علی خرم، کارشناس مسائل بین الملل درباره توافق خوب مورد نظر در مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ گفت: توافق خوب در همه فرهنگ ها، ادبیات و روابط بین الملل تعریف مشخصی دارد و باید منطبق بر منافع ملی، امنیت ملی و همچنین محترمانه باشد.
وی افزود: این توافق نباید به حیثیت مردم لطمه ای بزند به طور مثال زمانی که کشورها در جنگ هستند مانند جنگی که بین ایران و روسیه صورت گرفت و در نهایت عهدنامه ترکمنچای امضا شد که از نقطه ضعف بود و برخورنده. قراردادی که تحمیل شود برخورنده است.
خرم ادامه داد: آمریکایی ها نیز در دستیابی به توافق خوب این ۳ ملاک را مدنظر دارند و ما نیز همین ملاک ها برایمان مهم است. آمریکا منافع ملی، مصالح ملی و امنیت ملی خود را در نظر دارد و اینکه توافق برای جامعه آمریکا که البته آنها از واژه جهانی نیز استفاده می کنند و به قول خودشان «جامعه جهانی» باید محترمانه باشد، که البته این جامعه جهانی جای بحث دیگری دارد.
وی با اشاره به اینکه از دید ما نیز همینطور است اظهار داشت: البته لزوما اینطور نیست که با وجود این تعریف مشخص ما و آمریکا توافق خوب را یکسان ببینیم. آنچه مدنظر آمریکا به عنوان منافع ملی است با منافع و امنیت ملی ما متفاوت است.
خرم گفت: منافع ملی از نظر ما این است که تحریم ها وجود نداشته باشد، صنعت و اقتصاد ما احیا شود و سیاست خارجی مبتنی بر تعامل سازنده که در سند چشم انداز نیز آمده است، باشد. از این زاویه امنیت ملی ما حفظ شده است.
وی با اشاره به برخی بی احترامی های صورت گرفته در دوره های گذشته در ایران در حوزه سیاست خارجی بیان کرد: آمریکا و اسرائیل اکنون ناچار شده اند که احترام ایران را حفظ کنند، همت و تلاش ما باعث شده آنهایی که قصد داشتند به ایران حمله کنند منزوی شوند. البته این به آن مفهوم نیست که اگر آمریکا و اسرائیل قصد حمله به ایران را داشته باشند، ما دست روی دست بگذاریم. ایران در جنگ ۸ ساله نشان داده که غیرممکن ها را ممکن می کند.
خرم گفت: باید این نکته را در نظر داشت که راه پیشرفت در جهان جنگ نیست، همکاری، مبادله، رفت و آمد و احترام است. منافع و امنیت ملی ما با این موضوعات تامین می شود، ضمن آنکه هر توافقی باید محترمانه باشد.
خرم به مذاکرات آلماتی۲ اشاره کرد و اظهار داشت: با وجود برخی امتیازها در آن زمان احترام به ایران گذاشته نشد اما اکنون وزیر امور خارجه آمریکا ناچار به احترام به ایران است و آنهایی که دارای دانش و تجربه هستند این موضوع را می دانند که خیلی از وزرای خارجه به لحاظ اعتبار جهانی از جمله وزیر خارجه ترکیه و اسرائیل خواهان دریافت یک چنین احترامی هستند.
وی تاکید کرد: طرف مقابل در گذشته به ایران تاکید داشت که باید همه تاسیسات هسته ای کشور جمع آوری شود، الان در هر توافقی یک چنین چیزی غیرممکن است و تاسیسات هسته ای ایران با وجهه محترمانه باقی خواهد ماند.
کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به شرایط آمریکا بیان کرد: آنها نیز اقلام و اجناس دیگری دارند، دموکرات ها توانسته اند بحران بین المللی را با روش دیپلماتیک حل کنند اما جمهوری خواهان در آمریکا تنها با روش های تحریم و تهدید شناخته شده اند که در دوره جرج بوش و پیش از آن نیز همین اقدامات را انجام دادند.
خرم تاکید کرد: اکنون دموکرات ها روش دموکراتیک را پیش گرفته اند و می خواهند به آمریکا و جهانیان ثابت کنند که این روش موفق ترین است و اگر بتوانند این مذاکرات را با احترام به پایان برسانند بزرگترین دستاورد را خواهند داشت. آمریکایی ها به دنبال این هستند که خاورمیانه را ترک کنند و به خاور دور بروند.
