به گزارش خبرگزاری مهر، حسن سرشتی، محقق طرح"تعیین همزمان ترکیبات مؤثر در چای" با بیان اینکه ترکیبات شیمیایی و نحوهی فرآوری چای، اطلاعات ضروری برای درک خواص درمانی مرتبط با آن را ارائه میدهدگفت: تا کنون یک روش علمی و مورد قبول برای بررسی کیفیت چای ارائه نشده پس میتوان از نتایج این طرح به منظور توجه به تولید چای داخلی و همچنین بهبود کیفیت آن استفاده کرد.
وی عنوان کرد: توسعهی این روش و انجام نمونه برداری از محصولات چای داخلی در نقاط متفاوت جغرافیایی و در زمانهای مختلف کشت، سبب دستیابی به یک الگوی استاندارد داخلی برای چای می شود.
این محقق در خصوص دلیل استفاده از گرافن در ساخت حسگر بیان کرد: اکسید گرافن از قابلیتهایی همچون نسبت مساحت سطح به حجم بسیار بزرگ و ظرفیت جذب بالا برخوردار است.بنابراین کاربرد این ماده به عنوان جاذب مزایایی چون قابلیت بازیابی و استفادهی مکرر از جاذب، هزینهی بسیار پایین تولید، سهولت استفاده و سرعت عمل در اندازهگیری ترکیبات مهم چای را در پی دارد.
وی افزود: بر اساس قابلیتهای اکسید گرافن، این جاذب میتواند به عنوان یک روش بالقوه در اندازهگیری و جداسازی گونههای مولکولی قطبی و آب دوست، از محلولهای آبی مورد استفاده قرار گیرد.
سرشتی نحوهی ساخت جاذب و چگونگی استفاده از آن را اینگونه توضیح داد: در ابتدا نانوصفحات اکسید گرافن با روش هامرز (Hummers) سنتز شد که جهت تأیید مشخصات آن از آزمونهای میکروسکوپ الکترونی پویشی-نشر میدانی، پراش پرتو ایکس و طیف سنجی تبدیل فوریهی مادون قرمز استفاده شد.
وی در ادامه گفت: این نانوصفحات به عنوان جاذب برای استخراج و پیش تغلیظ گونههای تئوفیلین، تئوبرومین و کافئین در انواع مختلف چای، شامل چای سبز، چای سیاه، چای سفید و چای اولونگ به کار گرفته شد و برای این منظور از روش میکرواستخراج فاز جامد پخشی به کمک امواج فراصوت استفاده شده است. همچنین برای تعیین نمونههای استخراج شده از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و آشکارساز فرابنفش (HPLC-UV) استفاده شده است.
بر اساس اعلام ستاد نانو، چای، یک نوشیدنی سنتی در بسیاری از کشورهاست. فواید این نوشیدنی، همانند کاهش خطر سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی، خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد التهاب و ضد چاقی، عمدتاً به ترکیبات آلکالوئیدی آن مانند متیل زانتین نسبت داده میشود. تئوفیلین (Theophylline)، تئوبرومین (Theobromine) و کافئین موجود در چای از دستهی متیل زانتینها هستند که در ابیشتر انواع چای وجود دارند.هدف این کار، ساخت یک حسگر و اندازهگیری ترکیبات مفید ذکر شده به منظور بررسی کیفیت چای بوده است. یافتن الگوی ترکیبات مؤثر چای تولید داخلی و مقایسهی آن با محصولات مشابه خارجی از دیگر موارد بررسی شده در این طرح است.
در این کار عوامل مختلف تأثیرگذار بر عملکرد حسگر همچون حلال واجذب (نوع و حجم)، مقدار مصرف جاذب، زمان جذب، زمان واجذبی و قدرت یونی مورد مطالعه و بهینهسازی قرار گرفته است.این تحقیقات از همکاری دکتر حسن سرشتی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، مرضیه خسرویانی، دکترسهیلا صمدی و دکتر محمدصادق امینی فضل حاصل شده است. نتایج این کار در مجلهی RSC Advances (جلد 4، شماره 87، سال 2014، صفحات 47114 تا 47120) انتشار یافته است.