به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری پنجاه و ششمین بینال بین المللی ونیز دوشنبه ۲۴ فروردین در کتابخانه موزه هنرهای معاصر تهران با هدف تشریح برنامه های غرفه ایران در این فستیوال برگزار شد.
علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای این نشست خبری، گفت: بینال ونیز یکی از اتفاقات مهم هنری در سطح جهان است که فضایی به شدت حرفه ای دارد که در آن آثار هنرمندان هر کشوری در یک وضعیت جهانی و مناسب به نمایش گذاشته می شود و می تواند یکی از اتفاقات بسیار موثر در عرصه دیپلماسی فرهنگی باشد. ما نیز امیدواریم به سهم خود بتوانیم در این رویداد فرهنگی حضور موثری داشته باشیم و هنر هنرمندان کشورمان را معرفی کنیم.
کم کاری کردیم
وی افزود: ونیز محل حضور نخبگان و بزرگان عرصه هنرهای تجسمی است که ما هر چه ارتباط بهتری با این رویداد هنری جهانی برقرار کنیم می توانیم تاثیرات آن را نیز در جریان فعالیت های فرهنگی و هنری کشورمان ببینیم. البته امیدوار هستم با تلاش آقای ملانوروزی و همکارانشان در مرکز هنرهای تجسمی، رسانه ها نیز بتوانند در این رویداد جهانی نمایندگانی را داشته باشند تا گزارش هایی را پیرامون این موضوع تهیه کرده و به سمع و نظر مردم شریف ایران برسانند.
معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما تاکنون فقط ۵ دوره موفق شده ایم در این رویداد بین المللی حضور داشته باشیم اما امیدوارم از این پس با تلاش هایی که در دولت یازدهم اتفاق می افتد شرایطی پیش بیاید که از این پس بتوانیم حضور مستمر و فعالی داشته باشیم.
مرادخانی در ادامه صحبت های خود تصریح کرد: یکی از آسیب هایی که طی سال های گذشته برای حضور در فستیوال های بین المللی با آن مواجه بوده ایم، این بود که کمتر به معرفی چهره ها و هنرمندان صاحب نام کشورمان پرداخته ایم. البته در این راه خود هنرمندان تلاش هایی را به صورت شخصی برای معرفی آثارشان انجام دادند اما من بر این باورم در مجموع آن گونه که شایسته است معرفی درستی در این حوزه نداشته ایم به طوری که در مجامع بین المللی تخصصی هم حضور بسیار کمی داشتیم. ما معتقدیم از این پس باید بیشتر وارد میدان شده تا بتوانیم با گالری ها، موزه ها و نهادهای معتبر بین المللی مرتبط با هنرهای تجسمی ارتباط برقرار کرده و آثار خود را در کشورهای اروپایی و آمریکا به نمایش بگذاریم.
قرارداد متولی دولتی هنرهای تجسمی با نهادهای معتبر بین المللی
مجید ملانوروزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد هم در این نشست خبری گفت: بینال ونیز یکی از مهمترین رویدادهای هنرهای تجسمی دنیاست که متاسفانه ما فقط در ۶ دوره آن شرکت کرده ایم کما اینکه در همین دوره ها نیز غرفه های بسیار کوچک در اختیار ما بود که از صدمتر تجاوز نمی کرد، اما خوشبختانه در شرایطی که قرار داریم و با توجه به سیاست های فرهنگی دولت یازدهم که تاکید زیادی روی دیپلماسی فرهنگ دارد، بنا داریم از این پس در بهترین و مهمترین فستیوال های بین المللی کشورهای دنیا شرکت کنیم که بر این اساس علاوه بر حضور در بیینال ونیز، نامه هایی را به سایر رویدادهای جهانی معتبر اعلام کرده ایم که خوشبختانه نتایج بسیار خوبی برای ما داشته است.
