به گزارش خبرنگار مهر، به بهانه روز زمین پاک (دوم اردیبهشت)با پروفسور پرویز کردوانی در خصوص مهمترین معضلات و مشکلاتی که کره زمین در حال حاضر به ویژه در کشور ما با آن روبه رو است به گفتگو نشسته ایم که در ادامه می آید.
پدر علم کویر شناسی ایران با بیان اینکه تا زمانی که آب ها و گیاهان و حیوانات عناصر تشکیل دهنده زمین بود مشکلی برای این کره خاکی وجود نداشت تأکید کرد: از مدت زمانی برابر یک میلیونم دوره تکامل زمین که انسان پا به عرصه وجود نهاد، معضلات کره زمین اغاز شد!
به گفته وی، انسان با حرص و خودخواهی با از بین بردن پوشش گیاهی جنگل ها و مراتع برای کشاورزی موجب شروع انواع فرسایش بادی و آبی در کره زمین شد.
کردوانی با بیان اینکه فرسایش خاک، امروز یکی از مهمترین معضلات کره زمین است اظهار داشت: نرخ فرسایش خاک در کشور از تمام کشور های دنیا بالاتر است که این یعنی فاجعه. چراکه زمانی که خاک بر اثر فرسایش از بین می رود، میلیونها سال طول می کشد که ترمیم شود و در بسیاری از مناطق بیابانی که بخش عمده ای از مملکت ما را تشکیل می دهد خاک از دست رفته هرگز به وجود نمی آید.
وی با بیان اینکه بروز سیلاب ها یکی دیگر از عوامل از بین رفتن پوشش گیاهی سطح زمین است تصریح کرد: سیل و فرسایش آبی نیز موجب از بین رفتن حجم زیادی از خاک می شود.
تمام اعضای خانواده در زابل از بیم ماسه های روان نمی توانند زیر یک سقف باشند
این استاد دانشگاه، پدیده ریزگرد و حرکت ماسه های روان را از دیگر تبعات از بین رفتن پوشش گیاهی توسط انسان برای کشاورزی و صنعت دانست و افزود: در حال حاضر تعدادی از افراد خانواده در شهری مانند زابل باید شب ها بیرون خانه بخوابند که مبادا صبح در اثر هجوم ماسه های روان، نتوانند از خانه خارج شوند.
کردوانی تأکید کرد: از سوی دیگر انسان باز هم به خاطر زیاده طلبی و تولید غذای بیشتر از زمین های کشاورزی، از کودهای شیمیایی فسفاته و ازته استفاده کرد تا هم حجم محصولات و هم تعداد آنها را افزایش دهد.
وی افزود: کودهای شیمیایی اگرچه به جای هندوانه یک کیلویی هندوانه ۵ کیلویی به بار می آورد و شاخه درختان را آنقدر پر بار می کند که برای جلوگیری از شکسته شدن آن باید از قیم استفاده کرد اما هم موجب آلودگی منابع آب و خاک شد و هم بسیاری از حشرات و موجودات مفید برای محصولات را که از آفت زدگی آنها جلوگیری می کرد، از بین برد.
کردوانی در ادامه گفت: بنابراین بشر برای جلوگیری از آفت زدگی محصولات کشاورزی شروع به استفاده از سم ها و آفت کش های شیمیایی کرد که در هر مرحله با مقاوم تر شدن آفت ها ناچار به استفاده از انواع جدیدی سم شد.
افزایش سرطان معده به دلیل استفاده از سموم و کودهای ازته
پدر علم کویر شناسی ایران با بیان اینکه استفاده از سم و کود های شیمیایی موجب آلوده شدن محصولاتی مانند میوه و سبزیجات و ابتلای انسان به بیماری های خطرناک می شود، اظهار داشت: در حال حاضر در استان های شمالی کشور به دلیل استفاده بیش از حد از محصولات نیتراته، آمار سرطان معده که ارتباط مستقیم با این موضوع دارد، بسیار بالا است.
بروز اختلالات ژنتیکی
به گفته وی، با وجود اینکه درحال حاضر زیان های تخریب محیط زیست و آلودگی منابع برای سلامت انسان هم اثبات شده اما باز هم بشر دست از زیاده خواهی بر نداشت و با ایجاد تغییرات ژنتیکی در محصولات سعی در افزایش حجم و تعداد محصولات دارد که البته ضررهای تغییر ژنتیکی در محصولات هم امروز آشکار و ثابت شده که حیوانات و انسان هایی که محصولات تغییر ژنتیک داده شده مصرف می کنند در نسل خود یا نسل های بعدی دچار اختلالات ژنتیکی می شوند.
کردوانی تصریح کرد: انسان نه تنها از طریق کشاورزی و نابودی جنگل ها و مراتع و آلوده کردن منابع آب و خاک برای زمین معضلات بسیاری ایجاد کرده که در شهرها نیز با از بین بردن باغ های شهری و تبدیل آنها به ویلا و آپارتمان به شکلی دیگر موجبات نابودی این کره خاکی را فراهم کرده است.
