ابراهیم زاهدی مطلق از داوران جایزه شهید غنی‌پور معتقد است: خیلی از کتاب‌های رمان مانند فیلم هندی هستند، ساختار تکراری دارند و سوژه شان تفاوتی ندارد.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری چهاردهمین دوره جشنواره کتاب سال شهید غنی‌پور، پیش از ظهر امروز سه شنبه ۲۸ بهمن با حضور محمد ناصری دبیر این جایزه و ابراهیم زاهدی مطلق از اعضای هیئت داوران این جایزه در مسجد جوادالائمه تهران برگزار شد.

ناصری در ابتدای این برنامه گفت: یکی از اتفاقاتی که بعد از درگذشت زنده یاد امیرحسین فردی رخ داد، این بود که ما که سال ها از جلسات قصه نویسی دور شده بودیم، بدون وقفه از ابتدای سال ۹۳ در جلسات قصه نویسی مسجد جوادالائمه گرد هم آمدیم و دوستان شورای نویسندگان مسجد، به طور مستمر به ارتباط خود ادامه داده اند. برای این دوره جشنواره، براساس کارهای سال گذشته، گروه های داوری تشکیل شد که همه داوران هم از اعضای شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه هستند. این داوران در مجموع ۸۸۲ اثر را دیده، خوانده و انتخاب کردند که روز دوشنبه ۱۱ اسفند، ۲ برگزیده و تقدیر در شاخه های مختلف داوری معرفی خواهند شد.

وی افزود: یکی از سوالاتی که رسانه ها داشتند، این بود که در برخی از شاخه ها، آثاری از اعضای شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه دیده می شود. پاسخی که به این مساله می توان داد، اشاره به خط قرمزی است که از ابتدای راه اندازه این جشنواره وجود داشته است و آن خط قرمز، این است که کسی که کتابش در یکی از شاخه های موضوعی جشنواره شرکت داده می شود، نباید داور آن بخش باشد و یا اگر داور یک بخش است، کتابش نباید در آن بخش، مورد داوری قرار بگیرد. نمونه این اتفاق پارسال، اتفاق افتاد و آقای شفیعی که داور جشنواره بود و کتابش در جشنواره دیگری هم جایزه برده بود، گفت کتابم را از داوری خارج می کنم.

دبیر جایزه شهید غنی‌پور در ادامه گفت: اعضای شورای نویسندگان این مسجد، در حوزه های مختلف قلم زده اند. بنابراین این شاعبه وجود داشت که رسانه ها مطرحش کردند اما داورها در بخش هایی که خودشان داوری می کردند، اثری از خودشان شرکت ندادند. به نظرم سربلندی داوران این جشنواره در این است که ما فقط و فقط نسبت به روح شهید حبیب غنی پور و زنده یاد امیرحسین فردی، احساس دین می کنیم و سعی داریم از آرمان ها و خواسته هایشان عدول نکنیم. بنابراین نیاز دیدم تا به این نکته اشاره کنم که بین داوران این جایزه، به هیچ وجه چنین مسائلی وجود ندارد.

قائل به معرفی کتاب خوب هستیم

ناصری گفت: قصد ما معرفی کتاب خوب به جامعه است. وقتی جشنواره را به طور کامل از مسائل مادی دور می کنیم و نهایت احتراممان به نویسنده، تندیسی است به او می دهیم و تندیس هم غیرمادی است، معنی اش این است که قائل به معرفی کتاب خوب هستیم. از طرف دیگر هم به این معنی نیست که اگر داوری از داورها، کتاب خوبی در شاخه ای غیر از شاخه داوری اش داشت، در جشنواره شرکت نکند.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: حمایت این جشنواره از ادبیات داستانی فاخر، حمایت از کتاب نویسنده ای است که برنده می شود. در این جشنواره همچنین یادآوری می کنیم که کسانی یا سازمان هایی می توانند از این کتاب ها حمایت کنند که البته این حمایت ها صورت نمی گیرد. بخش های دیگر می توانند به این مساله ورود پیدا کنند ولی این کار را نمی کنند. در حالی که می توانند از کتاب های برنده شده، حمایت کرده و آن ها را به کتابخانه های مساجد و مدارس ببرند. مکانیزم نهاد کتابخانه ها چیست؟ مکانیزم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یا آموزش و پرورش چیست؟ شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه این اطلاع رسانی را انجام می دهد که ۴ شاخه دارد و در هر شاخه ۲ کتاب را به عنوان برگزیده و تقدیری معرفی می کند.

دبیر جایزه غنی پور در ادامه گفت: دوست خبرنگاری به من زنگ زد و با من صحبت کرد. بعد به نقل از من تیتر زد که جشنواره غنی پور نیاز به حمایت دارد. خیر، ما در برگزاری جشنواره هیچ حمایتی نمی خواهیم و هیچ حمایتی را قبول نمی کنیم. ما داور دعوت نمی کنیم و داورها همه از شورای نویسندگان مسجد هستند. اما منظورم حمایت از کتاب هایی است که در این جشنواره به عنوان کتاب مناسب و خوب معرفی می شوند. در کل ما دست آن هایی را که می خواهند از کتاب ها حمایت کنند، به گرمی می فشاریم. یکی از افرادی که در این زمینه، حمایت کرد حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدیان امام جماعت مسجد نور است که گفت من ۱۰ میلیون تومان از کتاب های برگزیده و تقدیری را برای تجهیز کتابخانه های مساجد، خواهم خرید. حالا این مساله با آموزش و پرورش هم در میان گذاشته شده است اما این که چه پیش آید را شما اهالی رسانه دنبال کنید.