وی بیان کرد: با توجه به امکانات کمی که در این زمینه داریم، دست نیاز خود را به حمایت های فرهنگی گالری ها و نهادهای خصوصی مرتبط هنرهای تجسمی دراز کرده ایم و امیدوارم که این فضای ایجاد شده به شکل حرفه ای در ایران ادامه پیدا کند و ما شاهد حضور حمایت های بیشتری در این عرصه باشیم، البته امسال بنیاد فیض نیا در ابتدا برای حضور در بینال ونیز از ما تقاضای کمک کردند که ما با استفاده از این فضای مثبت ایجاد شده به آنها پیشنهاد دادیم تا به کمک هم در بینال ونیز حضور موثری داشته باشیم که خوشبختانه نتیجه این همکاری باعث شد که فضای صدمتری غرفه ایران در سال های گذشته تبدیل به یک فضای دو هزارمتری شود.
ملانوروزی در توضیح کارهای ارائه شده هنرمندان ایرانی در بینال ونیز توضیح داد: ما فهرستی از هنرمندان ایرانی را تهیه کردیم که همراه با سایر هنرمندان خارجی که در ارتباط با ایران دست به خلق آثار هنری زده اند، در این فضای بین المللی شرکت خواهند کرد چرا که معتقدیم مناسبات فرهنگی در خاورمیانه دارای جایگاه ویژه ای است که نقش ایران در این فضای فرهنگی بسیار بسیار مهم و دارای اهمیت است. از سوی دیگر ما به خاطر این حضور مهم در یک عرصه جهانی که تمامی هنرمندان صاحب نام دنیا در آن حضور دارند از آقای مارکو مونگتزو از مدرسان و بزرگان عرصه پژوهش هنرهای تجسمی دنیا دعوت کردیم تا به عنوان مشاور و کیوریتور (نمایشگاه‌گردان) غرفه ایران همراه ما باشد که بتوانیم از تجربیات ایشان که تحقیقات زیادی در عرصه «هنر در حال توسعه» دارند، استفاده بهینه ای کنیم. البته در کنار این فعالیت ها و هنرمندانی که در بینال ونیز حضور پیدا خواهند کرد ما آثاری از هنرمندانی چون محمد احصایی، جمشید بایرامی، سمیرا علیخانی و محمود بخشی را نیز به نمایش خواهیم گذاشت.
مدیر موزه هنرهای معاصر گفت: امیدواریم چنین فضایی که برای غرفه ایران در بینال ونیز در نظر گرفته شده، در سال های آینده نیز نگه داشته شود. این در حالی است که طی مذاکراتی که با وزیر راه و شهرسازی انجام گرفته شده ما در این رویداد هنری غرفه ای را طراحی کردیم که مختص معماری ایرانی است که ارتباط مستقیمی با حوزه معماری و بیینال ونیز دارد که می تواند تا چند سال در خدمت فرهنگ و هنر ایرانی باشد.
مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به سئوالی مبنی بر نحوه انتخاب هنرمندان شرکت کننده در این دوره از بینال ونیز، گفت: هر دولتی سیاست های خاص خود را دارد که من نمی توانم در مورد سیاست های گذشته و نحوه انتخاب هنرمندان شرکت کننده صحبت کنم، اما می توانم بگویم هنرمندانی که در این دوره انتخاب شده اند و شما می توانید فهرست کامل آنها را از همکارانم بگیرید بر اساس شرایط هنری خودشان و شایستگی هایی که دارند در ونیز حضور پیدا می کنند. مطمئن باشید کارهایی که در این دوره شرکت می کنند ماهیت ایرانی دارند که بر اساس قواعد ایدئولوژیک عرصه هنرهای تجسمی وارد این رویداد بین المللی شده اند و مطمئن باشید دوستی ها در این فضا معنایی نداشته است.
ملانوروزی با اشاره به برنامه های بین المللی مرکز هنرهای تجسمی در سال جاری، گفت: امسال همان طور که گفتم ما ۱۰ گام بین المللی داشته ایم که به عنوان نمونه همکاری هایی را با گالری ها و موزه های کشورهای صاحب نام دنیا خواهیم داشت که با توجه به اینکه سال جدید به نوعی سال دیپلماسی هنری ماست، ما تلاش کردیم تا به اندازه ۳۰ سال گذشته در عرصه تجسمی حرف داشته باشیم. امسال سال بسیار پرباری است که به زودی تمامی جزئیات آن رسانه ای خواهد شد. تلاش ما برای حضور در عرصه بین الملل یک تلاش چند صدایی است که امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.
