به گزارش خبرنگار مهر، در آیین اختتامیه یازدهمین جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد که عصر دیروز، ۲۳ دی‌ماه در سالن حجاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش ضمن عذرخواهی از عدم حضور در این برنامه به دلیل همراهی با رئیس جمهور در سفر به بوشهر، در پیامی به جشنواره نکاتی را در زمینه کتاب‌های کمک آموزشی مطرح کرد.
در پیام فانی آمده است: در قرآن مجید، ۲۵۵ بار در رابطه با کتاب، دو بار در رابطه با قلم و ۳ بار در رابطه با (اقرأ) و مطالعه صحبت شده‌است لذا مکتب اسلام به کتابخوانی تأکید دارد و مقام معظم رهبری و رئیس جمهور به دفعات در رابطه با کتاب، کتابخوانی و فرهنگ مطالعه تأکیدات داشته‌اند به طوری که در آغاز سال تحصیلی ۹۳-۹۲ در یکی از مدارس کشور آموزش و پرورش را مکلف کرد که به امر کتابخوانی و مطالعه و گفت‌وگو و درس انشاء توجه کرده و پیگیری‌های لازم را انجام دهد.
در ادامه پیام وزیر آموزش و پرورش تصریح شد: خوشحالم از اینکه این جشنواره تشکیل می‌شود و اطلاعاتی که من دارم حاکی از این است که حدود ۴ هزار اثر و عنوان از ناشران مختلف به دست هیأت داوران رسید و با توجه به بند ۱-۶ سند تحولی نظام آموزشی کشور مبنی بر توسعه کتابخانه‌ها در مدارس و همچنین برنامه‌های آموزش و پرورش در رابطه با کتابخانه‌های کلاسی به نظر می‌رسد که امر کتاب و توسعه کتابخوانی جز اولویت آموزش و پرورش کشور باشد.
فانی تأکید کرد: باید این نکته را تأکید کنم که آموزش و پرورش باید تلاش کند در رابطه با توسعه مشارکت و استفاده از توان همه ناشران دولتی و غیردولتی و امکاناتی که در جامعه است، بهره‌مند شود؛ مشارکت پذیری و مشارکت جویی از سیاست‌های جدی آموزش و پرورش است و ما انتظار داریم ناشران با توجه به اهداف دوره‌های تحصیلی و به خصوص سند تحول آموزشی کشور بتوانند کتاب‌هایی منطبق بر اهداف دوره‌ها و پایه‌های مختلف تولید کنند و با توجه به ارزش‌های حاکم بر جامعه ما بتوانیم از توان ناشرین استفاده کنیم.
در پیام وزیر آموزش و پرورش آمده است: در پایان عرض می‌کنم که ما امیدواریم بتوانیم از توان و پتانسیل موجود در جامعه در بخش کتاب و کتابخوانی استفاده کنیم و نمایشگاه‌هایی که در مدارس ما ۵۰ هزار نمایشگاه کتاب در ۵۰ هزار مدرسه تشکیل خواهد شد قادر باشیم از مجموعه آثاری که ناشران تولید کرده‌اند و داوران و دست‌اندرکاران این جشنواره آنها را داوری کرده‌اند، استفاده شود و بتوانیم نسل فعلی را که آینده‌سازان ایران اسلامی هستند، آماده‌تر کنیم تا بتوانند به خوبی وارد جامعه شوند.
ایجاد یک بازار فرهنگی ضروری است
حجت‌الاسلام و المسلمین محی‌الدین بهرام محمدیان، معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی ـ تربیتی رشد بیان کرد: معتقد هستم آموزش و پرورش در بستر فرهنگی باید به یک رویداد فرهنگی منجر شود و از این جهت است که برای ما فعالیت‌های این‌چنینی، یعنی فعالیت در حوزه کتاب و کتابخوانی و فیلم آموزشی و تربیتی معنا و مفهوم پیدا می‌کند و مقصد نهایی که همان تربیت نسل امروز است حاصل می‌شود.
