به گزارش خبرنگار مهر، مراتع و پوشش گیاهی اهمیت خاصی در حفظ محیط زیست و از سویی حفظ منابعی چون آب و خاک را دارند و امروزه با توجه به تغییر شرایط آب و هوا و اقلیم و به وجود آمدن خشکسالی حفظ این مراتع از اهمیت بیشتری برخوردار است.
کشور ایران نیز در نوار خشک و نیمه خشک زمین قرار گرفته و از این رو مشکلاتی را که ناشی از خشکسالی و تغییر شرایط اقلیمی به وجود آمده بیشتر لمس می کند کما اینکه استان همدان نیز به مانند سایر نقاط کشور بحران خشکسالی را پیش رو دارد و در چند سال اخیر متاسفانه با کاهش نزولات جوی و افت شدید منابع زیر زمینی این بحران بیشتر شده است.
از سوی دیگر با توجه به وجود بحران خشکسالی در استان همدان حفظ منابع طبیعی و دشت ها برای حفظ پوشش گیاهی و منابعی همچون خاک و آب از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و هست.
در همین زمینه چرای زود رس و کوچ زود هنگام عشایر و استفاده بیش از حد از ظرفیت مراتع استان مشکلاتی است که علاوه بر خشکسالی مراتع استان همدان را تهدید می کند و متاسفانه با وجود خشکسالی در جنوب کشور عشایر استان زودتر از موعد مقرر وارد استان می شوند و این در حالی است که مراتع استان همدان هنوز آمادگی پذیرش دام را ندارند.
علاوه بر کوچ زود هنگام و چرای زودرس متاسفانه تعداد دام های استان بیش از ظرفیت مراتع استان است و افرادی بدون مجوز اقدام به چرای دام های خود در مراتع می کنند که وجود خانوارهای عشایر بدون مجوز بهره برداری و تعداد دام بیش از ظرفیت مراتع استان موجب به وجود آمدن مشکلات عدیده ای از جمله بیابان زایی، خالی شدن عرصه از پوشش گیاهی و مشکلات زیست محیطی برای استان همدان شده است.
در همین زمینه مدیر کل منابع طبیعی استان همدان درگفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ۹۰ درصد جمعیت عشایر استان همدان به دامداری مشغول هستند که اولین نیاز آنها تامین علوفه برای دام هاست.
در استان همدان ۹۰ سامانه عرفی برای استفاده عشایر از مراتع وجود دارد
محمد رضا همتی با اشاره به اینکه علوفه مورد نیاز دام های عشایر استان همدان از مراتع استان تامین می شود، عنوان کرد: در استان همدان ۹۰ سامانه عرفی برای استفاده عشایر از مراتع وجود دارد.
مدیرکل منابع طبیعی استان همدان با بیان اینکه تنها هزار و ۳۰۰ خانوار از عشایر دارای پروانه بهره برداری از مراتع هستند و تنها ۴۵ هزار واحد دامی می توانند از مراتع استان استفاده کنند، گفت: تعداد واحد های دامی عشایر استان همدان بیش از ظرفیت مراتع استان است.
همتی تاکید داشت: وجود خانوارهای عشایر بدون مجوز بهره برداری و تعداد دام بیش از ظرفیت مراتع استان موجب به وجود آمدن مشکلات عدیده ای از جمله بیابان زایی، خالی شدن عرصه از پوشش گیاهی و مشکلات زیست محیطی برای استان همدان شده است.
مدیرکل منابع طبیعی استان همدان با اشاره به اینکه سخت گیری های اداره منابع طبیعی استان از ورود زود هنگام عشایر و یا چرای غیر مجاز برای حفظ حیات طبیعی استان است، عنوان داشت: منابع طبیعی ۹۰ درصد علوفه مورد نیاز عشایر استان همدان را تامین می کند.
متاسفانه عشایر پیش از آنکه مراتع استان آمادگی پذیرش دام را داشته باشند وارد استان می شوند همتی با بیان اینکه باید تقویم کوچ مورد توجه قرار گیرد، گفت: متاسفانه عشایر پیش از آنکه مراتع استان آمادگی پذیرش دام را داشته باشند وارد استان می شوند.
وی ابراز داشت: مراتع استان همدان تا اردیبهشت ماه هنوز به مرحله تعلیف نرسیده و ورود زود هنگام دام به مراتع باعث لگد مال شدن جوانه ها در مراتع شده و مراتع را از بین می رود.
مدیرکل منابع طبیعی استان همدان افزود: از آنجایی که کوچ هر ساله اتفاق می افتد چنانچه با این موضوع برخورد نشود دیگر مرتعی برای استان باقی نخواهد ماند و از طرفی منابع طبیعی برنامه هایی مانند قرق و بذر کاری و غیره را برای حفظ مراتع انجام می دهد که ورود زود هنگام عشایر و استفاده سریع از مرتع اجازه نتیجه دادن اقدامات اصلاحی را نمی دهد.
