحو مطلوبی ارائه می دهند و پذیرای گردشگران خارجی هستند و به نوعی پایه گذار این اقامتگاههای بومی شده اند مانند اقامتگاه بارانداز در روستای فرحزاد و یا اقامتگاه آتشونی در روستای گرمه.
با این حال در روزهای بیست و یکم و بیست و دوم دی ماه بیشتر فعالان اقامتگاههای بوم‌گردی که حدود ۳۰ نفر می شدند در خانه نقلی کاشان که آن هم جزوی از همان اقامتگاههای بومی است یک دورهم نشینی برگزار کردند تا به بررسی تاریخچه، مشکلات و نیازمندی‌های این اقامتگاهها، کارکرد ایجاد یک تشکل گروهی و پیگیری فعالیت‌های مربوطه بپردازند.
پیش از برگزاری این نشست، اعلام شده بود که اقامتگاههای بوم‌گردی چون تشکل مستقلی ندارند باید تحت نظر مهمانپذیرها و یا هتل‌ها باشند اما فعالان اقامتگاههای بوم‌گردی موافق این موضوع نبودند. آنها معتقدند که می‌توانند به عنوان یک تشکل مستقل فعالیت داشته باشند. این اقامتگاهها نه هتل است و نه مهمانپذیر بلکه تعریف جداگانه‌ای در سطح جهانی دارد.
در این نشست اکبر رضوانیان، مالک خانه نٌقلی و میزبان این دورهم نشینی بیان کرد: ما نمی‌خواهیم کار فردی انجام دهیم. قرار است این کار با تفکر جمعی انجام شود. ما از سال‌ها قبل به واسطه دوستی که با هم داشتیم، مرامنامه‌ای را به صورت نانوشته امضا کرده و آن را حفظ کرده‌ایم. اکنون می‌خواهیم درباره یک ساختار و تشکیلات صحبت کنیم و نام آن را NGO و یا انجمن بگذاریم. این NGO یا انجمن می‌تواند جزو اقامتگاههای خوشه‌سار بوم‌گردی باشد که در نهایت تجمیع آنها به ایجاد اتحادیه و یا جامعه اقامتگاههای بوم‌گردی منجر می شود.
وی ادامه داد: می‌خواهند که ما یا جزو مهمانپذیرها شویم و یا هتلدار؛ در حالی که می‌توانیم اتحادیه و یا انجمن صنفی بوم‌گردی داشته باشیم. اگر تعداد انجمن‌ها در هر شهری زیاد شود، می‌توان یک اتحادیه را تشکیل داد. به ما اعلام کرده‌اند که یکی از مشکلاتمان این است که هنوز هیچ تشکل و یا انجمنی نداریم.
خوشه سار خط مشی جداگانه ای دارد
آرش نورآقایی هم که عضوی از خوشه سار بوم گردی و رئیس کانون انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری است گفت: خوشه سار بومی که ایده اولیه آن متعلق به کیارش اقتصادی بوده امروز به یک برند تبدیل شده و پایان نامه و موسسه ای با عنوان بوم گردی نیز تشکیل شده است اما کنون باید بحث استانداردسازی جدی تر جلو برود و از بقیه افراد بخواهیم که زیرمجموعه خوشه سار شوند. در این باره لازم اسیت که به غیر از سرفصل ها به استانداردسازی هم توجه ویژه ای کنند.
اشکان بروج که در موسسه بوم گردی فعالیت می کند در ادامه تمامی مطالعاتی که در این حوزه انجام داده و استانداردهای نوشته شده برای یک اقامتگاه بوم گردی را ارائه داد و گفت: اکنون مجوزها هیچ وجاهت قانونی ندارد و پس از رونمایی از استاندارد جدید همه اقامتگاهها باید مجوز دریافت کنند.
در این باره هاشم طباطبایی، مالک اقامتگاه بارانداز در روستای فرحزاد بیان کرد: اقامتگاه بوم گردی در سازمان شکل گرفته است اما خوشه سار خط مشی جداگانه ای دارد. میراث فرهنگی به همه مجوز می دهد درحالی که بهتر است نماینده ای برای نظارت بر کار سازمان داشته باشیم. اکنون اقامتگاه‌هایی به نام «خانه مسافر» ایجاد شده که ما را وارد بازی می‌کند.
در این دور هم نشینی، سه نفر به عنوان کمیته تشخیص و پیگیری مسائل مربوط به اقامتگاههای بوم‌گردی معرفی شدند تا وظیفه تهیه پیش‌نویس مرامنامه و پیشنهاد ساختارهای ممکن برای ایجاد یک تشکل صنفی را انجام دهند. این سه نفر شامل ترگل انوری نژاد، از گیله بوم، محسن طباطبایی از بارانداز و منیر تقدیسی از نورخونه موظف شدند تا روز بیست و ششم بهمن ماه این اقدامات را با هم‌فکری همه اعضا انجام دهند.
پیشنهاد تشکیل جامعه از سوی کمیته طبیعتگردی
در این برنامه پورنگ پورحسینی، کارشناس طبیعتگردی معاونت گردشگری نیز حضور پیدا کرد هر چند که قرار بود مدیرکل طبیعتگردی در این برنامه حضور پیدا کند ولی پورحسینی پس از شنیدن صحبت‌های نمایندگان اقامتگاههای بوم‌گردی، گفت: ما پیشنهاد ایجاد یک جامعه را می‌دهیم. این نظر ماست. ولی شما باید انتخابات خود را برگزار کنید. ما در آن دخالتی نمی‌کنیم. این یک پیشنهاد است ولی شما می‌توانید مشخص کنید که چه تشکلی را انتخاب کنید. منتها این انتخابات باید شفاف بوده، همه دعوت شده و زودتر انجام شود.
گزارش نهایی همه صحبت‌های انجام شده در این نشست به سرمدیان، مدیرکل میراث فرهنگی کاشان که در آخر برنامه حضور داشت، ارائه شد.