به گزارش خبرنگار مهر، سالیان سال بود که مروارید سیاه دریای خزر در جهان حکمفرمایی می کرد و تولیدات بیش از ۲۰۰ تنی آن اکنون به حد صفر رسیده است.
ورود پسابها و آلایندهای نفتی و شیمیایی از یکسو و برداشت های غیر مجاز از سوی دیگر سالهاست که نسل ماهیان خاویاری را به شماره انداخته است و اینک از مروارید خزر تنها نام یا خاطره ای بیشتر باقی نمانده است.
آلودگی میکروبی و نفتی در خزر دیده شد و سموم کشاورزی و شوینده ها وجود دارد و بیش از شش درصد ماهیان دریای خزر در معرض انقراض و ۳۰ درصد در معرض تهدید هستند.
به صفر رسیدن تولیدات ماهیان خاویاری در دریای خزر، انگیزه سودجویان و فرصت طلبان را برای فروش محصولاتی در قالب ژله یا شبه خاویار بیشتر کرده و دیدن شبه خاویار در شهرهای ساحلی خزری چندان سخت و دور از ذهن نیست.
ژله یا شبیه خاویار به تاکید کارشناسان شیلاتی و بهداشتی نه تنها خاصیت ماهیان و محصولات خاویاری را ندارد بلکه دلیل افزودنی ها و رنگدانه های شیمیایی بکار رفته در آن، برای سلامتی مضر است.
هر ساله در استانهای ساحلی خزر از جمله مازندران، مقادیری محصولات تقلبی تحت عنوان شبه خاویار که بصورت غیرمجاز عرضه می شود، کشف می شود.
استحصال خاویار در دریای خزر نداریم
مدیرکل شیلات مازندران با بیان اینکه استحصال خاویار از دریا بسیار کم شده است گفت: در دریا مقداری استحصال داریم که آن را به مراکز بازسازی خاویار می بریم و تبدیل به بچه ماهیان خاویار می کنیم.
وی اظهار کرداشت: استحصال خاویار با هدف بازسازی ماهیان خاویاری انجام می شود اما در حاشیه دریای خزر در استان مازندران تاکنون حدود پنج واحد پرورش ماهی خاویاری راه اندازی کردیم که اقدام به پرورش ۳۰ هزار قطعه ماهیان خاویاری است.
وی گفت: همچنین مجتمع بزرگ پرورش ماهیان خاویاری با استفاده از آب دریای خزر در استان احداث شده که در دنیا بی نظیر است که این مرکز به تنهایی دو هزار تن گوشت و سه تن خاویار در سال تولید می کند.
به گفته حبیب نژاد، در سال جاری بیش از ۳۶۰ کیلوگرم خاویار پرورشی به کشورهای اروپایی صادر شده است و از لحاظ صادرات در ۹ ماهه امسال هفت هزار تن انواع ماهی پرورشی و کیکا و ماهیان خاویاری با مبلغ ۲۷ میلیون دلار به کشورهای اروپایی، آسیایی اروپا شده است.
مدیرکل شیلات مازندران برآورد هزینه مجتمع خاویاری استان را تاکنون ۱۲۰ میلیارد تومان بیان کرد و گفت: همچنین امسال قرار شد ۵۲ واحدقفس با هدف پرورش ماهیان بومی دریای خزر ایجاد کنیم.
شبه خاویارها تقلبی است
وی درباره شبه خاویار و ایننکه برخی محصولات با نام شبه خاویار عرضه می شوند، گفت: محصولی بنام شبه خاویار نداریم و اگر محصولاتی به این نام عرضه شود غلط است و خاویار نیست.
حبیب نژاد با عنوان اینکه شبه خاویار یا ژله مضر است گفت: با عرضه کنندگان این نوع محصولات برخورد می شود.
مدیرکل شیلات مازندران با بیان اینکه مقداری شبه خاویار و محصولات تقلبی نیز در استان کشف شده، گفت: با کمیسیون مبارزه با کالاهای قاچاق استان هماهنگی شده است تا اقدامات مورد نیاز صورت گیرد.
حجم ذخایر خاویاری دریای خزر به صفر رسیده است
استاندار مازندران نیز با بیان اینکه زمانی بیشتر مقدار ماهیان خاویاری در دریای خزر صید می شد گفت: اکنون این حجم از ذخایر به صفر رسیده است.
ربیع فلاح با تاکید بر اینکه ذخایر آبزیان بویژه خاویار خزر باید صید شود، ساخت مجتمع ماهیان خاویاری را نویدی برای تولید دوباره این محصول کمیاب دانست.
وی تصریح کرد: مازندران روزگاری قطب تولید خاویار محسوب می شد که اکنون تولید این محصول به رویا تبدیل شده است.
سید هادی حسینی نماینده مردم قائمشهر، جویبار، سوادکوه و سیمرغ نیز با بیان اینکه خاویار خزر زمانی در جهان شهره بود تصریح کرد: اکنون تولید آن به دلیل مختلف به میزان ناچیزی رسیده است.
وی بیان داشت: برداشت های غیرمجاز، آلایندگی ها، ورود پسابها و شانه داران از جمله مشکلاتی است که سبب شده تا استحصال خاویار در دریای خزر به میزان چشمگیری کاهش یابد.
جویبار قطب خاویار می شود
وی به پروژه ساخت مجتمع ماهیان خاویاری در جویبار اشاره کرد و گفت: با بهره برداری از این مجتمع، جویبار که اکنون مهد کشتی جهان است به قطب ماهیان خاویاری نیز تبدیل می شود.
به گزارش مهر، شبه خاویارها یا خاویار بدلی و مصنوعی فقط از نظر ظاهری به خاویار شباهت دارند و دیگر فواید خاویار را ندارند و این نوع خاویار از برخی کشورهایی نظیر اسپانیا، ژاپن، آذربایجان و کشورهای مشترک المنافع به گلستان وارد می شود.
خاویار بدلی را حتی شبه خاویار نامیدن درست نیست و این محصول مصنوعی بوده و از نظر پروتئین و خواص نسبت به خاویار در رده پائینی قرار دارد و بر اساس اعلام کارشناسان بهداشتی و شیلات، فروش خاویار به صورت قاچاق و بدلی، غیربهداشتی و غیرقابل مصرف است و با استانداردها فاصله دارد.
خاویار تقلبی از شکم ماهی خاویاری و تخم آن تولید نمی شود و این گونه های بدلی و مصنوعی خاویار فقط به دلیل افزودن مواد و رنگدانه ها، طعم خاویار را می دهند و هیچیک از خواص خاویار را ندارند.
ورود و قاچاق این گونه از مواد غذایی می تواند هم سلامت فرد را به مخاطره اندازد و هم به جایگاه واقعی خاویار ایران در جهان لطمه بزند خاویار تقلبی که از مبادی غیرقانونی و توسط افراد فرصت طلب و سودجو وارد کشور می شود، با قیمتی بسیار پایین‌تر از خاویار طبیعی توزیع می‌شود، کاملا غیربهداشتی هستند.
خاویار تقلبی به دلیل استفاده از چربی‌های گیاهی و اسانس برای سلامتی مصرف کنندگان مضر و استفاده مداوم آن اثرات سوء به جا می‌گذارد، همچنین باید این موضوع در کمیسیونهای قاچاق و شوراهای بهداشتی نیز بررسی و پیگیری شود و تلاش گسترده ای برای جلوگیری از ادامه این روند آغاز شود.