ه گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري "مهر"،در اين ميزگرد آقايان سيد محمد لاجوردي (سرپرست دفتر روابط بين الملل سازمان انرژي اتمي)، محسن نجفي( كارشناس فني سازمان) و صالح رضايي( كارشناس حقوقي) حضور داشتند و هريك به بيان گوشه اي از چالش هاي فراروي پرونده هسته اي كشورمان پرداختند.
در ابتداي اين ميزگرد دكتر لاجوردي به بيان فوائد و اهميت استراتژيك بهره مندي از فن آوري هسته اي پرداخت و گفت: امروز تهديد محيط زيست توسط سوخت هاي فسيلي يك بحران جدي براي جهان و جان انسانها است ولي انرژي هسته اي به دليل پاك بودن، هيچ خطري براي محيط زيست ندارد.
لاجوردي افزود: طبق گزارش دويچه بانك آلمان، به زودي بر سر منابع نقت، درگيري هاي شديدي روي خواهد داد و اين درگيري ها در زمان پايان ذخائر نفتي پيش نخواهد آمد، بلكه در زمان اوج استخراج جهاني نفت، شروع مي شود و كم كم شدت مي گيرد و اين خود اهميت جايگزيني سوخت هسته اي به جاي سوخت فسيلي و نفت را نشان مي دهد.
| لاجوردي: قبل از انقلاب ، كليه پروژه هاي هسته اي ما ، اصطلاحا " كليد در دست " بود، يعني پروژه را وقتي تمام شد به ما تحويل مي دادند، الان نيروگاه بوشهر هم همينطور است، .ايران در شرايطي نيست كه بتواند از صفر شروع كند و نيروگاه هسته اي را بسازد اما در بعضي از پروژه هاي هسته اي اين توانايي وجود دارد، مثل " آب سنگين اراك" كه كاملا بومي و داخلي و ايراني بود |
وي تاكيد كرد: اگر مصرف نفت با همين سرعتي كه اكنون وجود دارد، ادامه يابد، جهان از توليد مشتقات نفت محروم مي شود، اما فن آوري هسته اي اين مشكل را ندارد و استفاده از انرژي هسته اي باعث ثبات و پايداري در قيمت نفت مي شود.
سرپرست دفتر امور بين الملل سازمان انرژي اتمي گفت: برخلاف نفت، منابع طبيعي اورانيوم، پراكندگي بسيار وسيع و زيادي دارد ولي نفت فقط در معدودي از كشورها وجود دارد.
لاجوردي افزود: هزينه راه اندازي تاسيسات هسته اي بر خلاف تاسيسات نفتي، بالا است، اما هزينه نگهداري و حفظ تاسيسات هسته اي به مراتب از تاسيسات نفتي كمتر و اقتصادي تر است.
وي نتيجه گيري كرد: تنها راه رهايي جهان از بحران انرژي، افزايش سرمايه گذاري در انرژي هسته اي است.
به گزارش "مهر" لاجوري در ادامه سخنانش به تحليل تاريخي سير فعاليت هاي هسته اي ايران پرداخت و گفت: در دوران قبل از انقلاب، دو مرحله در فعاليت هاي هسته اي كشورمان متصور بود، مرحله اول دوران" شكل گيري" بود كه از سال 1335 با راه اندازي رآكتور تحقيقاتي دانشگاه تهران شروع شد و اين مقطع تا سال 1352 ادامه داشت و بيشتر كارهاي تحقيقاتي و زيربنايي در آن انجام گرفت.
وي ادامه داد : اما از سال 1352 ، ايران شاهد يك تحول عظيم و حتي تا حدودي جاه طلبانه در زمينه انرژي هسته اي بود، در طول دهه 50 از سال 52 تا 57 ، فعاليتهاي چشمگيري انجام شد، در سال 53 ، سازمان انرژي اتمي شكل گرفت، در همان سال ايران و فرانسه سند همكاري 15 ساله هسته اي امضا كردند.
