به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سومین دوره اهدای نشان لاک پشت پرنده، ظهر امروز دوشنبه ۲۷ بهمن با حضور مهدی حجوانی دبیر پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، مژگان رئیسی امجد رئیس فروشگاه مرکزی شهر کتاب، محمود برآبادی سخنگو و عضو هیئت داوران، معصومه انصاریان و مهدی یوسفی از اعضای هیئت داوران جایزه لاک پشت پرنده در کافه کتاب فروشگاه شهر کتاب مرکزی برگزار شد.
نلی محجوب از دست اندرکاران برگزاری جشن لاک پشت پرنده در بخشی از این برنامه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره کم و کیف برگزاری جشن پیش روی لاک پشت پرنده گفت: ما علاوه بر جشن پیش رو، دوازدهمین جشن امضای کتاب لاک پشت پرنده را هم داریم. مانند پارسال، مخاطبان ما همراه هستند و اتفاق بهتری که می افتد، این است که تعدادی از بچه های حرفه ای کتابخوان، تعدادی از کتاب های فهرست را به مخاطبان معرفی می کنند.
وی افزود: حضور گروه موسیقی آدمک در این برنامه، از دیگر اتفاقات مهم آن است. این برنامه روز ۸ اسفند از ساعت ۱۷ در شهر کتاب مرکزی برگزار می شود. اجازه بدهید باقی برنامه های جشن را نگویم تا بچه ها روز مراسم غافلگیر شوند.
بین المللی شدن لاک پشت پرنده باید به طور طبیعی اتفاق بیافتد
حجوانی نیز در پاسخ به سوال دیگر مهر درباره بین المللی شدن فهرست لاک پشت پرنده گفت: این اتفاق باید به طور طبیعی بیافتد. با ما نویسندگان خارجی که کتابشان لاک پشت طلایی یا نقره ای می گیرند، تماس گرفته و جوایزشان را ارسال می کنیم که بسیار مورد استقبالشان واقع می شود. اگر بین المللی بودن، به این معنی و اطلاع دادن به برندگان خارجی است، در حال اتفاق افتادن است. اما می توان بین المللی بودن را از منظر دیگری هم دید و اگر منظور شما آن وجه از قضیه است، مانع بزرگی به نام کپی رایت بر سر راه است.
دبیر فصلنامه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان در ادامه پاسخ خود گفت: نویسندگان و ناشران خارجی هم می گویند که هزینه کپی رایت چندان برایشان مهم نیست. آن ها هم معتقدند رسیدن اندیشه شان به بچه ها مهم است اما رعایت نکردن قانون کپی رایت توسط ما، راه های ارتباطی را با مشکل روبرو می کند.
امجد نیز در پاسخ به این سوال گفت: شهرکتاب واقعا به فکر بین المللی کردن لاک پشت پرنده است. اما این روند باید تدریجی صورت بگیرد. تدریجی صورت گرفتنش هم به این معنی نیست که بنشینیم و هیچ کاری نکنیم. کپی رایت باید به عنوان مشکل ردیف اول این موضوع حل شود تا بتوان به تدریجی انجام شدن فرایند بین المللی شدن لاک پشت پرنده فکر کرد. شهر کتاب ارتباط خوبی با ناشران خارجی دارد و سابقه خوبی هم در این زمینه دارد. مرتب، خریدهایی از ناشران خارجی انجام می شود و رفت و آمدهایی صورت گرفته است. گرفتن کپی رایت از ناشران یکی از قدم های مهم در این زمینه خواهد بود. اشاره کردم که این مساله، به طور تدریجی اتفاق خواهد افتاد اما آن قدر هم دور نخواهد بود.
بازنویسی و بازآفرینی یک حوزه پرطرفدار شده است
یوسفی نیز در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر درباره سهم کتاب های بازنویسی و بازآفرینی در فهرست جدید لاک پشت پرنده گفت: بازنویسی ادبیات فارسی برای کودکان و نوجوانان، تبدیل به یک حوزه پرطرفدار شده است. این روزها آثار زیادی در این زمینه تولید می شود. ما هم در فهرست نامزدهایمان، کتاب های بازنویسی و بازآفرینی زیادی داریم. نمونه اش کتاب های رستم و اسفندیار، اسرارنامه یا شب هزار و دوم است. از این کتاب ها استقبال زیادی شده است. مساله این است که وقتی می گوییم حجم این آثار زیاد شده، بد هستند یا خوب.