حمایت بنیاد ادبیات داستانی از نویسندگان برگزیده و تقدیری

ناصری افزود: البته بنیاد ادبیات داستانی چون متولی ادبیات و شعر کشور است، اعلام کرده که از نویسنده های برگزیده و تقدیری این جایزه حمایت خواهد کرد و در شب اختتامیه، به نویسندگان این دوره، ۲ میلیون و به تقدیری ها هم ۱ میلیون تومان اهدا خواهد کرد. بنا به نظر شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه در این دوره، از یک چهره فرهنگی و ادبی هم دعوت می کنیم تا با مخاطبین شب اختتامیه گفتگو کند. به همین دلیل از مصطفی رحماندوست دعوت شده تا در این مراسم حضور پیدا کرده و برای شرکت کنندگان در مراسم سخنرانی کند.

در ادامه این برنامه ابراهیم زاهدی مطلق با اشاره به داوری آثار بخش رمان آزاد این دوره از جشنواره غنی‌پور، گفت: در حوزه رمان آزاد، امسال وضعیت بهتری نسبت به پارسال وجود دارد. اما کتاب داستان، یک موضوع یک ساله و دو ساله نیست بلکه یک فرایند چندساله است که طی آن چند سال بهتر یا بدتر می شود. به هر حال، آن چیزی که متوجه شدیم، این است که کتاب های مورد بررسی در سال ۹۳، مجموعا در حوزه رمان آزاد، وضع بهتری نسبت به چند سال گذشته احساس می شود.

کتاب های خیلی از ناشران و نویسندگان، مانند فیلم هندی است

این داستان نویس ادامه داد: به این ترتیب، داوران سال آینده جشنواره، کار سخت تری در پیش دارند. چون هم تعداد کتاب ها بیشتر می شود هم کتاب های بهتری به دستشان می رسد. در بررسی رمان ها، نقاط ضعفی هم به چشم می خورد که من این آثار را به فیلم هندی تشبیه کردم. چون خیلی از کتاب ها و ناشران واقعا، با چاپ آثارشان دست به تولید فیلم هندی می زنند. یعنی همان طور که فیلم هندی دارای ساختار تکراری یک دختر، یک پسر و یک درخت است، این کتاب ها هم ساختار تکراری دارند و سوژه شان تفاوتی ندارد بلکه فقط اسم هاست که در آن ها تغییر می کند. برخی از ناشران در این شرایط به طور سری به چاپ این گونه کتاب ها مشغول اند.

در ادامه این برنامه، ناصری درباره داوری آثار گفت: برای داورهای جشنواره، تکنیکی بودن آثار اهمیت زیادی داشت. یعنی کتاب برگزیده یا تقدیری، باید مولفه های قوی داستان نویسی را می داشت تا به عنوان اثر قوی از آن یاد شود. از طرفی آثاری هم بودند که تکنیک خوبی داشتند ولی به دلیل محتوا و درونمایه شان، بیرون در مسجد جوادالائمه ماندند. در زمینه شاخه های داوری، در حوزه کودک که از نظر کمیت پرُ پروپیمان است، باز تداد کتاب های ترجمه زیاد بود و این هم جزو آفات ادبیات کودک ماست. به هر حال زیاد بودن ترجمه نسبت به تالیف، امسال هم نمود داشت و شاهد آن بودیم.

وی در ادامه گفت: در حوزه داستانی نوجوان و بزرگسال، مرتب چهره های تازه تری کشف می شوند ولی سال هاست که به یک سری چهره های پیشکسوت بر می خوریم که مرتب تکرار می شوند. از طرف دیگر، برای چهره های تازه کودک و خردسال، شرایطی برای مطرح شدن فراهم نشده است. کتاب هایی هم که از آن نویسندگان پیشکسوت منتشر می شود، چندان قابل اعتنا نیست. در زمینه کتاب های نوجوان، امسال آثار قابل تقدیر و مورد اعتنایی در جشنواره شرکت کردند. اما یک نکته هم در این میان وجود دارد و این است که در ادبیات داستانی نوجوانمان، خیلی از ادبیات رایج نوجوان در سطح جهان، در حوزه های تخیل، جادو و فانتزی الهام می گیریم. البته الهام گرفتن چیز بدی نیست ولی الهام گرفتن نویسندگان ما از نویسندگان خارجی، در این حوزه، به تکرار افتاده و خلاقیتی در آن وجود ندارد. به این ترتیب، آثار ما، تبدیل به دست دوم و سوم های خارجی شده‌اند.

ناصری در پایان گفت: امسال ارزیابی داوران جایزه این است که آثار خوب زیادی تولید شده است. شکرگذار هستیم که در حوزه انقلاب و دفاع مقدس هم آثار خوبی تولید شده است. پس به طور میانگین امسال، جشنواره خوب و خوش یمنی داریم.