به گزارش خبرگزاری مهر، دومین دوره آموزشی حقوق و اقتصاد اسلامی از سلسله دوره های تخصصی علوم انسانی اسلامی توسط مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق(ع) با همکاری مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مرکز مطالعات علوم انسانی اسلامی دانشگاه جامع امام حسین(ع) و مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا ، ۲۷ و ۲۸ فروردین ماه سال ۱۳۹۴ در دانشگاه جامع امام حسین(ع) برگزار شد.
گزارش مشروح این دوره در زیر می آید:
۱- ضرورت و هدف
با توجه به جایگاه کلیدی علوم انسانی در نظام زندگی انسانها و تشکیل نظامات تمدنی مناسب با مبانی خود و با نظر به هجوم فکری، فرهنگی، اندیشه ای و تمدنی غرب به انقلاب اسلامی که تجلی تمام عیار اسلام است، سالهاست مقام معظم رهبری تحول در علوم انسانی را از نهاد های مرتبط و اساتید و فعالان این حوزه مطالبه نموده اند. لکن سخنان سالیان اخیر ایشان در حکم جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی حاکی از عدم تحقق انتظارات ایشان در این زمینه است که فرمودند: «تحول در علوم انسانی که در دوره‌های گذشته نیز مورد تأکید بوده است، هنوز به سرانجام مطلوب نرسیده است، به تعویق افتادن این امور خسارت بزرگی متوجه انقلاب اسلامی خواهد کرد، لذا باید این امور جدی‌تر گرفته شده و با یک بازنگری و برنامه‌ریزی جدید طی مدت زمان معقول و ممکن به سرانجام خود برسد.»
در این وضعیت، گرچه گفتگو در کلیات و مبانی علوم انسانی ضروری و لازم است لکن تا زمانی که ورود تخصصی در رشته های علوم انسانی صورت نگیرد نمی توانیم حرف جدی ای در نقد مبانی علوم انسانی موجود و بیان راه کارهای اسلامی سازی این علوم بزنیم.
در این راستا مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق علیه السلام با همکاری مرکز مطالعات علوم انسانی اسلامی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام و مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا سلسله دوره های تخصصی علوم انسانی در رشته های مختلف را با عنوان دوره های علم و ایمان برنامه ریزی و اجرا می کند که این متن، گزارش مختصری از دومین دوره این طرح در دو رشته حقوق و اقتصاد است که در محل دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام برگزار گردیده است.
۲- اجرای دوره
الف) انتخاب مخاطبین برجسته سطح کشور
از مهمترین وجه تمایز های این دوره، تمرکز بر انتخاب مخاطب نخبه در حوزه علوم انسانی ست. به این منظور با قرار دادن شروطی بر سر راه مخاطبین، خود به خود مخاطبین دغدغه مند ترغیب به ثبت نام شده و در دوره شرکت نمودند. از جمله این شروط، أخذ قسمتی از هزینه دوره از مخاطبین بوده که موجب گردید تا صرفا مخاطبینی که قصد فعالیت جدی در رشته مورد نظر را دارند در دوره شرکت کنند و از کثرت جمعیت بی فایده پرهیز گردد.
به همین دلیل در این دوره اضافه بر دانشجویانی که از دانشگاه های مطرح تهران همچون امام صادق، علوم قضایی و ... شرکت نمودند مخاطبینی از شهرهای غیر از تهران همچون بوشهر، بروجرد، اهواز و ... نیز در دوره حاضر شده و از محتوای دوره استفاده بردند.
ب) برگزاری کلاس ها و کارگاه های تخصصی
کلاس های تخصصی دوره با محوریت اساتید برجسته کشوری و با هدف تولید محتوای تحولی در رشته اقتصاد و حقوق برگزار گردیده و اضافه بر انتقال محتوا به مخاطبین دوره، خود نقدی بر مبانی اقتصاد و حقوق غربی و تولید محتوایی در اقتصاد اسلامی و حقوق اسلامی بوده است.
اضافه بر کلاس های تخصصی این دو رشته، در دوره کلاس های مشترکی با محوریت موضوع مبانی علوم انسانی اسلامی و تبیین نحوه اسلامی سازی علوم نیز برگزار گردیده است که مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته و نظام اندیشه آنها را نسبت به تحول در علوم انسانی تغییر داده است.