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اهمیت معرفی کتاب‌های برگزیده افزود: معرفی کتاب‌های برگزیده در این بازار آشفته که کتاب به صورت انبوه تولید می‌شود به مصرف‌کننده فرهنگی در انتخاب کتاب کمک می‌کند. بانبراین در قدم نخست، باید کسانی که کار خوب انجام داده‌اند را معرفی کنیم اما گام دوم این است که یک بازار فرهنگی ایجاد کنیم و این مساله نیازمند تغییر ذائقه‌هاست و این جشنواره فرصتی فراهم می‌کند تا نیاز ضروری مصرف‌کننده‌ها یعنی دانش‌آموزان و معلمان تأمین شود.
حجت‌الاسلام محمدیان با اشاره به جشنواره‌های کتاب‌های رشد گفت: ۱۱ گروه یادگیری، پیش‌دبستانی و رمان، در این جشنواره مورد توجه واقع شده و پیشنهاد شخص من این است که حوزه داوری فرهنگی را هم توسعه دهیم یعنی فقط به بخش آموزشی نگاه نکنیم و بخش فرهنگی را نیز به طور جامع ببینیم. پس جا دارد این جشنواره همچون جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی، همه دانش‌آموزان، از پیش دبستان تا پایان دوره متوسطه را تحت پوشش قرار دهد و این جشنواره، جشنواره تربیتی، فرهنگی و آموزشی جمهوری اسلامی باشد.
وی تصریح کرد: امیدوارم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کمیسیون فرهنگی و آموزش مجلس شورای اسلامی، فرهنگستان علوم و ادبیات فارسی مشارکت کنند و با اختصاص جایزه‌ای درخور به این جشنواره، فرصت و بستر مناسب برای اعتلای خواندن و تولید کتاب، فکر و اندیشه را فراهم کنند. گرچه جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد، ارتباط تنگاتنگی با آموزش و پرورش خواهد داشت و این را به عنوان یک پیشنهاد و توصیه بیان کرده‌ام.
حجت‌الاسلام محمدیان، توجه به مفاهیم قرآنی در جشنواره کتاب‌های رشد را ضروری دانست و افزود: خوب است در این جشنواره، یک بخش ویژه به آموزش قرآن و معارف اسلامی اختصاص داده شود و ما باید برای آموزش قرآن و مفاهیم آن برنامه ویژه‌ای داشته باشیم و از برگزیدگان آنها نیز تقدیر کنیم چرا که دانستن مفاهیم قرآن برای بسیاری از دانش‌آموزان مشکل است و هنوز رفتار قرآنی در لایه‌های زندگی ما شکل نگرفته است
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش با انتقاد از برخی جریانات تبلیغی افزود: باید به فکر آموزش و پرورش و آینده نسل جدید و فرزندان خود باشیم؛ اگر اعتماد مردم مخدوش شود، در عرصه‌های دیگر نیز این اعتماد سست خواهد شد. اگر روزی یک نوع کرم تبلیغ می‌شود و بعد وزارت بهداشت می‌گوید استاندارد نیست و اگر پدیده شاندیز مطرح می‌شود و همه را دعوت به سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما امروز قوه قضائیه می‌گوید آن را پلمب کنید یعنی این ضربه زدن به اعتماد و اطمینان مردم است.