وي افزود: در سال 54 ، سند همكاري هسته اي بين ايران و آلمان غربي امضا مي شود، باز در سال 54 ، قرارداد غني سازي اورانيوم بين ايران و چند شركت انگليسي منعقد مي شود ، در سال 55 قرارداد استخراج اورانيوم با چند شركت خارجي به امضا مي رسد ، در سال 55 ، پنج قرارداد اتمي بين ايران و آمريكا بسته مي شود، در سال 56 قرارداد احداث دو نيروگاه هسته اي در دارخوين خوزستان به امضا مي رسد و باز در سال 56 ، قرارداد تبديل اورانيوم به UC6 با يك شركت آلماني بسته مي شود.
لاجوردي گفت: بر اساس اين برنامه قرار بود ، سهم برق هسته اي در سبد انرژي كشور 23 هزار مگاوات باشد و 23 نيروگاه هسته اي احداث شود و كشورهاي آلمان، فرانسه و آمريكا بيشترين سهم را در راه اندازي و تاسيسات هسته اي ايران داشت.
سرپرست دفتر امور بين الملل سازمان انرژي اتمي اضافه كرد: بعد از پيروزي انقلاب در فاصله سالهاي 58-68 به دليل شرايط انقلابي و احساسي، در برخي قراردادها به عنوان مقابله با وابستگي به غرب، تجديدنظر شد، اما از سال 62 به بعد، تندروي هاي گذشته و شتابزدگي در لغو قراردادها متوقف شد كه به دليل سيطره جنگ و شرايط جنگي ، امكان عملي شروع اين قراردادها ايجاد نشد.
لاجوردي سپس به بيان سير فعاليت هاي هسته اي كشورمان در مقطع بعد از پيروزي انقلاب پرداخت و گفت: دوره رشد هسته اي ايران از سال 68 شروع شد و اين دو ويژگي مهم داشت يكي فراگير بودن فعاليت هاي هسته اي در شاخه هاي مختلف علوم و ديگر نگاه به شرق در فعاليت هاي هسته اي
وي گفت: با سفر آقاي هاشمي رفسنجاني به روسيه و چين و امضاي سند برنامه درازمدت همكاري ، دوران همكاري ايران و روسيه و چين در فن آوري هسته اي شروع شد كه تاالان نيز ادامه دارد.
| بعد از امضاي ساخت كارخانه UC6 با چيني ها ، آنها تحت فشار آمريكا از انجام كار سر باز زدند و چيزي كه براي ما ماند، يك مشت ورقه و جزوه بود؛ ايراني ها خودشان اين راه را ادامه دادند و توانستند UC6 را بسازند، وقتي مي خواستيم UC6 را بسازيم، به البرادعي گفتيم ، او فقط لبخندي تمسخر آميز زد ، اما وقتي اين كارخانه را ساختيم، تعجب جهاني برانگيخته شد. |
وي خاطر نشان كرد: بعد از پيروزي انقلاب، چين و روسيه ، جاي آلمان و فرانسه و آمريكا را در فعاليت هاي هسته اي ايران گرفتند.
لاجوردي اضافه كرد: در دي ماه 72 قرارداد نيروگاه بوشهر با روسها، امضا شد و در سال 73 اين قرارداد نافذ و عملياتي شد كه همچنان ادامه دارد.
وي در خصوص همكاري هاي هسته اي ايران و چين گفت: در سفر آقاي هاشمي به چين، قراداد خريد رآكتور 330 مگاواتي با چين بسته شد و همچنين قرار بود كه كارخانه UCf توسط چيني ها ساخته شود كه بعدها به دليل فشار شديد آمريكا و برخي مسائل خود را كنار كشيدند و ايراني ها توانستند خودشان كارخانه را بسازنند
به گزارش "مهر" سرپرست دفتر امور بين الملل سازمان انرژي اتمي در پايان سخنانش گفت :هدف ملي ايران تا سال 2025 توليد 20 هزار مگاوات برق هسته اي است و امروز ارتباط عميقي بين سازمان انرژي اتمي و نخبگان دانشگاهها به وجود آمده است.
درادامه اين ميزگرد ، محسن نجفي كارشناس فني سازمان انرژي اتمي به سئوالات حاضران پاسخ داد،
وي در پاسخ به اين سئوال كه "چرخه سوخت هسته اي ايران، چقدر بومي است؟" گفت: قبل از انقلاب ، كليه پروژه هاي هسته اي ما ، اصطلاحا " كليد در دست" بود، يعني پروژه را وقتي تمام شد، به ما تحويل مي دادند، اكنون نيروگاه بوشهر هم همينطور است، يعني خودشان مي سازند و بعد به ما تحويل مي دهند.