این استاد دانشگاه یادآور شد: همچنین با معدن کاری در دل کوه ها، رهاسازی پسماندهای کارخانجات و فاضلاب شهری و صنعتی در رودخانه ها و تالاب ها و استفاده بیش از ظرفیت از خودرو های آلاینده ، سد سازی های غیر اصولی در بالادست دریاچه ها و تالاب ها و استفاده بیش از حد از منابع آب برای نیروگاه ها انسان حتی شرایط زندگی در کره زمین را برای خودش هم مشکل کرده است.
چاه های آب بالادست هر نیروگاه به اندازه نیاز ۲۰ روستا
وی یکی دیگر از مشکلات زمین در ایران را بحران کمبود آب دانست و تأکید کرد: نیروگاه ها یی که بدون برنامه ریزی در نقاط مختلف کشور وجود دارند یکی از مهمترین عوامل هدر رفت منابع آب کشور هستند چراکه در بالادست هر نیروگاه تعداد زیادی چاه یعنی چیزی معادل نیاز آبی ۲۰ روستا حفر می شود و تمام منابع آب را مصرف می کنند.
نیاز به انتقال آب خلیج فارس به تمام استان ها در آینده نزدیک
کردوانی با اشاره طرح شیرین کردن اب خلیج فارس تصریح کرد: متاسفانه این طرح نیز بدون برنامه ریزی و مطالعه دقیق و بر اساس امکاناتی که امروز داریم مانند نفت و گاز که در آینده نزدیک تمام می شوند، پایه گذاری شده است.
پدر علم کویر شناسی ایران اظهار داشت: در حال حاضر در این طرح آب رسانی از خلیج فارس به ۱۳ استان در نظر گرفته شده در حالیکه با توجه به بحران اب موجود در کشور ظرف چند سال آینده باید به تمام استان ها آب خلیج فارس را منتقل کرد.
ضرورت استفاده از نیروگاه های خورشیدی برای شیرین کردن آب خلیج فارس
وی افزود: بنابراین باید برای شیرین کردن آب خلیج فارس از همین حالا به فکر نیرو گاه هایی که با استفاده از انرژی خورشید کار می کنند، باشیم چرا که تا کمتر از ۳۰ سال دیگر نفت و گازی نخواهیم داشت.
دشت گرمسار سالانه ۲ متر فرونشست دارد
کردوانی به حفر چاه های عمیق تا ۵۰۰ متر برای دست یابی به منابع آب زیر زمینی در برخی مناطق کشور اشاره کرد و گفت: پایین رفتن سطح سفره های آب زیرزمینی موجب فرو نشست دشت های کشور شده به عنوان مثال دشت گرمسار به طور میانگین سالانه دو متر پایین تر می رود.
از بین رفتن سالانه ۶۰۰ هکتار از باغ های پسته رفسنجان
این استاد دانشگاه تأکید کرد: همچنین در جایی مانند رفسنجان سطح سفره های آب زیرزمینی حدود ۴۰۰ متر پایین رفته به نحوی که آبی که استخراج می شود سرشار از نمک است و موجب شده که سالانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هکتار از باغ های پسته در این شهر که روزی به طلای سبز معروف بودند، نابود می شود.
فرونشست زمین در تهران بیش از ۶۰ سانتی متر است
وی با اشاره به اینکه چند سال پیش فرونشست دشت های تهران ۶۰ سانتیمتر اعلام شده بود، تصریح کرد: در حال حاضر اگر چه اندازه گیری دقیقی انجام نشده اما مسلما میزان فرونشست زمین در تهران بسیار بیشتر از این میزان است.
هشدار نسبت به فرو ریختن ساختمان ها
کردوانی اظهار داشت: فرو نشست زمین معضلی است که تبعات آن در آینده نزدیک در شهرها دیده می شود چرا که به تدریج با حفر بیشتر چاه ها و پایین رفتن سطح آب زیر زمینی فرونشست زمین در ابعاد شدیدتر نمایان می شود و به عنوان مثال موجب شکسته شدن لوله های آب و گاز، فرو ریختن ساختمان ها، فرو ریختن پل ها و دکلها ی برق و مخابرات و بسیاری از مشکلات دیگر می شود.
وزارت نیرو و شهرداری ها عامل اصلی بروز بحران آب در کشور
پدر علم کویر شناسی ایران، مهمترین عامل بروز بحران آب در کشور و تبعات آن شامل پایین رفتن سطح آب زیر زمینی و فرونشست زمین را وزارت نیرو با فروش انشعابات چاهها و شهرداری ها با فروش تراکم بیشتر در ساختمانها و در نتیجه نیاز بیشتر به آب دانست.