کنکور چون غول جادو در حال بلعیدن کتاب‌های کمک‌آموزشی است
حمیدرضا کفاش، معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش هم در مراسم اختتامیه جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد در سخنانی اظهار داشت: سال گذشته گفتیم حوزه پرورشی تابع شورای سامان‌بخشی منابع آموزشی و در خدمت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است و ۵۰ هزار کتاب در ۵۰ هزار مدرسه را از خروجی این شورا انتخاب خواهیم کرد و نمایشگاه‌ها نیز آثار خروجی این شورا را به نمایش می‌گذارند و چنین شد؛ امسال یک یا دو گروه، چون داستان و نمایشنامه به جشنواره اضافه شد و اگر دو تا سه سال دیگر اینطور کار کنیم، روند بهتری داریم و امیدواریم در آینده نزدیک در برگزاری نمایشگاه‌ها و خرید کتاب فقط از طریق شورای سامان‌بخشی استفاده کنیم تا کتابی از قلم نیفتد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه کتاب‌های برگزیده جشنواره رشد، خریداری می‌شود گفت: ما توانستیم برگزاری نمایشگاه‌ها را به انجام برسانیم، اما خرید کتاب، تنیازمند اختصاص بودجه از جانب معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد و معاونت پرورشی آموزش و پرورش است. امید که تا پایان سال و از طریق خروجی شورای سامان‌بخشی بتوانیم کتاب‌های برگزیده را خریداری کنیم.
کفاش با مرور کارنامه جشنواره کتاب‌های رشد گفت: کارهای خوبی در یازده دوره جشنواره انجام شده است، اما هنوز وضعیت کتاب و کتابخوانی خوب نیست و باید برای گره‌های موجود فکر کنیم و در حوزه پرورشی و فرهنگی سازمان پژوهش و برنامه آموزشی، معاونت متوسطه و ابتدایی نیاز به یک کار جهادی در عرصه کتاب و کتابخوانی داریم.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه حال کتاب و کتابخوانی بدون تعارف خوب نیست، افزود: کتابخوانان، روزنامه‌خوان شده‌اند و نُرم کتاب به نسبت دانش‌آموز عدد ۷ است و این به نسبت نُرم جهانی زیر ۵۰ درصد است. خرید کتاب در سبد خانواده‌ها نیست و کتابدار در مدارس کشور حذف شده و بیش از نیمی از مدارس کشور هنوز فاقد کتابخانه هستند و زنگ رسمی کتاب و کتابخوانی را هنوز سامان نداده‌ایم. رسانه‌های جمعی به طور مستمر مبلغ کتاب نیستند و از مؤلف و نویسنده در رده چندم ورزشی‌ها نیز تجلیل نمی‌شود و انبوه نشر کتاب مربوط به حوزه‌های غیرمؤثر است.
کفاش در ادامه با اشاره به وضعیت بد کتابفروشان گفت: ناشران کتاب، ثبات شغلی ندارند و کتابفروشان چندشغله هستند و غول کنکور چون چراغ جادویی، در حال بلعیدن کتاب‌های کمک‌آموزشی هستند و توسعه فضای مجازی مطالعه را ضعیف کرده‌است و به نظر می‌رسد در کنار حرکت این جشنواره نیاز به یک نهضت کتابخوانی داریم.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: آسیب‌ها را شناسایی کرده‌ایم و باید با همت اندیشمندان کارهای بزرگی در این عرصه آغاز کنیم، به امید آن روز که نشر کتاب در کشور از نشر مواد غذایی متعدد برای دانش‌آموزان بیشتر باشد.
آمار کتاب‌های مناسب از ۱۸ به ۵۸ درصد رسیده است
محمد ناصری دبیر یازدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد در مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره کتاب‌های رشد اظهار داشت: جشنواره وارد دهه دوم فعالیت خود شده است و در جشنواره اول تعداد ناشرین بسیار کم بود، اما امروز با ۶۰۰ ناشر به طور مستمر در ارتباط هستیم.
وی ادامه داد: در این جشنواره آمار کتاب‌های مناسب ۵۸.۵ درصد است، در حالی که در اولین جشنواره این میزان ۱۸ درصد بود، به نحوی که اگر مصوبه ۸۲۸ شورای آموزش و پرورش اجرا شود بسیار راهگشاست و برکات آن به وضوح دیده می‌شود و تاکنون ۷۰ کتابنامه رشد به مخاطبین یعنی دانش‌آموزان و معلمان ارائه کرده‌ایم و چهل و ششمین فصلنامه جوانه منتشر شده است.
