به گزارش خبرنگار مهر، سالانه درختان بسیاری به صورت قانونی و یا غیرمجاز قطع وتبدیل به الوار و تخته می شوند این در حالی است که وضعیت منابع طبیعی و محیط زیست در کشور ما به شدت سخت و شکننده است.
بر اساس آمارهای اعلام شده، سالانه علاوه بر حجمی از درختان جنگل های گلستان به صورت قاچاق برداشت می شود، ۱۲۰ هزار مترمکعب نیز در قالب طرح های جنگلداری از سطح عرصه ها خارج می شود.
از طرفی گزارش های موجود حاکی از آن است بارندگی در استان گلستان در ۲ سال گذشته ۵۳ درصد کاهش یافته و افت شدید منابع آبی و به دنبال آن افزایش مصرف، تامین آب شرب را با مشکلاتی مواجه ساخته است.
جنگل های هیرکانی به عنوان یکی از مهم ترین تامین کننده این منابع آبی و به عنوان منابعی ارزشمند صرف نظر از جنبه اقتصادی از لحاظ اکولوژیکی و زیست محیطی نیز نقش مهمی حتی در کشور دارند.
به گفته صاحب نظران، هر جا که پوشش گیاهی بیشتر باشد شاخص توسعه یافتگی و تعادل آب و هوای آن بالاتر است و در سال هایی که کاهش باران و کم آبی یکی از معضلات جامعه ما است بهره برداری از جنگل ها نمکی است که بر این زخم پاشیده می شود.
درصد تبخیر در سطح زمین های جنگلی به خاطر خنک بودن هوا، کاهش یا تابش غیر مستقیم نور خورشید، شدید نبودن باد و بالا بودن میزان رطوبت، بسیار کمتر از نقاط غیر جنگلی است و به همین خاطر بیشتر کارشناسان، نقش جنگل و پوشش گیاهی را در تامین آب و بهبود شرایط محیط زیست بیش از تولید چوب و علوفه می دانند.
جنگل ها در تعدیل درجه حرارت هوا تاثیر گذارند
یک کارشناس جنگلداری در خصوص اهمیت جنگل ها به خبرنگار مهر، گفت: وجود جنگل باعث متعادل شدن هوای محیط اطراف می شود و جنگل ها به هر اندازه گسترده تر باشند به همان نسبت در تعدیل درجه حرارت هوا موثرترند و همچنین درختان با تبخیر آب، رطوبت نسبی هوا را افزایش می دهند و حرارت هوا را کم می کنند.
اویس نقوی دیلمده اظهار کرد: توده های جنگلی با گسترش ریشه خود در زمین مانع حرکت خاک و فرسایش آن می شوند به طوری که زمین های عاری از پوشش گیاهی به دلیل فرسایش بادی و آبی و تبخیر زیاد به سرعت خاک سطحی خود را از دست می دهند و به صورت بیابان و کویر درمی آیند.
ریشه های درختان علاوه بر محکم کردن زمین، سنگ های مادری را هم به خاک تبدیل می کنند و با شاخ و برگ خود در برابر ذرات ریز و درشت باران مانند سپری عمل می کنند و مانع از آن می شوند که روان آب ها و سیلاب ها در مسیر حرکت خود خاک های پرارزش را حمل و در پشت سدها و دریاچه ها رسوب دهند.
خاک جنگلی به دلیل لاشبرگ درختان و گیاهان بسیار حاصلخیز و دارای سوراخ های زیادی است که باعث نفوذپذیری و جذب سریع باران های تند و روان آب ها می شود.
وی ادامه داد: خاک جنگلی به دلیل لاشبرگ درختان و گیاهان بسیار حاصلخیز و دارای سوراخ های زیادی است که باعث نفوذپذیری و جذب سریع باران های تند و روان آب ها می شود که در چنین شرایطی هم خاک مرغوب می شود و هم سفره های آب زیرزمینی تامین می شود.
نقوی با بیان اینکه جنگل ها با درختان قوی و شاخه های محکم خود جبهه قدرتمندی در برابر تخریب بادهای شدید ایجاد می کنند، خاطر نشان کرد: درختان در کنار مزارع روستائی هم بادشکن های خوبی هستند.
وی گفت: درختان با جذب و تثبیت کربن در راه جلوگیری از گلخانه ای شدن زمین و تغییر اقلیم نقش مهمی دارند و باعث پاک سازی محیط و جلوگیری از مسموم شدن انسان و سایر موجودات و کاهش بیماری های تنفسی و عصبی می شوند.
