به گزارش خبرنگار مهر، کنده کاریها و یادگارنویسی ها روی دیوارهای برخی بناهای تاریخی مازندران از سوی برخی گردشگران در تعطیلات مختلف از جمله نوروز، سبب آسیب به این میراث باستانی شده است.
برج ها و بناهای تاریخی مازندران در سالهای متمادی از زخم ناشی از یادگار نوشته ها بی بهره نمانده، گویی نوشتن یادگاری و کنده کاری روی تنه درخت و میراث تاریخی و طبیعی به عادتی برای مسافران تبدیل شده است.
« ۵۸ روز و ۱۰ ساعت تا پایان خدمت سربازی»، «علی، محمد، داوود بروبچه های ناف تهرون»، «بچه های گروه ممداینا»، از جمله یادگار نوشته هایی است که روی برخی میراث تاریخی مازندران دیده می شود.
یک دوستدار میراث فرهنگی در سوادکوه به خبرنگار مهر گفت: قلعه لاجیم از جمله جاذبه های تاریخی شهرستان است که در ایام نوروز با استقبال گردشگران برای بازدید مواجه شده بود.
محسن حسینی بیان داشت: متاسفانه برخی گردشگران با کنده کاری و یادگاری نوشته های در جای جای این اثر تاریخی، صدماتی برآن وارد کرده اند.
وی از میراث فرهنگی و تاریخی به عنوان نمادهای فرهنگی یاد کرد و گفت: حیف است با انجام کارهای غیرفرهنگی به حذف این میراث تاریخی از گنجینه های تاریخی و باستانی کمک کنیم.
برج آرامگاهی امامزاده طاهر هم از یادگارنویسی بی نصیب نماند
از دیگر آثار تاریخی و بنای مذهبی مازندران که یادگارنوشته های گردشگران مصون نمانده است، برج آرامگاهی امامزاده طاهر مطهر کجور است که بروی دیواره های این آرامگاه می توان یادگار نوشته هایی مشاهده کرد.
حسین جعفری از شهروندان کجوری با انتقاد از رفتارهای غیرفرهنگی برخی گردشگران گفت: متاسفانه برخی مسافران به جای عکس یادگاری، اقدام به نوشتن جملات و کلماتی مانند تاریخ بازدیدشان، محل سکونت، یا جملات ادبی و نثر بر روی دیواره آرامگاه کرده اند و این کار سبب می شود تصاویر نازیبایی بر روی بدنه اثر تاریخی ثبت شود.
برج زیبای رسکت در روستایی به همین نام، از دوران اسپهبدان مازندران که بر روی آن کتیبه‌ای به دو خط پهلوی و کوفی وجود دارد نیز از هجمه های غیرفرهنگی گردشگران بی نصیب نمانده است.
کنده کاریهای موجود بر بدنه برج، پوشش گیاهی روییده و دست نوشته های با خودکار، ذغال و ماژیک، این اثر تاریخی را آسیب رسانده است.
به گفته شیدا ملکی از دوستداران میراث تاریخی، برج رسکت، در سال ۲۳۱ خورشیدی برابر با ۲۳۷ قمری شهابسنگی در منطقه فریم سقوط کرد که به نام شهابسنگ اسپهبد شروین خوانده شد.
وی افزود: برخی پژوهشگران برج رسکت را یادمانی چند منظوره در نزدیکی محل سقوط این شهابسنگ می‌دانند.
خرابه‌های شهر و قلعه ناتل که در ۸ کیلومتری جنوب غربی شهرستان نور قرار دارد و در باستان شناسی‌های اخیر آثاری از دورهٔ اشکانیان در این مکان پیدا شده‌است نیز از یادگارنویسی های گردشگران بی بهره نمانده است و این شهر تاریخی بیش از پیش از اعتبار افتاده است.
شهر و قلعه ناتل از مراکز مهم حکومت پادوسپانان بوده‌است و در ۴۰۰ سال پیش پس از حملهٔ شاه عباس کبیر از اعتبار افتاد.
قلعه پولاد نور هم به سرنوشت قلعه ناتل دچار شده است و ردی از دل نوشته های گردشگران را می توان در آن به نظاره نشست. این قلعه در ۷۰ کیلومتری جنوب شهر نور در شهر بلده قرار دارد و روزگارانی پایتخت حکومت پادوسپانان بوده‌است، در ۴۰۰ سال پیش توسط شاه عباس کبیر به توپ بسته شد و قسمت‌های بسیاری از آن از بین رفت و برخی گردشگران نیز با یادگارنویسی هایشان این قلعه تاریخی را به توپ بستند.
برخی کارشناسان میراث فرهنگی حضور بی هدف و غیرقابل کنترل گردشگران در محوطه های تاریخی به خصوص در ایام نوروز را مخرب می دانند اما برخی دیگر نیز بر این باورند که محوطه های تاریخی در کشور با حضور گردشگران روح دوباره ای می‌گیرند، اما اگر تجمع گردشگران در یک منطقه گردشگری بدرستی مدیریت نشود نه تنها به توسعه گردشگری محوطه های میراثی کشور کمکی نمی کند بلکه باعث آسیب زدن به بناهای تاریخی نیز شود.
اما نکته قابل تامل این است که اگر این گردشگر، بی محابا در محوطه های تاریخی رها شود نه تنها نمی تواند باعث جان دادن به سکوت حاکم بر آثار باستانی شود بلکه می تواند آسیب زا نیز باشد و هر دو گروه این کارشناسان بر این نظر هم عقیده اند.
باغ غیرکویری ایران، خانه کلبادی، پل حسن خان بابل، کاخ چایخوران، دیواره های باغ سی و سی هکتاری رامسر، قلعه مارکوه و غیره از دیگر بناهای تاریخی و میراثی است که از یادگارنویسی های گردشگران نیز بی امان نمانده است.
وجود ۲۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی در مازندران
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران با اشاره به استقبال فروان گردشگران از جاذبه های تاریخی استان، وجود دو هزارو ۵۰۰ اثر تاریخی را یک قابلیت برای جذب گردشگر بیان کرد و گفت: متاسفانه تخریب و کنده کاریها سبب خروج برخی از این آثار از فهرست آثار ملی شده است.
دلاور بزرگ نیا در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه متاسفانه عادت بد فرهنگی یادگارنویسی همواره وجود داشته است عنوان کرد: روی برخی از آثار شاهد یادگارنوشته هایی هستیم که از سوی برخی افراد انجام می شود و برای پیشگیری از این معضل فرهنگی باید فرهنگسازی کرد.
وی تصریح کرد:برای حفاظت از میراث تاریخی باید همه دست به دست هم دهیم تا این گنجینه های تاریخی را صیانت کنیم و نباید با انجام کارهای غیرفرهنگی از جمله یادگارنویسی و کنده کاری به روند تدریجی حذف این آثار کمک کنیم.
بزرگ نیا بیان داشت: بیشتر یادگارنویسی ها مربوط به سالهای گذشته بوده است که پاک کردن این نوشته ها از بدنه آثار تاریخی در دستور کار قرار گرفته اس و خوشبختانه با ارتقای سطح بیشن و آگاهی مردم، همکاری آنان نیز در صیانت از میراث تاریخی بهتر شده است.
در حوزه تاریخی دو هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی شناسایی که از این تعداد ۶۷۵ اثر ثبت، در حوزه اثر معنوی ۱۰۰ اثر که از این تعداد ۴۵ اثر ثبت و در حوزه طبیعی ۱۲۰ اثر که از این تعداد ۱۱ اثر ثبت شده است.