نجفي تاكيد كرد: ايران در شرايطي نيست كه بتواند از صفر شروع كند و نيروگاه هسته اي را خودش بسازد، اما در بعضي از پروژه هاي هسته اي اين توانايي وجود دارد، مثل " آب سنگين اراك" كه كاملا بومي و داخلي و ايراني بود.
نجفي ادامه داد: چرخه سوخت وضعيت بيابيني دارد، يعني بخشي از آن بومي است و بخش ديگرش، غير بومي است. بعد از امضاي ساخت كارخانه UCf با چيني ها ، آنها تحت فشار آمريكا از انجام كار سر باز زدند و چيزي كه براي ما ماند، يك مشت ورقه و جزوه بود؛ ايراني ها خودشان اين راه را ادامه دادند و توانستند UCf را بسازند، وقتي مي خواستيم UCf را بسازيم، به البرادعي گفتيم ، او فقط لبخندي تمسخر آميز زد ، اما وقتي اين كارخانه را ساختيم، تعجب جهاني برانگيخته شد.
اين كارشناس فني سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه ايران هنوز تا مرزهاي واقعي تكنولوژي فاصله دارد، گفت: ما در توليد سوخت هسته اي در ابتداي راه هستيم و فقط در مرحله طراحي و دانش فني هستيم و عملا كاري انجام نداده ايم ، در مرحله بازفراوري اورانيوم(مرحله بعد از شروع به كار نيروگاه هسته اي) ، وارد مرحله تحقيقاتي و مطالعاتي هم نشديم. اما همانطور كه گفتم، در توليد كيك زرد و فراوري اوليه اورانيوم كه بخش مهمي از چرخه سوخت محسوب مي شود، كاملا خودكفا شده ايم.
| نجفي: سه سال است كه حدود سه كيلو پلوتونيوم در ژاپن گم شده است و هيچ قطعنامه اي عليه ژاپن صادر نشده است اما بخاطر سه دهم گرم پلوتونيوم ، اينهمه ما را تحت فشار قرار مي دهند. |
نجفي در پاسخ به سئوالي در خصوص توليد p2 گفت: ما هنوز سانتريفيوژ نوع دوم را توليد نكرده ايم و اين فعاليت در تعليق به سر مي برد.
در ادامه ميزگرد،"صالح رضايي" كارشناس حقوقي سازمان انرژي اتمي به سخنراني پرداخت.
وي در مورد " قصورات ايران در فعاليت هاي هسته اي" گفت كه پرونده ما در آژانس با " قصور"شروع شد ولي از اجلاس سپتامبر 2004 واژه ها كم كم تغيير كرد و واژه " نقض" به آن اضافه شد.
رضايي گفت: در اوت 2005 ، با راه اندازي ,UCf اصفهان، واژه ها باز سخت تر و شديد تر شد و بار سياسي قطعنامه ها شدت گرفت و حتي ما را به "عدم پايبندي " كه درجه خطرناك تري از " نقض" هست، متهم كردند و الان عملا در دروازه شوراي امنيت به سر مي بريم.
رضايي گفت: شروع UCf نقض محسوب نمي شد، چون تعليق، داوطلبانه بود.
كارشناس فني سازمان انرزي اتمي ايران در پاسخ به اين سئوال كه آژانس بين المللي انرژي چقدر از ابتكار هسته اي احمدي نژاد، براي مشاركت ديگر كشورها در توليد سوخت هسته اي، استقبال مي كند و براي انجام آن آمادگي دارد، گفت: طرح ابتكاري رئيس جمهور در راستاي شفاف سازي بود، ما از نظر تكنولوژيكي به جاهاي خوبي رسيده ايم و اگر نطنز از تعليق بيرون بيايد، ما مي توانيم هزاران سانتريفيوژ بسازيم.
