به گزارش خبرگزاری مهر، در چارچوب سلسله نشست‌های اندیشه ورزی پیش از برگزاری همایش بین المللی حقوق مردم وحکومت دینی در اندیشه امام خمینی(ره)، کارگروه حقوق این همایش پنجمین نشست تخصصی خود را با عنوان یاد شده در محل دفتر مرکزی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران برگزار کرد.
در این نشست که با حضور جمعی از اساتید حقوق و فلسفه سیاست برگزار شد، دکتر توکل حبیب زاده عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق ضمن طرح یاد آوری چند نکته مقدماتی از جمله اینکه مبانی نظری حقوق بشر و حقوق شهروندی طیف وسیعی از مباحث را در برمی گیرد تاکید کرد: در این نشست عمدتا تمرکز وی بر واکاوی ابعاد نظری کرامت انسانی به عنوان یکی از محوری ترین مبانی حقوق بشر وشهروندی و آثار وپیامدهای مربوط خواهد بود.
وی هم چنین تصریح کرد: ما وقتی از مبانی نظری حقوق بشر و شهروندی صحبت می کنیم منظورمان نظریه قابل طرح ودفاع در جامعه دینی است و بر همین اساس دیدگاههای ارائه شده در این جلسه نیز بر مبنای مستندات علمی قابل قبول در جامعه دینی و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران عرضه خواهد شد.
حبیب زاده در ادامه با ارائه تعریفی از حقوق بشر به عنوان حق هایی که نوع بشر به لحاظ انسان بودن از آن برخوردار هستند و تعریف حقوق شهروندی به عنوان حق هایی که در عرصه اجتماع معین و بر اساس صلاحیت های هر یک از شهروندان ومسئولیت پذیری آنها در قبال جامعه ذیربط به صورت قاتونی معین می شود، تفکیکی در مفهوم کرامت انسانی نیز ارائه کرد: آنگونه که کرامت ذاتی مبنای حقوق بشر و کرامت اکتسابی یا ارزشی عمدتا مبنای حقوق شهروندی در جامعه محسوب می شود.
این استاد رشته حقوق در ادامه بحث خود با ارائه استدلال های مختلف در صدد اثبات این امر بر آمد که حقوق بشر فارغ از همه تفاوتها برای همه انسانها یکسان است اما در عرصه حقوق شهروندی تنوع حقوقی و نسبیت بین جوامع مختلف و حتی درون جوامع را می توان مشاهده کرد که این نسبیت نیز بر مبنای صلاحیت های متنوع افراد در هر جامعه واقتضائات فکری و فرهنگی و دینی هر جامعه و نوع نگرش به سعادت شهروندان امری کاملا عینی است و در همه جوامع کم وبیش قابل مشاهده است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در بخش دوم بحث خود با ارائه مستندات متعدد از امام خمینی، دیدگاههای بنیانگذار انقلاب اسلامی را در 8 محور مربوط به عناوین حقوق بشر و حقوق شهروندی از جمله کرامت نوع بشر، منع تبعیض، حق مشارکت سیاسی و تعیین سرنوشت، آزادی عقیده و اندیشه، آزادی بیان، حقوق زندانیان، نظارت عمومی بر عملکرد حاکمان و ضرورت پاسخگویی آنها به مردم و موضوع حمایت از اقشار آسیب پذیر مطرح و در هر مورد ارزیابی های نظری ارائه کرد.
به اعتقاد وی برای درک درست دیدگاههای امام در زمینه مبانی حقوق بشر و شهروندی لازم است به دقت نگرش ایشان از ابتدای مبارزه علیه رژیم ستم شاهی تا سال 1368 که به دیدار حق شتافتند مورد توجه قرار دهیم تا بتوانیم تحولات فکری امام قبل و بعد انقلاب را در مباحث نظری و فنی حقوقی بهتر شناسایی کنیم و معلوم شود که چه اقتضائات زمانی و مکانی در طرح دیدگاهها اثرگذار بوده است و چگونه می توان بین مصادیق مختلف در یک موضوع ارتباط برقرار کرد و به نتایج مشخصی نائل آمد.
در ادامه جلسه به ترتیب دکتر میراحمدی دانش آموخته حقوق عمومی، دکتر منوچهری عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، حجت الاسلام والمسلمین دکتر بهمن اکبری رایزن اسبق فرهنگی ایران در قزاقستان و پژوهشگر ارشد مطالعات اسلام و حقوق بشر، دکتر بهرام مستقیمی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه تهران، دکتر علیرضا دیهیم استاد حقوق بین الملل و مدیر کل حقوقی اسبق وزارت امور خارجه، دکتر بیگی استاد دانشگاه و قاضی دادگستری و نهایتا دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی هر یک نقدها یا تکمله هایی بر دیدگاه مطروحه ارائه کردند تا در مطالعات مربوط به این موضوع جهت همایش بین المللی حقوق مردم در اندیشه امام مورد بهره برداری قرار گیرد.
شایان ذکر است همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی(ره) قرار است سال آینده برگزار شود و از چند ماه قبل مقدمات علمی این همایش از سوی موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) با همکاری مراکز علمی مختلف مورد پیگیری قرار گرفته است و سه کارگروه حقوق، فلسفه و فقه ابعاد علمی مربوط به همایش را با حضور متخصصین وکارشناسان برجسته کشور دنبال می کنند.
در همین چارچوب مقرر شده که طی ماههای قبل از همایش علاوه بر گردآوری مقالات علمی، نشست های تخصصی نیز از سوی کارگروه های سه گانه همایش برگزار شود تادر جلسات محدود دیدگاههای صاحبنظران در مورد هر یک از محورهای همایش مطرح ومورد نقد ارزیابی قرار گیرد.
کارگروه حقوق همایش تاکنون 5 نشست تخصصی برگزار کرده است. موضوعات نشست‌های قبلی که در هر مورد یک استاد ارائه بحث داشته و دیگر متخصصین حاضر در هر جلسه دیدگاه مطروحه را مورد نقد وارزیابی قرار داده اند عبارتند از: حق حاکمیت الهی ونسبت آن با حاکمیت مردم در پرتو اندیشه امام خمینی، حق بر آبرو حیثیت افراد در نظام های حقوقی مختلف با نگاه به اندیشه امام، حق مردم بر محیط زیست سالم در حکومت دینی با نگاهی به اندیشه امام، بررسی ابعاد نظری وکاربردی استقلال قضایی در پرتو اندیشه امام.