صادق آیینه وند: می توان مصحف حضرت و ادعیه و آثار ایشان را به آن ضمیمه کرد ضمن آن که جای جلدی با محتوای نقش سیاسی و تمدنی و رهبری اجتماعی آن بانوی بزرگوار در این تالیف خالی است.

به گزارش خبرگزاری مهر، صادق آیینه وند رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست نقد دانشنامه فاطمی که ۱۶ اسفند در پزوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با ارزشمند خواندن این اثر، گفت: در این مجموعه محورهایی از زندگی، منزلت، شخصیت و سیره آن حضرت نقل شده است که جای تقدیر دارد. اما بخشی از این اثر که مربوط به زن و خانواده است، به نظر می‌رسد ارتباطی با این دانشنامه نداشته و معتقدم سه مجلد نخست کافی بوده و می‌توان مصحف حضرت، ادعیه و آثار ایشان را به آن ضمیمه کرد. چون ممکن است این شائبه پیش بیاید که به خاطر تدوین سه جلد دوم، سه جلد اول تدوین شده است.

وی افزود: اما بخشی از این اثر که مربوط به زن و خانواده است، به نظر می رسد ارتباطی با این دانشنامه نداشته و معتقدم مجلد نخست کافی بوده و می توان مصحف حضرت و ادعیه و آثار ایشان را به آن ضمیمه کرد ضمن آن که جای جلدی با محتوای نقش سیاسی و تمدنی و رهبری اجتماعی آن بانوی بزرگوار در این تالیف خالی است. در قسمت هایی از این مجموعه به کتاب هایی از جمله سلیم بن قیس الکوفی اشاره شده که به جز مقتل آن، این کتاب قابل اعتماد و استناد نیست و به طور کلی استفاده از برخی منابع جای سوال دارد.

حجت الاسلام حسن طارمی، محقق و اندیشمند معاصر دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه من با شیوه دانشنامه نویسی کاملاً آشنا هستم به دلیل آنکه مشغول به این کارم، گفت: بنابراین، سختی این فعالیت را درک می کنم و نفس استحصال یک مقاله، خود یک هنر است اما نویسندگان این اثر از معنای مصطلح دائرة المعارف نویسی که به ذهن انتزاع می شود، فاصله گرفته اند و این امری واقعی است و به گونه ای دیگر و خارج از سبک دانشنامه نویسی، مقالات سامان داده شده اند. اما دو بخش این دانشنامه، به ظاهر دو مخاطب را در نظر گرفته و گویی برای دو خواننده جدا از هم تألیف شده است و حالت عموم و خصوص من وجه دارد البته میان این موارد مشترکاتی نیز هست اما خالی از اشتباه نیست و باید تجدید نظر در آن شود.

وی وحدت موضوعی را یکی از ارکان دانشنامه نویسی دانست و ابراز کرد: میان سه جلد نخست این اثر که من ۲۳ مقاله آن را مطالعه کرده و بقیه را با نگاهی سطحی به پایان رساندم، شبکه ارتباطی مناسبی ایجاد شده است اما ذکر برخی از مدخل ها و عناوین در آن غیر ضرروی به نظر می رسد و اتفاقاً محتوای آن نیز این امر را نشان می دهد.

حجت الاسلام طارمی با عریان خواندن ادبیات برخی مقالات دانشنامه فاطمی، تصریح کرد: مولفان می توانستند برخی از این مقالات از جمله مطالب راجع به ولادت را رمزدارتر به قلم می کشیدند. این اثر بیشتر به انشاخوانی شباهت دارد و کمتر به لحاظ شکل ظاهری به دانشنامه های مرسوم دنیا شباهت دارد و شکل علمی برخی مقالات خطابی بوده و بعضی دیگر نیز حالت فقهی و اخلاقی داشته که این امر کاملا آشکار است و شاید برای نسل امروز پسندیده نباشد.