ناصری افزود: تاکنون ۱۳هزار و ۲۵۰ عنوان کتاب مناسب در همه دوره‌ها و مقاطع به جامعه معرفی کرده‌ایم و معمولاً در این جشنواره از بهترین‌ها تجلیل می‌شود.
دبیر یازدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی تربیتی رشد یادآور شد: از ظرفیت کتاب درسی به شکل مختلف استفاده شده و هر ساله از این ظرفیت بیشتر استفاده می‌شود به نحوی که در کتاب‌های جدیدالتألیف به معرفی منابع مناسب اقدام شده است.
وی با اشاره به سایت سامان‌کتاب افزود: فعالیت مستمری توسط این سایت انجام می‌شود و خوشحال هستیم در دهمین جشنواره برای خرید کتاب توسط معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش راهگشایی خوبی صورت گرفت.
ناصری با اشاره به مشکلات پیش‌روی جشنواره افزود: تعدادی از ناشرین به بهانه کتاب‌های کمک‌آموزشی و درسی به اهداف آموزش و پرورش توجهی ندارند و به تبلیغ کتاب‌های حل‌المسائل بی‌ربط می‌پردازند که اینها دردی را دوا نمی‌کند.
دبیر یازدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی تربیتی رشد با انتقاد از صدا و سیما گفت: همچنان بخش بازرگانی رسانه ملی در تبلیغ کتاب‌های بدون مجوز، خود را به نشنیدن می‌زند و متأسفانه این داستان همچنان ادامه دارد.
ناصری با بیان اینکه در جشنواره یازدهم ۱۵۳۷ عنوان کتاب رسیده است، خاطرنشان کرد: ۲۸۵ کتاب برای کسب مقام برگزیده رقابت کردند که در این میان، ۴۲۲ ناشر سهیم بودند و ۱۰۲ داور در ۳۲ گروه داوری آثار را بررسی کردند.
وی بیان داشت: در دوره یازدهم اتفاق خوب دیگری افتاد و این اتفاق آن بود که همه مدیران کل تألیف کتاب‌های درسی حضور داشتند و از ابتدا تا انتها فرایند داوری را بررسی کردند و امسال بخش مدرسه راه‌اندازی می‌شود که فراتر از انتشارات مدرسه عمل کرده و سعی می‌کند کتاب‌های خوب را توزیع کند.
ناصری ادامه داد: استفاده از ظرفیت مؤلفانی که معلم هستند اتفاق دیگری بود و حضور مؤلفانی که هنوز معلم رسمی آموزش و پرورش هستند بسیار مهم است که در میان ۴۵ اثر برگزیده، مؤلفان ۲ اثر برگزیده معلم هستند که به طور ویژه از آنها تقدیر می‌شود.
وی اضافه کرد: در این جشنواره در کنار ۱۱ حوزه یادگیری، حوزه ادبیات داستانی شامل شعر، داستان و نمایش و پیش‌دبستانی اضافه شده است و امسال از ۵ ناشر به عنوان ناشر برتر تقدیر می‌شود.
ناصری خطاب به ناشرین خاطرنشان کرد: از ناشرین می‌خواهیم با سند تحول و اسناد بالادستی آموزش و پرورش بیشتر مأنوس شوند و رویکرد ما نیز از نشر، تألیف است و حوزه‌هایی که بستر جدیدی است، مثل کتاب سبک زندگی، کار و پژوهش مورد توجه است.
وی یادآور شد: در عرصه کتاب، ملاحظاتی وجود دارد و ضرورت پرداختن به نیاز واقعی دانش‌آموز و معلم حرف حساب داوران است و از ناشرین می‌خواهیم از تولید کتاب‌هایی که کتب درسی در آن خلاصه می‌شود و پاسخ‌های کتاب مستقیماً داده می‌شود پرهیز کنند
در پایان مراسم از مؤلفان برگزیده و انتشارات برتر شامل انتشارات قدیانی، کانون اندیشه جوان، کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات فنی ایران و مؤسسه فرهنگی برهان (مدرسه) با اهدای لوح تقدیر، تجلیل شد.