سعادت رحیم‌زاده کارگردان انیمیشن «کودکان دشت» از مجموعه «زمزمه‌های سرزمینم» از تولیدات مرکز پویانمایی صبا که اخیرا برنده بهترین فیلم با موضوع تولید ملی در هشتمین جشنواره پویانمایی وارش شده است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر توضیح داد: زمان این اثر 10 دقیقه است و در طول 6 ماه و با حضور یک تیم 12 تا 15 نفره از متخصصان و تعدادی از هنرمندان اجرایی نیمه‌متخصص که آنها را تعلیم داده‌ام تولید شده است.
به گفته وی، این اثر با تکنیکی کلاسیک و بسیار نادر به شکلی کاملا دستی زیر دوربین و فریم به فریم به کمک خمیرهای رنگین شکل گرفته است.
وی درباره علاقمندی به قومیت‌های مختلف ایرانی اظهار کرد: اگر از ريشه‌هاى علايقمان از کودکى و تاثيرى که بر روحمان می‌گذارند بگذريم موضوعات قومی و اصطلاحا فولکلوريک برايم جذابند. اينکه مردمان در طول زمان چگونه با اقليمی که در آن زندگى می‌کنند هماهنگ می‌شوند. اينکه چطور می‌دانند چگونه با خشم و سخاوت طبيعت کنار بيايند؟ اينکه عشاير چطور زندگى خود را به دوش می‌گيرند و از جايى به جاى ديگر کوچ می‌کنند و يا اينکه چگونه کردها می‌توانند خانه‌هايى از سنگ بسازند و بدون ملات در سينه پر شيب ارتفاعات کوهستان‌هاى زاگرس که در برف‌هاى سهمگين‌اش دوام آورد؟ چگونه بلوچان توانسته‌اند در کويرهاى سوزان و طوفان‌هاى شن تاب آورند؟ و اينکه چطور مردمان شمالى در باران‌هاى بى توقف خزر زندگى می‌کنند؟ و...
ثبت تصاویر زندگی‌های رنگ‌باخته قوم‌های ایرانی
این انیماتور ادامه داد: زندگی‌هاى قومی در ايران با اين تنوع و وسعت جغرافيايى، شگفت آورند. اما ديگر در دگرگونی‌هاى زندگى مدرن رنگ باخته‌اند. ثبت تصاوير اين زندگی‌هاى رنگ باخته چون خاطره‌اى زيبا برايم ارزشمند است و اين ارزش را وقتى که کودکان و نوجوانان با کنجکاوى روبروى فيلمت می‌نشينند و با اينکه تو آنها را مثل تام و جرى نمی‌خندانى در سکوت و با تمرکز به فرم‌ها و رنگ‌هايت و به مردمان داستانت نگاه می‌کنند بيشتر درمی‌يابى.
وی تأکید کرد: يا وقتى پيرزنان و پيرمردانى که ريشه‌هايشان در يکى از اين زندگی‌ها پا گرفته به فيلمت نگاه می‌کنند و چشمشان تر می‌شود، يا وقتى که در فستيوال‌هاى خارجى بعد از ديدن فيلمت، از مردمانى با فرهنگى نا آشنا می‌شنوى که ايران سرزمين شگفتى و اصالت است در اين لحظات است که من به آنچه که با زحمت بسيار توليد کرده‌ايم می‌بالم.
خواستم اثرم مثل قالی دستباف با ارزش و ماندگار باشد
رحیم‌زاده در پاسخ به اینکه چرا چنین شیوه‌های سخت و زمان‌بری را برای ساخت آثارش استفاده می‌کند، گفت: از چندين سال قبل بر اساس همين علاقه و اهميت زندگى فولکلور در نظر داشتم کارى خاص براى اقوام ايران انجام دهم. کارى که مانند قالى‌هاى دستبافشان، مانند گليم و گبه با ارزش و ماندگار باشد، ظريف و سرشار از زندگى و اصالت، کارى که چگونگى زندگى آنها را ثبت کند و مثل اثرى ناب که در موزه‌ها نگه می‌دارند باشد.
کارگردان «زمزمه‌های سرزمینم» تصریح کرد: از سال‌ها قبل، تکنيک زيباى رنگ روغن روى شيشه را که تکنيک بسيار هنرمندانه و ويژه‌اى در دنياى انيميشن است کار می‌کردم و شيفته‌اش بودم. آن زمان تصميم گرفتم بر اساس ترانه‌هاى بازى‌هاى کودکان هر قوم ايرانى مجموعه‌اى بسازم؛ مثل يک کلکسيون کامل از ايران و همه اقوام و زندگى سراسر از شگفتى‌شان.
