به گزارش خبرنگار مهر، کرمان پهناورترین استان کشور بوده و گنجینه ای از ظرفیت های گردشگری را در خود جای داده است. از باغ های سرسبز با درختان سر به فلک کشیده تا باغی که میوه درختانش از سنگ بوده و حکایتگر داستان هایی شنیدنی است.
ارگ های تاریخی این دیار شهرتی جهانی داشته و بزرگترین بنای خشتی جهان در دل سرزمین کریمان بنا شده است. وجود این جاذبه ها کرمان را به سرزمین اسرار آمیز و سرشار از زیبایی و تحیر تبدیل کرده که دوستداران میراث فرهنگی و طبیعت به آسانی نمی توانند از کنار آن عبور کنند. در این اینجا گوشه ای از امکان دیدنی استان کرمان را مرور می کنیم.
ارگ بم؛ بزرگترین بنای خشتی جهان
ارگ بم یکی از شاخص ترین ابنیه تاریخی ایران زمین به شمار می رود این ارگ عظیم با مساحت ۱۸۰ هزار مترمربع بزرگ ترین بنای خشت و گلی جهان به شمار می رود.
این بنا که به ثبت جهانی رسیده است مربوط به سده پنجم پیش از میلاد بوده و تا سال ۱۸۵۰ میلادی مورد استفاده قرار می گرفته است. ارگ بم دارای دو بخش رعیت نشین و بخش حکومتی بوده که بخش حکومتی در درونی ترین دیوار قرار گرفته است.
بخش حکومتی شامل دژ نظامی، عمارت چهار فصل، سربازخانه، چاه آب ۴۰ متری و اصطبل به گنجایش ۲۰۰ اسب و بخش رعیت نشین نیز شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی متصل کننده ورودی شهر به دژ و بازار در امتداد آن، نزدیک به ۴۰۰ خانه و ساختمان‌های عمومی مانند مدرسه و مکان ورزش است.
ارگ تاریخی بم به دلیل قرار گرفتن در مسير جاده ابریشم در طول تاريخ همواره مورد توجه بوده و از اهميت خاصي برخوردار است.
این ارگ در نزدیکی شهر بم در استان کرمان و در جنوب شرقی ایران قرار دارد.این ارگ که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد نمونه کاملي از شيوه هاي معماري ايران است و نمونه هايي از قرن ها معماري در آن به چشم مي خورد.
پس از زمین لرزه مخرب سال ۸۵ و تخریب بخش عظیمی از این بنای تاریخی عملیات بازسازی آن آغاز شد و هم اینک با اقدامات صورت گرفته پذیرای باستان شناسان و گردشگران است.
باغ شاهزاده ماهان؛ نگینی در دل کویر
باغ شاهزاده ماهان از جمله باغ تخت های ایرانی بوده که در دامنه ارتفاعات چوپار قرار دارد. این باغ تاریخی در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و در شش کیلومتری ماهان قرار دارد.
تاریخ احداث این باغ تخت که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است مربوط به دوران قاجار و دوران فرمانفرمایی عبدالحمید میرزا ناصر الدوله بوده که پس از مرگ وی این بنا ناتمام می ماند.
دو استخر بزرگ در برابر اولین تخت و مقابل بنای اصلی و همچنین ورودی باغ ایجاد شده که دارای فواره هایی است که آب را به ارتفاع قابل ملاحظه ای پرش می داده اند. منبع تامین آب این باغ از قنات تیگران که از ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه می گیرد است که از مرتفع ترین سطح وارد باغ می شود.
بنای اصلی باغ تخت شاهزاده ماهان در بالاترین تخت، بنای سردر خانه در بخش ورودی و سایر بناهای خدماتی مماس به دیوار اصلی و خارج از آن قرار دارند.
این باغ تخت دارای مساحتی ۵.۵ هکتاری است که شکلی مستطیلی داشته و با شیب ۴.۹ درصد احداث شده است. در ساخت بنای این باغ از آجر و اندود استفاده شده و از مخلوط قلوه سنگ با ملات برای سطوح کف آن بهره برده شده است.
گنبد جبليه
این گنبد هشت ضلعی به گنبد گبر نیز شهره بوده و کرمانی ها عقیده دارند در ساخت آن علاوه بر سنگ و ساروج از شیر شتر استفاده شده که همین امر سبب استحکام این بنای تاریخی شده است. تاریخ دقیق ساخت این بنا مشخص نبوده و برخی قدمت گنبد جبلیه را مربوط به دوره ساسانی می دانند و برخی باستان شناسان بر این عقیده اند که این گنبد سنگی مربوط به دوران سلجوقی است.
گنبد جبلیه از جمله جاذبه های گردشگری شهر کرمان به شمار می رود که در دامنه های کوههای مسجد صاحب الزمان این شهر بنا شده است. ساختمان آن به شكل دو هلال روى پايه قرار گرفته و منتهى اليه آن مانند دايرهاى بنا شده است.
گنبد جبلیه که به ثبت ملی نیز رسیده است در هر هشت ضلع دارای یک در به عرض دو متر است. گنبد آن از آجر ساخته شده و گچ بريهاي آن به مرور زمان از بين رفته است.
باغ سنگی؛ فریادهای خاموش درویش خان
باغ سنگی در دهستان بلورد روستای میاندوآب و ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی سیرجان قرار دارد که توسط پیرمردی کر و لال بنا شده است. این باغ به شکل شش ضلعی نامنظم بوده و شامل درختانی است که میوه های آنها سنگی است.
داستان باغ سنگی به این صورت است که درویش خان در اعتراض به از دست دادن بخش اعظمی از زمین ها و خشک شدن باغ هایش بعد اجرای طرح اصلاحات اراضی سال ۱۳۴۰؛ اقدام به آویزان کردن سنگ هایی از شاخه های درختان خشکیده باغش کرد. وی سنگ ها را بعد از سوراخ کردن به وسیله سیم هایی به درختان آویزان می کرد.
در سال ۱۳۵۵ نیزز پرویز کیمیاوی داستان باغ سنگی درویشخان اسفندیاری را به تصویر کشید که برنده جایزه خرس نقره ای جشنواره فیلم برلین شد.
درویش خان در سن ۹۰ سالگی در ۱۹ فروردین ۱۳۸۶ درگذشت و پیکرش در باغ سنگی به خاک سپرده شد و به دلیل کر و لال بودنش دلیل اصلی احداث این باغ در هاله ای از ابهام فروماند.
یخدان مویدی؛ یخچال های گلی در دل کویر
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری کرمان وجود یخچال هایی گلی است که متعلق به دوران صفویه است که یخدان مویدی مشهورترین آنها به شمار می رود که در شهر کرمان واقع شده است.
ارتفاع یخدان مویدی بیش از ۱۲ متر بوده و از مخزن، استخر، حصار، چاله یخ، پلان یخ و گنبد تشکیل شده است.
این یخدان از جمله آثار ثبت ملی استان کرمان بوده و از خشت خام و ملات گل برای احداث بنای آن استفاده شده است.
یخدان در گذشته نگهداری یخ برای ایام تابستان مردم شهر بوده است.
قنات مهم ترین عنصر به وجود آورنده یخچال های به شمار می رود و از آنجایی که آب این یخدان از قنات مویدی تامین می شده است نام یخدان مویدی را برای آن برگزدیدند.
کاربری یخدان در گذشته جلوگیری از هدررفت آب و نگهداری یخ برای ایام گرم سال مردم شهر بوده است.
گزارش: اسما محمودی