این داور فهرست لاک پشت پرنده گفت: لاک پشت پرنده تمرکز را روی تفاوت این آثار قرار داد. چون از یک طرف سطح شان بالا رفته و از طرف دیگر تبدیل به حوزه ای شده اند که ناشران می توانند در آن کار کنند و فروششان تضمین شود. این شرایط باعث شده تا آثار زیادی از خوب گرفته تا بد، در این زمینه تولید شود. امسال هم در بررسی های لاک پشت پرنده، تعداد این کتاب ها کم نبود. ما هم هر سال بیشتر از سال پیش و امسال بیشتر از هرسال با این مساله درگیر بودیم.
یوسفی گفت: در این زمینه، کتاب های خوبی تولید می شوند اما ضعف هایی که در ویرایش دارند، باید می شود که نتوانند وارد فهرست لاک پشت پرنده شوند. متاسفانه بحث ویرایش هم در کشورمان چندان باز نشده و همین باعث می شود کتاب های خوب به دلیل عدم ویرایش مطبوع، ضربه بخورند.
انصاری در تکمیل توضیحات یوسفی گفت: امسال از ۳۵ عنوان کلی فهرست، ۱۱ عنوان بازنویسی هستند.
یوسفی در بخش دیگری از این نشست، با اشاره به کتاب های آموزشی کودک و نوجوان گفت: سهم این گروه از کتاب ها، افزایش پیدا کرده و ما هم در گروه داوری لاک پشت پرنده قائل بر این هستیم که اگر کتابی آموزشی انتخاب می شود، دارای ابعاد خلاقه باشد. خیلی از داورها به سمت کتاب های آموزشی صرف می روند اما ما سعی داریم به کتاب هایی رای بدهیم که خلاقیت را هم تقویت کنند.
داوران لاک پشت پرنده استقلال رای دارند
انصاری نیز در ادامه این سخنان، گفت: در میان خانواده ها و آموزش و پرورش، توجهی به کتاب های ادبیات برای کودکان وجود ندارد و همه توجهشان به سمت کتاب های آموزشی معطوف شده است. در مورد داوری در فهرست لاک پشت پرنده هم باید بگویم که داوران این فهرست، به هر کتاب، با احترام نگاه می کنند. ما هر دو هفته یک بار جلسه داریم و این گونه نیست که کتاب ها را سالی یک بار ورق بزنیم تا یکی شان را انتخاب کنیم. یک نکته دیگر در داوری و جایزه دادن این است که ما اغلب به حرف هم گوش نمی دهیم و منتظریم تا حرف دیگری تمام شود و نوبت نظر دادن ما برسد. اما در داوری های لاک پشت پرنده، گفتن و شنیدن با هم اتفاق می افتد و مواقعی بوده که داوری به دلیل موضع و نظرات یک داور یا چند داور دیگر، قانع شده و نظرش را تغییر داده است. داوران لاک پشت پرنده استقلال دارند و تحت تاثیر شهر کتاب و پژوهشنامه ادبیات کودک نیستند.
امجد نیز در بخش پایانی سخنان خود در این نشست گفت: هر سال، کتاب های سال گذشته بررسی می شوند. داوران لاک پشت پرنده از سال ۹۰ تا ۹۳، ۳۶۲ کتاب را در فهرست معرفی کرده اند. در ۶ ماهه نخست سال ۹۳ هم ۴ هزار عنوان کتاب کودک در کشور منتشر شده است. این آمار، میزان کار داوران لاک پشت پرنده را نشان می دهد که دست مریزاد دارد. امسال از طرف وزارت ارشاد از پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان و شهر کتاب مرکزی تقدیر شد که برای ما موجب دلگرمی است.
برآبادی نیز در پایان این برنامه گفت: در زمینه داوری آثار، یک تیم جداگانه وجود دارد که آثار داوران را بررسی می کند و اعضای این تیم از خود داورهای صاحب اثر نیستند. این کار به این دلیل انجام شد تا در صحت و سقم داوری ها شاعبه پیش نیاید. جمعی از داورها نیز در انتشاراتی هایی کار می کنند و اگر آثار این ناشران برای فهرست لاک پشت پرنده ارسال شود، نظر آن داورها درباره آن کتاب ها اعمال نخواهد شد.