به گزارش خبرگزاری مهر، اولین روز «10 روز با عکاسان ایران» که از سوی انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنتی ایران روز دوشنبه 22 دی ماه برگزار شد، در نوبت صبح و ظهر خود شاهد برگزاری دو کارگاه با موضوع «از ایده تا اجرا در عکاسی تبلیغاتی و صنعتی» و «عکاسی تخصصی موارد غذایی» از سوی محمد کرور و شهرام جعفری بود. بعد از ظهر نیز یک پانل تخصصی با عنوان «عکاسی حرفه ای تبلیغاتی، شیوه قرارداد و اجرای یک ایده عکاسی» با حضور داریوش کیانی، فرهود حقی و یدالله ولی زاده برگزار شد.
علاقه تنها انگیزه کار عکاسان تبلیغاتی است
داریوش کیانی، در ابتدای این پانل در مورد عکاسی تبلیغاتی گفت: بحث بازار کار در عکاسی تبلیغاتی مبحثی است که بودن یا نبودن این رشته را تعیین می‌کند. برخی از شاخه‌های عکاسی بدون آن که سفارش دهنده یا حامی داشته باشند، می‌توانند به خودی خود به حیاتشان ادامه دهند یعنی صرفا با یک انگیزه شخصی، عکاس می‌تواند به عرصه ظهور برسد. اما عکاسی صنعتی و تبلیغاتی از آن شاخه‌های عکاسی است که بدون وجود سفارش‌دهنده و بدون وجود یک بستر اقتصادی صحیح نمیتواند شکل موثری به خود بگیرد. به همین دلیل اغلب کسانی که وارد این حرفه شدند و عکاسی تبلیغاتی را انتخاب کردند، کسانی هستند که به دنبال علاقه‌شان رفته‌اند. کسانی که در این رشته توانسته‌اند دوام بیاورند وقتی به رزومه کاریشان نگاه کنیم، خواهیم دید که بازار و اقتصاد در مراحل بعدی حرفه‌شان قرار دارد و آنچه که بیشتر در آنها ایجاد انگیزه کرده، ذوق و علاقه به این رشته عکاسی بوده است.
او درباره شرایط اقتصادی کار در این شاخه عکاسی بیان کرد: بحث بازار و این که چطور می‌توانیم از یک سو در این فضای اقتصادی موثر باشیم، سفارش های مناسبی بگیریم و احساس نیاز را در سفارش دهندگان بوجود بیاوریم تا سفارش دهند و فضای پررونق‌تری بوجود بیاید، از مباحثی است که در این نشست به آن توجه می‌کنیم.
ضعف شرکت های تحقیقاتی در زمینه تبلیغات کالاها
وی سپس به نحوه بستن قراردادها اشاره کرد و یادآور شد: درباره قراردادها در زمینه عکاسی، روند کار بر این است که تولیدکنندگان و تجار، کارشان را به هنرمندان ارایه دهند و به شرکت‌هایی نیز وجود دارند که کار تحقیقات بازار را انجام می‌دهند و متناسب با کالایی که قرار است فروش رود، تحقیق می‌کنند که ماحصل این تحقیقات مباحث بسیار متفاوتی است مثل تحقیق روی سن مخاطبان یک کالا یا میزان تحصیلاتشان و... این اطلاعات به صورت یک کتابچه مشخص به کارفرما ارایه می‌شود و کارفرما آن را به شرکت‌های تبلیغاتی می‌دهد.
کیانی سپس به مقایسه این روند در ایران پرداخت و اظهار کرد: کشور ما به ندرت بر این اساس پیش می‌رود زیرا تا چند سال پیش ما شرکت‌های تحقیقاتی نداشتیم و اکنون فقط چند شرکت تحقیقاتی تاسیس شده‌اند که به دلیل نو پا بودن، توانایی لازم را ندارند. در نهایت کارفرماها مجبور هستند به خود شرکت‌های تبلیغاتی، طراح گرافیک یا عکاس رجوع کنند.
مساله اصلی در عکاسی تبلیغات بی اطلاعی کارفرماهاست
در ادامه فرهود حقی، عضو هیات مدیره انجمن عکاسان تبلیغاتی درباره سفارش در این شاخه از عکاسی گفت: بحث سفارش به نظر من مهم است مثلا من یک سفارش برای گیاهان دارویی کشور می‌پذیرم اما شکل نگاه من به شاخه نعناع در این نوع سفارش بسیار فرق می‌کند تا زمانی که سفارش عکاسی از شاخه نعناع برای آدامس یا خمیر دندان را قبول کرده‌ام. هر دو عکاسی از یک شاخه نعناع است ولی نام اولی را عکاسی صنعتی می‌گذارم چون آنچه را که باید در شاخه نعناع نشان داد، خلل و فرج شاخه نعناع است که باید در عکس نشان داده شود اما عکسی که از نعناع برای آدامس گرفته می‌شود، لازم نیست حقیقت شاخه نعناع را نشان داد و دست عکاس باز است. اگر تمامی سفارش ها را از فیلتر این مثال نگاه کنیم همه چیز خود به خود حل خواهد شد و عکاسان هم می‌توانند تعلق خاطر خود را در سفارش هایی که می‌گیرند، از هم تفکیک کنند.
