علی لدنی تهیهکننده و مجری طرح مجموعه تلویزیونی «گذر از رنجها» در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اهداف ساخت این مجموعه اظهار کرد: هدف از نشان دادن وضعیت اسفبار اقتصادی جامعه زمان رضاشاه آگاهی بسیاری از مردم به خصوص نسلهای جدید و جوانان از شرایط اقتصادی آن دوران است کسانی که نمیدانند مردم در آن دوران در مناطق محروم و روستایی با چه وضعیت بد اقتصادی گذران زندگی میکردند و از دسترسی به امکانات رفاهی حتی درمانی محروم بودند.
وی افزود: بخشی از سریال میخواهد این را بازگو کند که در آن دوران آب آشامیدنی سالم نبوده، بهداشت و پزشک نبوده و رفاه معنی نداشته و ما سعی کردیم این موضوع را در روند داستانی سریال به تصویر بکشانیم تا مردم را نسبت به شرایطی که در آن دوران در کشور حاکم بوده است، آگاه کنیم.
این تهیهکننده ادامه داد: نوع مدیریت در آن زمان مسالهدار بوده و به علت ضعف حکومت مرکزی، خوانین با قدرتی که داشتند، حاکم مردم و رعیت بودند. بُعد دیگری که ما در سریال «گذر از رنج ها» نشان دادیم بیکاری، نبود امکانات و وضعیت بد معیشتی روستاها در آن دوران بود.
لدنی درباره شرایط سیاسی حاکم در سالهای 1320 هم گفت: در این سریال ما به نحوی دیکتاتوری و خفقان سیاسی و فقدان آزادی را بیان کردیم و حتی دیدیم معلمی که درباره این مسایل سخن میگفت اخراج شد. ما این مسایل را در مجموعه به صورت زیرپوستی به تصویر کشیدیم تا بیننده با شرایط آن دوران بیشتر آشنا شود.
وی درباره نشان دادن نبود مالکیت اموال و املاک در آن دوران هم اظهار کرد: بعد از اصلاحات ارضی، محمدرضا پهلوی تنها کاری که کرد این بود که برای فریب افکار عمومی، تعداد اندکی از اسناد مالکیت را به صورت سوری به تعدادی از روستاییان واگذار کرد. مالکیت موضوع نزاع و دعوای دائمی بین مردم و خوانین بود و طبیعتا کسانی که سواد نداشتند در کسب مالکیت املاکشان با شکست مواجه میشدند.
تهیهکننده «معمای شاه» تأکید کرد: ما در «گذر از رنجها» نشان دادیم که دنیا به خاطر اینکه سواد خواندن و نوشتن داشت، سند مالکیت خودش را از عروس خان با ثبت اثر انگشت و امضا دریافت کرد در ادامه داستان برای سایر اهالی روستا هم این کار را انجام داد.
لدنی تصریح کرد: تفکر نظام حاکم بر کشور در دوران پهلوی بر این اصل استوار بود که مردم را در گوشه و کنار کشور در جهل و بی سوادی نگه دارد تا از این طریق بتوانند بر آنها تسلط داشته باشد. ما در ابتدای سریال هم دیدیم که چگونه خان با مساله سوادآموزی در روستا مخالفت میکرد. شاید در آن دوران حکومت شعار مبارزه با بیسوادی را در ظاهر سر میداد اما اساسا نه امکانات این کار و نه شرایطش را فراهم نمیکرد، چرا که این تمایل وجود داشت سطح آگاهی مردم پایین بماند.
تهیهکننده «گذر از رنج ها» درباره نقش محوری زنان در این سریال گفت: ظلمی که در آن دوران به زنان روستایی کشور میشد در شهرهای بزرگتر نبود. زنان در روستاها اصلا آزادی عمل نداشتند و نمیتوانستد غیر از محیط خانواده و زندگی در جامعه فعالیت دیگری داشته باشند. در این سریال از زمانی که دنیا سواد خواندن و نوشتن را میآموزد، تا انتهای داستان تلاش می کند نقش زنان را در روستا تقویت کند.
وی در پایان بیان کرد: این شخصیت در عین حال که با تفکر کتایون و مهندس و خان مبارزه میکند از آن طرف در تلاش است تشکلی راهاندازی کند تا زنانی را که نه سواد دارند و نه کار، از طریق همین تشکل باسواد و شاغل کند. او حتی برای محصولاتشان بازاریابی میکند و کم کم شرایط زنان جامعه روستایی کشور را ارتقا میدهد.