وی اظهار داشت:ما بر این اساس در توافق جامع می توانیم منافع ملی، امنیت ملی و احترام آمیز بودن را حفظ کنیم بدون آنکه تضادی با آمریکا پیش بیاید و این تعاریف نباید ایجاد اختلاف بکند.
خرم در پاسخ به این سوال که آیا چنین توافقی در دسترس خواهد بود، بیان کرد: از نظر کارشناسی، تخصصی و منطق بین المللی کاملا در دسترس است.
وی در این باره که آیا دستیابی به توافق خوب تا قبل از ۲۴ مارس ممکن است بیان کرد: هر دو طرف به یک افق مشترک رسیده اند؛ موضوع قابل حصول است و در گذشته نیز این امکان وجود داشت که توافق حاصل شود اگر همان موقع این کار را انجام داده بودند بهتر بود، با کمی تامل از سوی ایران و آمریکا این توافق قابل حصول است.
این کارشناس بین الملل بیان کرد: در ۴ ماه گذشته هر دو طرف ایرانی و آمریکایی دریافتند که گذشت زمان به ضرر آنها است و بدخواهان می توانند تخریب کنند. ایران و آمریکا متوجه شدند که نمی خواهند شانس خود را از دست بدهند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر راز نتانیاهو زمانی افشا شد که به نفع ایران بود. نتانیاهو ۲ سال پیش در سازمان ملل آن حرف ها را درباره ایران زد در حالی که همان موقع سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) به سرویس های اطلاعاتی آمریکا خبر داده بود که ایران در حال ساخت بمب نیست.
وی تاکید کرد: نتانیاهو در دنیا مفتضح شده و به عنوان دروغگو معرفی می شود. همه رهبران دنیا اکنون می دانند که نتانیاهو دروغگو است و این بهترین مدرکی است که جلوی پای ایران گذاشته شده و به دست خودشان ثابت کرده اند که دروغگو هستند.
خرم گفت: اکنون آمریکا برای ایران با اسرائیل می جنگد این موقعیت فوق العاده ای است اگر به حرف هایی که بین مقامات آمریکا و اسرائیل رد و بدل شده توجه کنیم متوجه این مطلب می شویم جان کری گفته است که نتانیاهو اصلا نمی داند توافق چیست.
این کارشناس تاکید کرد: اکنون ایران و آمریکا به افق مشترکی دست پیدا کرده اند و در صورتی که رهبران دو کشور در لحظات آخر مصلحت ندانند که توافق به هم بخورد این توافق در دسترس است.
وی در این باره که فکر می کنید تفاهم سیاسی صورت خواهد گرفت یا طرفین وارد یک توافق جامع خواهند شد گفت: این موضوعات بازی با الفاظ است. ایران و آمریکا باید به یک افق مشترک درباره وضعیت حال و آینده برسند. صنعت هسته ای اکنون در دست ایران است و ما باید بدانیم که در آینده چه اقداماتی باید صورت گیرد.
خرم گفت: اگر چنین افق مشترکی بین ایران و آمریکا صورت گیرد در جزئیات خیلی سریع پیش می روند. من فکر می کنم مسائل مهمتری بین ایران و آمریکا وجود دارد و پرداختن به این موضوعات کوچک دور از شأن دو کشور است.
این کارشناس گفت: اگر روزی این مشکلات برطرف شود پنجره های زیادی برای موفقیت های منطقه ای ایران باز خواهد شد، ارزش پول ملی بالا خواهد رفت و خیلی از مشکلات معیشتی حل می شود و ایران تبدیل به یک قدرت فعال اقتصادی در منطقه و جهان خواهد شد.
وی گفت: موفقیت های زیادی در انتظار ایران است و امیدواریم ظرف این ماه افق های مشترک به نتیجه برسد و مدیران و معاونان سیاسی بتوانند وارد نگارش جزئیات شوند. البته قطعا بگومگوهایی وجود خواهد داشت اما افق مشترک و فهمیدن این امر برای ایران و آمریکا که دشمنان مشترکی دارند، می تواند دستیابی به توافق را نزدیک کنند.