او اظهار کرد: به نظرم مساله اصلی ما بی‌اطلاع بودن کارفرماهاست، عکاس‌ها کارشان را انجام می‌دهند ولی مساله اصلی روی سفارش دهنده است. باید قبول کنیم که ما در کشورمان توسعه همگون نداشتیم، ما ناگهان مثلا تولید کننده آدامس شدیم و عکس نعناع را خودمان باید می‌گرفتیم. به دلیل آن که ما همیشه میل به توسعه و رشد داشته‌ایم. اگر به 200 سال گذشته خود نگاه کنیم در خیلی موارد تنه به تنه پیشرفته‌ترین کشورها زده‌ایم و گاهی هم بسیار سخیف عمل کرده‌ایم. ما یک شرایط همگون نداریم. از آنجاکه کارفرماها رشد نکرده‌اند و اطلاعات کافی ندارند، بنابراین عکاس باید ایشان را آموزش دهد و بعد از آن که سفارشی داده می‌شود، کارفرما فقط وارد شده و تمامی کار بر عهده عکاس است.
نبود تناسب میان پذیرفته شدگان عکاسی در دانشگاه و بازار کار عکاسی تبلیغات
یدالله ولی زاده، رئیس هیات مدیره این انجمن هم در بخش دیگری از این نشست گفت: بخش بزرگی از این ناهمگونی که در صحبت‌های جناب حقی بود، در آموزش اتفاق می‌افتد. ما بالغ بر 10 تا 15 کارگاه صنعتی و تبلیغاتی در موزه امام علی (ع) برگزار کردیم و از بهترین عکاسانمان بهره بردیم ولی جالب است که ما کارگاه‌های تخصصی بسیار برگزار می‌کنیم و از دانشگاه‌های کشور به تعداد انگشتان دست نیز در این کارگاه‌ها شرکت نداشته‌اند.
او افزود: صنعت ما مگر چقدر گسترش پیدا کرده است که یک دانشگاه فقط 600 نفر یکجا پذیرش عکاسی دارد؟ آن 600 نفری که از دانشگاه بیرون خواهند آمد نام عکاس را یدک خواهند کشید و عکاس خواهند شد ولی آیا واقعا عکاس هستند؟ خوب است که افراد اعتماد به نفس داشته باشند و خوب است که این رشته را دانشگاهی کنیم ولی آیا در آینده اینها شغلی خواهند داشت و آیا اینقدر کالا در این کشور تولید خواهد شد که عکاسان در این زمینه کار کنند؟ این موضوع را بپذیریم و بدانیم چه کسی هستیم، کجا هستیم و در چه جایگاهی قرار داریم و بهتر است که با همدیگر صادق باشیم و خودمان به خودمان صدمه نزنیم.
ضرورت وضع قوانین بومی در حمایت از خالقان آثار هنری ایران
همچنین در بخش پایانی این روز، مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان درباره «کپی رایت» سخنرانی کرد. او با بیان تاریخچه‌ای از نحوه وضع و مقررات کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی که در زمینه کپی رایت وضع شده است، گفت: شاید یکی از دلایلی که باعث شده است بازار و مخاطبان، از کپی رایت استقبال نکنند، ارزان بودن استفاده از آثار دیگران است چون ما به ارزانی می‌توانیم از یک اثر استفاده کنیم.
او با بیان اینکه باید سازوکارهایی بوجود بیاوریم که از خالقان آثار هنری حمایت کنیم، ادامه داد: عدم رعایت حق کپی رایت باعث دلسردی خالق اثر می‌شود اما یک پرسش هم هست و اینکه آیا واقعا هر آنچه در فرهنگ‌های دیگر اعمال می‌شود و به ما برای متعهد شدن به آن فشار می‌آورند، برای جامعه ما نیز جوابگوست؟
او با ذکر این موضوع که ایران کشور بزرگی است اما از دوران قاجار به عقب ماندگی عادت کرده است، تصریح کرد: من نمی‌خواهم نتیجه گیری کنم که قانون کپی رایت، قانون بدی است منتهی ما باید قوانینی برای حقوق مادی و معنوی هنرمندان داشته باشیم و مبدع فضایی باشیم که از بحث فرهنگ ما صیانت کند. بعضی چیزها باید بومی باشد تا جوابگوی نیازهای ما باشد می‌توانیم یک پله بالاتر نسبت به کپی رایت فکر کنیم.
او در پایان متذکر شد: این قوانین را کشورهایی وضع کرده‌اند که سابقه فرهنگی آنها نسبت به ما هیچ است اما حالا برای آنکه زندگی بهتری داشته باشیم، ناچاریم استانداردهایی را رعایت کنیم که زاییده غرب است. به این فکر کنیم که می‌شود زمینه‌ساز یک نظام قانونمند برای مالکیت معنوی آثار در ایران باشیم.
سومین دوره «10 روز با عکاسان ایران» با دبیری ابراهیم صافی از 21 تا 30 دی سال 93 در خانه هنرمندان ایران به نشانی خيابان طا‌لقاني، خيابان موسوي شمالي (فرصت)، ضلع جنوبی باغ هنر برگزار می‌شود.