سطح جنگل های تجاری و صنعتی گلستان ۳۰۲ هزار هکتار است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ۴۵۲ هزار هکتار جنگل در گلستان وجود دارد، گفت: سطح جنگل های تجاری و صنعتی گلستان ۳۰۲ هزار هکتار است که حدود ۶۷ درصد پوشش استان را شامل می شود.
ابوطالب قزل سفلو اظهار کرد: ۲۰۰ هزار هکتار از این جنگل های صنعتی و تجاری در غالب ۳۱ طرح جنگلداری واگذار شده و ۱۰۲ هزار هکتار باقی مانده آن تهیه طرح شده که در شورای عالی جنگل و مرتع و یا دفتر فنی جنگلداری در دست بررسی و تصویب است.
وی تصریح کرد: ۱۵۰ هزار هکتار از کل جنگل های گلستان به صورت جنگل های حفاظتی و احیایی و جنگلکاری های دست کاشت و هزار و ۴۹۵ هکتار ذخیره گاه های جنگلی و هزار و ۵۸۷ هکتار سطح پارک های جنگلی در گلستان است.
قزل سفلو با بیان اینکه سطح جنگل ها در گلستان بعد از انقلاب اسلامی از مساحت ۳۷۹ هزار هکتار به مساحت ۴۵۲ هزار هکتار افزایش پیدا کرده، گفت: مساحت ۷۳ هزار هکتار در مناطق مستعد بااجرای عملیات جنگلکاری توسعه جنگل داشته ایم و از نظر سطح جنگلکاری مقام اول در کشور را داریم.
در استان گلستان کاهش جنگل نداشته ایم
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان تصریح کرد: استان گلستان نه تنها کاهش جنگل نداشته است بلکه افزایش سطح جنگل داشته و در مناطقی مدیریت جنگل با اجرای طرح های مدیریتی اجرا می شود و کیفیت و تنوع گونه ها هم افزایش داشته است.
وی خاطر نشان کرد: در مناطقی که طرح مدیریت جنگل اجرا نشده است به دلیل مشکلات اجتماعی، وجود روستا، وجود دام در جنگل از نظر کیفی کاهش کیفیت جنگل داشته ایم.
قزل سفلو گفت: کت زنی و شاخه بری توسط دامداران، چریده شدن نهال ها باعث جلوگیری از تجدید حیات جنگل شده و مانع جوان شدن و تنوع گونه ایی می شود ولی کاهش سطح جنگل را نداریم.
کت زنی و شاخه بری توسط دامداران، چریده شدن نهال ها باعث جلوگیری از تجدید حیات جنگل شده و مانع جوان شدن و تنوع گونه ای می شود ولی کاهش سطح جنگل را نداریم.
وی در خصوص تولید چوب در جنگل های گلستان گفت: در سال ۱۳۶۵ میزان تولید حدود ۲۱۱ هزار متر مکعب بوده که در سال ۱۳۷۵ به حدود ۲۶۸ هزار متر مکعب رسیده و در سال ۱۳۸۵ مجددا با یک سیر نزولی به حدود ۱۳۰ هزار متر مکعب رسیده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان با بیان اینکه میزان برداشت سالانه چوب در سال گذشته حدود ۱۲۰ هزار مترمکعب بود، افزود: مساله مهم از این آمار و ارقام روند مثبت و رو به بهبود کیفیت محصولات و فرآورده های جنگل است به طوری که هر چه از سال ۶۵ به ۹۲ نزدیک می شویم نسبت تولیدات محصولات با ارزش تر مثل گرده بینه از ۱۳ هزارو ۲۶۹ متر مکعب به ۱۳هزارو ۲۳۲ مترمکعب رسیده است که این امر حکایت از استفاده بهینه تر از منابع جنگلی و ارزش افزوده آن در این مدت را دارد.
آنچه که مشخص است جنگل و محیط زیست متعلق به یک ارگان،گروه یا شخص خاصی نیست بلکه همه مردم مالک این منبع خدادادی هستند و همه موظف به حفظ آن هستند و نباید به بهانه برداشت اصولی و منطقی و بهره برداری به جان جنگل بیافتیم و ادعای برداشت اصولی کنیم که قطعا مورد تایید نیست.
نظارت کامل و دقیق برای عملیات طرح های جنگلداری دارای اهمیت است و روسای ادارات منابع طبیعی شهرستان ها، کارشناسان بهر‌ه‌بردار و مسئولان حفاظت بر کلیه عملیات طرح‌های جنگلداری شامل نشانه‌گذاری، قطع، استحصال، پروانه‌حمل، حفاظت باید نظارتی دقیق داشته باشند.
گزارش: مریم رضایی