استفاده از خمیر به عنوان رنگ
وی ادامه داد: انتخاب تکنيک‌هاى اجرايى همانطور که گفتم بر اساس فرم‌هاى هر قوم و عناصر بصرى آنها موسيقى و شرايط اقليمشان انتخاب شدند و این را نیز لحاظ کردم که تکنيک کار دستى باشد و بيننده با ديدن هر فريم‌اش مثل نگاه کردن به يک قالى دستباف حس يک کار دستى، خودى و وطنى را داشته باشد. در ابتدای کار مرکز پويانمايى صبا از توليد اين مجموعه استقبال کرد و کار دشوار ما نيز آغاز شد.
رحیم‌زاده اضافه کرد: خميرهاى رنگى روى شيشه با اين نوع نورپردازى از شيوه‌هاى ابداعى خودم است يا بهتر بگويم پيش از اين نمونه‌اش را نديده‌ام و در جريان آزمون و خطاها و بازی‌هاى ذهنى خودم زير دوربين به اين شيوه رسيدم. با خمير زير دوربين تعداد کارى ديده بودم ولى در آنها ماهيت خميرها پيدا بود و بيشتر به کارهاى عروسکى خميرى شباهت داشت اما در اينجا من از آنها به عنوان رنگ استفاده کردم با تغیير در نوع نورپردازی‌ام از آنها طورى استفاده کردم که برايم محدوديت رنگ‌هاى روغنى را جبران کنند و در نهايت با ديدن تصاوير آن شما کارى بين تکنيک آبرنگ و تکنيک رنگ روغن را خواهيد ديد.
امکانات کامپیوتری با ایده‌آلم فاصله داشت سراغ تولید دستی رفتم
کارگردان «کودکان دشت» اذعان کرد: می‌توانم بگويم از انجام کارهاى سخت لذت می‌برم. به شرط آنکه ارزشمند باشد. مثلا براى توليد اين مجموعه تمام تلاشم را کردم که از متخصصان نرم‌افزار در استفاده از امکانات کامپيوترى یاری بگیرم و وقتى که مطمئن شدم آنچه محصول خروجى کامپيوتر است با آنچه که در نظرم بود بسيار فاصله دارد زير بار توليد اين کار به شکل توليد فريم به فريم با دست رفتم.
وی درباره رو آوردن به چنین شیوه‌هایی در روزگاری که رکورد ساخت 100 دقیقه انیمیشن در یک ماه نیز در ایران وجود دارد، تصریح کرد: در اينکه سرعت توليد انيميشن در ايران بالاتر رفته و بعد از رنسانس کامپيوتر، جهان ديگر جهان انيميشن است شکى نيست و من هم يکى از طرفداران اين تکنولوژى هستم. از ديدن پيشرفت‌هاى اين هنر صنعت نیز لذت می‌برم. خودم هم در توليد آثار ديگرم که اين مختصات را می‌طلبد از کاربران همين تکنولوژى هستم اما در مورد اين نوع کارهاى خاص همچنان از همان مثال قالى دستباف و ماشينى در تفهيم و انتقال درک اين تفاوت استفاده می‌کنم.
ساخت انیمیشن قوم‌های مازنی و گیلک در صورت مساعد شدن شرایط صداوسیما
رحیم‌زاده همچنین در پاسخ به اینکه در ادامه فعالیتش برای مجموعه «زمزمه‌های سرزمینم» به کدام قوم‌های ایرانی خواهد پرداخت، گفت: فعلا در تلاشم که دو قوم مازنى و گيلک را که بخشى از توليد آن انجام شده کامل کنم که البته اين ارتباط مستقيم با بهبود وضعيت اقتصادى انيميشن به ويژه در سازمان صدا وسيما و در نتيجه مرکز صبا دارد که در حال حاضر متاسفانه در شرايط مساعدى نيست.
وی تصریح کرد: اميدوارم به زودى اين اتفاق بيفتد. زيرا که توليد اين آثار زمان‌بَر است و ما با آموزشى که داشتم و يک تيم حرفه‌اى را در توليد اين آثار شکل داديم، نهايتا براى 10 دقيقه از اين گونه آثار بالغ بر هشت ماه زمان صرف می‌شود و اين بدون احتساب زمان پيش توليد است. اميدوارم شرايط مهيا شود در غير اين صورت بايد با بخش خصوصى کار را ادامه دهیم. البته با توجه به هويت و ارزش ملى اينگونه آثار شايسته است همچنان بخش دولتى در توليد آن اهتمام ورزد.