همتی با اشاره به اینکه عشایر دارای مجوز خواستار برخورد با عشایر بدون مجوز هستند، بیان کرد: تعداد دام و مراتع باید کنترل شود و نسل های جدید عشایر نیز باید به مشاغل جنبی روی آورند.
وی ابراز داشت: از عشایر تقاضامندیم تقویم کوچ که اوایل اردیبهشت ماه است را رعایت کنند، تا آمادگی مراتع برای استفاده دام‌ها نیز حاصل شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری همدان به ظرفیت ۶۰۰ هزار واحد دامی مراتع استان اشاره کرد و گفت: این در حالی است که بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد دامی از مراتع استان استفاده می‌کنند که این امر فشار سه برابری را به مراتع وارد کرده است.
وی بیان کرد: با توجه به خشكسالی های اخیر در جنوب كشور عشایر مایل هستند كه امسال زودتر به مراتع ییلاق در همدان وارد شوند اما مراتع استان هنوز آمادگی حضور دام را ندارد.
اکیپ های سیار و ثابتی برای جلوگیری از ورود زودهنگام عشایر به همدان در نظر گرفته شده است مدیرکل منابع طبیعی استان همدان با بیان اینکه عشایر یکم اردیبهشت ماه وارد همدان می شوند، افزود: اکیپ های سیار و ثابتی برای جلوگیری از ورود زودهنگام عشایر به همدان در نظر گرفته شده است.
همتی بیان داشت: چهار اکیپ سیار و ۹ اکیپ ثابت در ورودی ها برای جلوگیری از ورود زود هنگام عشایر در نظر گرفته شده و به آنها اطلاع رسانی نیز شده است.
مدیرکل امور عشایری استان همدان نیز با بیان اینکه اعتبارات عشایر نسبت به سال های گذشته بیش از ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است، بیان داشت: امیدواریم این امر بیش از پیش محقق شده و تمام بودجه جذب شود.
حمزه علی یزدانی با اشاره به اینکه در رابطه با مسائل عشایر همکاری دستگاه های مرتبط خوب بوده است، تاکید کرد: جامعه عشایری استان همدان دو هزار ۵۰۰ خانوار هستند.
وی با بیان اینکه هشت استان جامعه عشایر دارند، اظهار داشت: به عشایر استان همدان بهترین خدمت رسانی انجام می شود.
یزدانی با اشاره به اینکه برای توانمندسازی عشایر ۳۶ کلاس ترویجی با حضور بیش از ۷۰۰ نفر برگزار شده است، افزود: عشایر بیش از شش هراز تن گوشت و دو هزار و ۴۰۰ تن شیر تولید می کنند.
۸۷ درصد عشایر دامدار هستند که باید جایگزین شغلی و یا شغل جانبی از جمله صنایع دستی، فرش بافی، زنبورعسل برای آنها در نظر گرفته شود
مدیرکل امور عشایری استان همدان با بیان اینکه در حال حاضر با فنی و حرفه ای در رابطه با آموزش عشایر توافق کرده ایم، عنوان داشت: ۸۷ درصد عشایر دامدار هستند که باید جایگزین شغلی و یا شغل جانبی از جمله صنایع دستی، فرش بافی، زنبورعسل برای آنها در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۴۲ درصد جامعه عشایر بی سوادند، گفت: با همکاری آموزش و پرورش برای آنها کلاس برگزار شده است.
یزدانی با بیان اینکه عشایر، جامعه سوم هستند و همه ادارات باید نسبت به این جامعه احساس مسئولیت کنند، ابراز داشت: جامعه عشایر در زمینه بهداشت و فرهنگ مشکل دارد که باید در این راستا کمک کرد.
معاون امور عمرانی استاندار همدان نیز با تاکید بر اینکه باید بین عشایر کوچنده و استفاده از مراتع استان تعادل برقرار شود، عنوان کرد: با توانمندسازی جمعیت عشایر استان و استفاده از مشاغل جنبی می توان هم برای این قشر شغل ایجاد و هم از محیط زیست حفاظت کرد.
محمود رضا عراقی وی با اشاره به اینکه با تغییر اقلیم و آب و هوا انسان ها نیز خود را با محیط سازگار می کنند، افزود: با توجه به خشکسالی و کمبود بارندگی باید برنامه ریزی های لازم در مدیریت منابع انجام شود.
با این تفاسیر و با توجه به اهمیت حفظ منابع طبیعی استان همدان و در کنار آن حفظ مراتع استان به منظور حفظ منابع حیاتی زندگی نیاز است تا با کوچ زود هنگام عشایر به استان همدان، استفاده بیش از حد از ظرفیت مراتع استان همدان و چرای زودرس به طور جدی برخورد کرد چرا که در غیر اینصورت در آینده دیگر مرتعی برای استان همدان باقی نخواهند ماند.