وي تاكيد كرد: پيشنهاد شراكت ديگر كشورها، برخورد فني با قضيه نبود و از موضع شفاف سازي سياسي انجام گرفت. ضمن اينكه خوب است كه از تجربه و سابقه شركتهاي بزرگ چند مليتي در غني سازي استفاده كنيم و اين همكاري هم به نفع آنها و هم به نفع ما است.
نجفي در پاسخ به اين سئوال خبرنگار سياسي "مهر" كه پرسيد : آيا شركت دادن ديگر كشورها در فرآيند غني سازي به معناي افشاي اسرار هسته اي ما نيست، گفت: غني سازي اورانيوم ، جزو اسرار اتمي كشور محسوب نمي شود ، ما بايد امنيت را دوباره تعريف كنيم، غني سازي با تكنولوژي ساخت موشك فرق دارد و سري و محرمانه نيست كه جزو اسرار كشور باشد كه با همكاري با ديگران اين اسرار فاش شود.
وي در پاسخ به سئوال ديگر خبرنگار "مهر" در خصوص سرنوشت طرح ابتكاري و نحوه تعامل با آژانس در اين زمينه گفت: هنوز به نتيجه اي نرسيديم ، چون در تعليق هستيم.
اين كارشناس فني سازمان انرژي اتمي در خصوص پنهان كاري هاي ايران در فعاليت هاي هسته اي نيز گفت: پنهان كاري تكنولوژيكي يك اصل اقتصادي است و همه دنيا هم اين كار را مي كند.
| وقتي ما انرژي هسته اي را شروع كرديم، دنيا با ما كار نمي كرد، به تعبير خودماني تر بگويم، ما را تحويل نمي گرفت ، اما الان ديگر اينطوري نيست، الان مي گويند ما به شما رآكتور آب سبك مي دهيم ، ولي شما از رآكتور آب سنگين بگذريد و ...ما با فعاليت هاي هسته اي توانسته ايم ، امتياز بگيريم و امروز دنيا، ايران هسته اي را باور كرده است. |
در ادامه اين ميزگرد، لاجوردي ، سرپرست دفتر امور بين الملل سازمان انرژي هسته اي در پاسخ به سئوالي در خصوص تفاوت پيشنهاد اروپا و پيشنهاد اخير روسيه براي احداث كارخانه غني سازي در روسيه با مالكيت ايراني ، گفت: چنين كارخانه اي بايد در داخل كشور باشد و اين وضع بهتري است، درست است كه پيشنهاد روسيه به پيشنهاد اروپايي ها شباهت زيادي داشت اما شرايط را هم نبايد فراموش كرد، ما روي روسيه حساب استراتژيك باز كرده ايم.
وي گفت: اساسا موضوع پرونده هسته اي ايران، ماهيت بهانه گيري دارد و حتي اگر ما پنهان كاري هم نمي كرديم و رسما و علنا اعلام مي كرديم، آنها برخورد شديدي مي كردند و اجازه نمي دادند كه ما فعاليت هسته اي داشته باشيم.
نجفي در ادامه اين بحث گفت: سه سال است كه حدود سه كيلو پلوتونيوم در ژاپن گم شده است و هيچ قطعنامه اي عليه ژاپن صادر نشده است اما بخاطر سه دهم گرم پلوتونيوم ، اينهمه ما را تحت فشار قرار مي دهند.
وي تصريح كرد: اگر وضعيت تعليق به همين شكل ادامه پيدا كند، با يك بحران بزرگ در نيروي انساني شاغل در صنعت هسته اي مواجه خواهيم بود به تعبير ديگر فرار مغزها در حوزه هسته اي.
كارشناس فني سازمان گفت: ما دوسال متوقف شديم، ولي اعتماد سازي هم ايجاد كرديم.
نجفي درپايان سخنانش بيان دستاورهاي سياسي فن آوري هسته اي گفت: وقتي ما انرژي هسته اي را شروع كرديم، دنيا با ما كار نمي كرد، به تعبير خودماني تر بگويم، ما را تحويل نمي گرفت ، اما الان ديگر اينطوري نيست، الان مي گويند ما به شما رآكتور آب سبك مي دهيم ، ولي شما از رآكتور آب سنگين بگذريد و ...ما با فعاليت هاي هسته اي توانسته ايم ، امتياز بگيريم و امروز دنيا، ايران هسته اي را باور كرده است.