وی در بخش پایانی صحبت های خود با اشاره به مکان اختصاص یافته غرفه ایران در بیینال ونیز، گفت: فضای اصلی بینال ونیز، فضای بسیار کوچکی است که کشورها با توجه به سابقه حضور خود آنجا را اجاره یا خریداری کردند اما مطمئن باشید غرفه ایران در بهترین فضای بینال ونیز قرار دارد که امیدوارم بتوانیم با برنامه ریزی هایی که انجام می دهیم در ۶ ماه برگزاری بینال، نمایندگان هنرهای تجسمی رسانه ها را به ونیز اعزام کنیم تا آنها از نزدیک شاهد حضور پرقدرت ایران در بینال باشند.
بازی برزگ ایران در ایتالیا برای معرفی یک جامعه پیچیده
مارکو منگتزو یکی از کیوریتورهای غرفه ایران در بینال ونیز هم که در این نشست خبری حضور داشت با ابراز خرسندی از حضور موثر ایران در بینال ونیز، گفت: این فستیوال یکی از قدیمی ترین رویدادهای هنری دنیاست که همه کشورها فرصت دارند در آن شرکت کنند و کارهای خود را به مخاطبان عرضه نمایند و این بهترین فرصتی است که نباید آن را از دست داد و خوشحالم از اینکه کشور ایران برای اولین بار است که این چنین با قدرت و صلابت در یک غرفه بزرگ در بینال ونیز حضور پیدا می کنند و این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد. البته با توجه به اینکه کشور ایران با توجه به شرایط خود همواره تحت نظر همه است باید در این دوره توجه کنیم که معرفی که از ایران می شود، فقط مختص به هنر نباشد. این رویداد می تواند بهترین فرصت برای شناساندن جامعه ایرانی باشد، جامعه ای که همه دنیا کنجکاو هستند که چه چیزی در آن ارائه می شود.
این مدرس تاریخ هنر معاصر بیان کرد: ما تصور می کنیم که این پروژه به سئوالات زیادی پاسخ می دهد، البته باید این نکته را هم در نظر داشت که حضور در این رویداد علاوه بر امکان ابراز کردن هنرمندان ایرانی چه آنهایی که شناخته شده اند و چه آنهایی که تاکنون شناخته شده نیستند، نشان دهنده انعکاس فعالیت های یک جامعه است که توسط هنر ارائه می شود. ما سعی کرده ایم در این فضای ایجاد شده جامعه هنری پیچیده و متنوع ایران را معرفی کنیم و همین که در این فضا حضور هنرمندان مطرح ایرانی و خارجی به صورت توامان ارائه می شود می تواند مورد توجه قرار گیرد که البته در بخش دوم نمایشگاه ما که به «بازی بزرگ» شهرت یافته است، بنا را بر این گذاشتیم که در این فضا کسانی را مطرح کنیم که نیازمند آشنایی بیشتر هستند. ما تصمیم گرفتیم نمایشگاهی را ترتیب بدهیم که هنرمندان زیادی داشته باشد که بتواند کنش متقابل میان مخاطب و هنرمند را شکل دهد.
رییس کمیسیون فرهنگی آکادمی بررا میلان در ادامه این نشست خبری گفت: واژه «بازی بزرگ» واژه ژئوپلیتیکی است که در سال ۱۸۰۰ مطرح شد. این واژه مربوط به مناقشات میان روسیه و بریتانیا بود و ایران منطقه ای بوده که در این مناقشات به عنوان یک منطقه مرکزی حضور داشته است. ما آمدیم و از این قضیه تاریخی الهام گرفتیم که مربوط به چند سال اخیر هم نیست. اساسا منطقه ایران، منطقه تقابل است و ما می خواهیم از این تقابل استفاده کنیم که چطور می تواند در هنر بازنمایی شود و هنرمندان چطور این کار را انجام می دهند. بنابراین ما مجموعه ای از هنرمندان را انتخاب کردیم، اگر چه تعدادی از آنها ایرانی هستند و تعدادی دیگر هم غیر ایرانی، اما می تواند فرهنگ ایرانی را به عنوان یک عامل ضروری و غیر قابل جایگزین به کشورهای دیگر ثابت کند.
