به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، کتاب «روش منبع در فقه اسلامی: اصول فقه اسلامیSource Methodology in Islamic Jurisprudence: Usul Al-Fiqh Al-Islami» مطالعه ای سودمند جهت آگاهی از روش علمی کار رفته در حقوق اسلامی یا اصول فقه است.
بررسی مناسبات علمی میان کلام اسلامی و حقوق اسلامی مباحث مرتبط با همراهی عقل و وحی در فقه اسلامی و تحلیل مباحثی همچون استدلالهای عقلی در فقه و حقوق اسلامی از جمله نکات قابل توجه در این اثر است.
طاها جابر الالوانی و یوسف طلال در این کتاب مطالعه تاریخ‌مند چگونگی شکل‌گیری روشهای مطالعاتی در فقه و حقوق اسلامی را وجهه همت خود قرار داده اند.
به باور نویسندگان اصول فقه علمی که به شکل ژرفی در تاریخ علم و تجربه اسلامی تطور یافته و شکل گرفته است. به عبارت دقیق‌تر چگونگی حضور زمان و تجربه در شکل گیری یک علم و در معنای دقیق تر نوعی روش علمی در علوم اسلامی را می توان در اصول فقه مشاهده نمود.
نویسندگان تاکید دارند که ورود و حضور اصول فقه را می توان به مثابه تأثیر علم و فرهنگ فلسفه غربی در علوم اسلامی در نظر گرفت. چرا که اصول فقه نیز همانند فلسفه و کلام اسلامی چهره ای از چگونگی سازگاری و همراهی عقل و نقل را به نمایش می گذارد.
بنابراین مطالعه مبتنی بر زمان اصول فقه نمایانگر آن است که چگونه فقه و حقوق اسلامی تاثیراتی از درون معارف اسلامی و نیز تاثیراتی از جهان بیرون از علم و فرهنگ اسلامی پذیرفته است.
اصول فقه با اینکه شباهت بسیاری به فلسفه و کلام اسلامی دارد اما از آن روی که به علم مبتنی بر عمل مرتبط است با آن دو شاخه علمی علوم اسلامی متفاوت است.
نویسندگان جهت مطالعه دقیق‌تر اصول فقه بخشهایی از کتاب را به بررسی نقش فلسفه اسلامی در اصول فقه و مطالعه فلسفه اسلامی اختصاص داده اند. به باور ایشان اصول فقه دانش همراهی و تلاقی عقل و وحی در راستای عملی گردیدن احکام اسلامی برای نیک بختی و رفاه جامعه بشری است.
اصول فقه در واقع تنها روش علمی پذیرفته گردیده در علوم اسلامی است که به مثابه منبعی علمی در فقه و حقوق اسلامی مورد مطالعه قرار می گیرد.
در واقع اصول فقه به طور تاریخی به مثابه روش اصلی مطالعه و استنباط در حقوق و فقه اسلامی در نظر گرفته شده است. تلاش عالمان آن است تا بتوانند همچنان در جهان معاصر از استعداد اصول فقه در فقه و حقوق معاصر اسلامی بهره گیرند.
در این اثر مطالعه دلایل فقهی و روشی که راه به شکل گیری دانشی خاص با نام اصول فقه برده است با دقت هرچه تمام‌تر دنبال شده است. دانش خاصی از شریعت که بر حقوق و فقه اسلامی حاکم گردیده و به مثابه مفروضی پیشینی برگرفته شده از علوم عقلی مورد پذیرش قرار گرفته است.