به گزارش خبرنگار مهر، مادرمه اولین آیین بهاری مازندرانیهاست که همزمان با سال تحویل و یا اولین ساعات آغاز سال نو در بسیاری از خانه های مازنی ها اجرا می شود.
بر اساس این رسم سنتی و قدیمی که به اعتقاد مازنی ها، مادرمه نوعی شگون به شمار می رود، از دقایقی قبل از سال تحویل، مادرمه در بیرون از منزل، با سینی که در داخل آن یک جلد کلام الله مجید، آب و سبزه است به انتظار تحویل سال منتظر ایستاده است.
مادرمه اولین فردی است که وارد خانه می شود و بر درگاه منزل و یا کنج خانه، آب می ریزد و سایر اعضای خانه به رسم مژدگانی، عیدی در سینی قرار می دهند.
نحوه انتخاب مادرمه معمولا بر اساس استخاره خواهد بود و به اعتقاد قدیمی ها، مادرمه خوب سال خوبی را برای ساکنان منزل رقم می زند.
مادرمه زیباترین رسم باستانی در مازندران
کارشناس مردم شناسی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در شب سال تحویل برای اعلام آن از شلیک گلوله و خواندن اذان استفاده می کنند، گفت: مادرمه اولین فردی که وارد خانه بعد از تحویل سال می شود می گویند که آیین سنتی مازنی هاست که برکت را به خانه ها می آورد بهمراه گل سبزه، آب و آیینه به نشانه میمنت، برکت و خوشبختی به داخل خانه می آورد.
ژیلا امیرآقایی بیان داشت: مارمه یکی از زیباترین رسم های بجا مانده از دوران باستان می باشد که متاسفانه در بسیاری از اقوام ایرانی منسوخ شده است ولی در بین مردم مازندران این رسم هنوز پابرجاست.
وی با بیان اینکه بزرگان فامیل برای عیدی به بچه ها، تخم مرغ رنگی پخته می دهند، اذعان داشت: بچه ها با تخم مرغ های عیدی خود بازی مرغنه جنگی راه می انداختند و هر کدام برنده می شدند سر تخم مرغ را با انگشت سبابه و شصت سر آن با ضربه ترک می خورد.
امیرآقایی با اشاره به اینکه در شب یا روز تحویل سال سنت است که سبزی پلو ماهی، کوکو سبزی و فسنجان پخت می کنند به سه رسم زیبا و دلنشین مادرمه، آیین نوروز خوانی و شیرینی پزان اشاره کرد و گفت: از دیگر سنت های مردم مازندران قبل از آغاز سال نو پختن انواع شیرینی های خانگی است. .
امیرآقایی خاطرنشان کرد: زنان بصورت گروهی به پختن آغوزکنا(گردویی)، دختر دونه، آب دندون، قطاب، شیرینی نخودی، حلوای نخودی از شیرینی های مرسومی است که برای سفره عید تدارک می بینند.
وی از دیگر برنامه های نوروز را نوروز خوانی دانست و گفت: قدمت این آیین به پیش از اسلام باز می گردد و پس از اسلام ایرانیان ابیاتی در مدح و ستایش پیامبر (ص) و ائمه اطهار به آن افزودند.
وی افزود: دو هفته قبل از فرا رسیدن سال نو، یک گروه ۳ نفره با لباس محلی، کوله کش، ترکه شکوفه بدست و نوروز خوان که درب منزل هر خانوار به خواندن اشعاری از قدرت خداوند در زمینه خلقت بشر، آرزوی سلامت، تندرستی و برآورده شدن خواسته هایشان و عیدی خود را که مواد غذایی، سکه دریافت می کنند و برای بشارت طلیعه سال نو به مردم دیگر به منزل دیگران می روند.
چینش سفره های هفت سین
امیرآقایی به چیدن سفره هفت سین اشاره کرد و افزود: ایرانیان کهن و مردم بابل عدد ۷ را مقدس می شمردند، طبقات آسمان، زمین و سیارات هفت بوده است، ستارگان هفتگانه (زهره، مشتری، عطارد، زحل، مریخ، زمین و خورشید) و ایام هفته را گرامی می دارند.
وی با بیان اینکه پارسیان در تمامی روزهای فروردین خانه های خود را چراغانی کرده، چوب های خوشبو را می سازند و شمع ها را روشن نگاه می دارند، اظهارداشت: خوانچه های را برای هفت سین پهن می کنند که سبزه نمودار گلهای زیبا و زینتی، سرسبزی و خرمی، سرکه نماد شادی، سمنو از جوانه های گندم نمود رویش و برکت، سیب میوه های بهشتی و نماد زایش، سیر نگعبان سفره، سماق نماد مزه زندگی، سنجد بوی برگ و شکوفه آن محرک عشق و دلباختگی، سکه موجب برکت و سرشاری کیسه و آینه و شمع بر سر سفره هفت سین نماد نور و روشنایی عنوان کرد.
امیرآقایی تصریح کرد: معمولا تخم مرغ بر سر سفره هفت سین است چرا که نماد نطفه، باروری و زایش و ماهی قرمز نماد سرزندگی و شادابی است.
پس از برپایی آیین مادرمه، حضور در آرامستانها و گلزارهای شهدا دیگر رسوم نوروزی مازنیهاست و اعضای خانواده به اتفاق هم در آرامستانها حضور می یابند و برای درگذشتگان فاتحه خوانی می کنند.
از دیگر سنتهایی که معمولا در روز اول عید در بسیاری از مناطق مازندران اجرا می شود حضور در منازل افرادی است که به تازگی عضوی از خانواده شان را از دست دادند و در بسیاری از مناطق ییلاقی شرق و غرب مازندران و بویژه در روستاها، اقوام تازه درگذشتگان در مساجد حضور می یابند و سایر بستگان و آشنایان برای ابراز همدردی به دیدارشان در مساجد می روند.
نوروز مازندران مملو از نیکی ها و رسمی های شیرینی است که مهر و دوستی و مودت را ترویج می دهد.