مارکو منگتزو ادامه داد: هدف ما ارتباط دنیا با فرهنگ ارزشمند ایران است که امسال با یک حضور قوی و متنوع همراه خواهد بود. همین قدرت بیان هنری و معرفی فرهنگ ایران به عنوان فرهنگ پذیرا، جهانشمول و جذاب است که می تواند در عین وفاداری به تاریخ و فرهنگ این سرزمین، معاصر و به روز باشد و به مردم تمام دنیا معرفی شود.
این شروع جدید واقعا یک شروع جدید است
مزدک فیض نیا یکی دیگر از کیوریتورهای غرفه کشورمان در بینال ونیز هم در این نشست خبری با اشاره به لزوم توجه بیشتر دولت به نهادهای خصوصی در جهت برگزاری نمایشگاه ها و حضور در فستیوال های جهانی، گفت: ما سعی کردیم در کنار مدیران دولتی بهترین اتفاق را برای هنرهای تجسمی کشور رقم بزنیم و مطمئن باشید اگر این همکاری و همدلی نبود، این اتفاق بزرگ بین المللی شکل نمی گرفت. این فعالیت کار آسانی نبود و فکر می کنم این همدلی است که می تواند یک شروع خوب برای هنر ایران باشد. این شروع جدید واقعا یک شروع جدید است، چون بعد از غرفه ایتالیا، غرفه کشور ایران به عنوان بزرگترین غرفه بینال ونیز حضور شایسته ای خواهد داشت و این بهترین فرصت است که فرهنگ ایران این بار به صورت گسترده و برنامه ریزی شده به مردم معرفی شود.
فیض نیا توضیح داد: خوشبختانه برای حضور در این فستیوال بسیاری از گالری ها و نهادهای خصوصی معتبر دنیا با گالری های ایرانی و شرکت کنندگان ایرانی همکاری شایسته ای داشتند و این یکی از نکات شایسته ای است که به عنوان نقطه قوت این پروژه لقب گرفته است. ما می توانیم در اولین فرصت خود را در یک دیالوگ بین المللی آن هم در مهمترین رویداد هنری دنیای معاصر قرار دهیم، به همین خاطر تنها هنر نیست که در اینجا ارائه می شود. ما تلاش داریم علاوه بر این حضور، استراتژی های فرهنگی و هنری دیگری چون معماری به حضوری قدرتمندتر در بینال ۲۰۱۵ برسیم، بنابراین می بینید که در این حوزه نیز به برنامه های بلندمدت فکر کردیم.
حضور قدرتمند معماری ایرانی در ونیز
مهرداد زواره ای محمدی مدیر بخش معماری بینال ونیز هم با اشاره به ضرورت حضور معماری ایران در این دوره از بینال، گفت: قاعده برگزاری بینال ونیز به این صورت است که در سال های فرد به هنرهای مختلف و در سال های زوج به موضوع معماری می پردازد. حال این سئوال پیش می آید که چرا با در نظر گرفتن اینکه سال آینده، سال معماری است، ما در حوزه معماری نیز پاویونی را در نظر گرفته ایم که باید بگویم ما باید بتوانیم از همین حالا هنر معماری ایرانی را به مخاطبان جهانی آشنا کنیم و برای حضور قدرتمند در سال آینده برنامه ریزی کنیم. خوشبختانه در دوره امسال بیینال ونیز با یک اتفاق بزرگ دیگری همراه شده و آن اکسپوی میلان است که امسال کشورمان خوشبختانه در این رویداد قوی و قدرتمند حضور دارد. حال با توجه به نزدیکی شهرهای میلان و ونیز، ما می توانیم پیوندهای بسیار عمیق تری را ایجاد کنیم تا بتواند به قدرت حضور ما کمک کند.