ج) جدول برنامه کلاس ها
۳- معرفی اساتید دوره
معرفی و بیان جایگاه علمی دکتر کچوئیان:استاديار و عضو هیأت علمی دانشکده ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و مدیر گروه جامعه شناسی دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران.
وي مدرك كارشناسي را در رشته جامعه شناسی از دانشگاه تهران(۱۳۶۳)، كارشناسي ارشد را در رشته جامعه شناسي از دانشگاه تربیت مدرس (۱۳۶۹)، دكتري را در رشته جامعه شناسي از دانشگاه منچستر انگلیس (۱۳۸۰) اخذ نموده است. عنوان رساله وي در دوره كارشناسي ارشد «نقش و سهم اثبات گرايي درتكوين جامعه شناسي» و دوره دكتري «جامعه شناسي و دين بعد از تجدد» است.
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲: مفهوم شناسی علوم انسانی و نسبت یابی آن با پیشرفت های تمدنی؛ بیان برداشت و تعاریف اسلامی و غربی علوم انسانی وبیان جایگاه با اهمیت آن در ساختار های جامعه اسلامی با تکیه بر نقش انقلاب اسلامی در جهت دهی به علوم انسانی.
معرفی و بیان جایگاه علمی دکتر شریفی: دانشیار گروه فلسفه در مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) و معاون پژوهش سابق مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) و نگارنده¬ی کتاب مبانی علوم انسانی اسلامی(منتشر شده توسط انتشارات مرکز پژوهش¬های علوم انسانی اسلامی صدرا.
ایشان در کنار تدریس مباحث کلامی و فلسفی و اخلاقی (فلسفه اخلاق) در حوزه و دانشگاه و ارائه سخنرانی‌های علمی در برخی از دانشگاه‌های کشور، از سال ۱۳۷۲ به تحقیق و پژوهش در زمینه علوم اسلامی و فلسفی مشغول بوده است و تاکنون مقالات و کتاب‌های متعددی در حوزه‌های یادشده به جامعه علمی و فرهنگی کشور تقدیم کرده است. و تاکنون نیز چندین کتاب ایشان حایز رتبه‌های برتر کشوری و حوزوی شناخته شده است
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲:مبانی علوم انسانی اسلامی؛ بیان کلیات علوم انسانی اسلامی(تدریس کتاب مبانی علوم انسانی اسلامی) نوشته دکتر شریفی
معرفی و بیان جایگاه علمی دکتر حکمت نیا:استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی و رئيس پژوهشكده نظام‌هاي اسلامي پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
سال ۱۳۶۱هجرى شمسى وارد حوزه علمیه قم شد و در مدت هفت سال دوره مقدماتى و سطح را طى کرد. سال ۱۳۶۹ همزمان با شروع درس خارج رشته حقوق را در مجتمع آموزش عالى قم (دانشگاه تهران) آغاز کرده که با اتمام دوره کارشناسى در سال ۱۳۷۳ وارد مقطع کارشناسى ارشد حقوق خصوصى دانشگاه تربیت مدرس و پس از فارغ التحصیلى در سال ۱۳۷۸ در دوره دکترى همان دانشگاه مشغول به تحصیل شد.در سال ۱۳۸۳ از رساله دکتری خود با عنوان « مبانی نظری مالکیت فکری با تأکید بر فقه اسلامی» دفاع کرد. زبان انگلیسى را به مدت دو سال در مرکز زبانهاى تخصصى دفتر تبلیغات پى گرفته و در سال ۱۳۷۸ از آن مرکز فارغ التحصیل شد. همکارى علمى خود را با واحد اصطلاح نامه مرکز مطالعات و تحقیقات در سال ۱۳۷۳ آغاز کرد که حاصل سه سال همکارى تدوین اصطلاح نامه علوم قرآنى و اصول فقه به صورت جمعى است.
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲:مسأله شناسی رشته حقوق در نظام فکری انقلاب اسلامی؛ بیان وضعیت موجود و مسأله شناسی رشته حقوق با رویکرد اسلامی و تکیه بر تبیین ایجابی رویکردها و جریانهای فکری موجود در این حوزه
معرفی و بیان جایگاه علمی دکتر پیغامی: معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام عضو کارگروه تحول در علوم انسانی (بخش آموزش و پرورش) شورايعالی انقلاب فرهنگی
عادل پیغامی در سال ۱۳۵۲، در تهران از خانواده ای پاک و دوستدار اهل بیت عصمت و طهارت (ع) دیده به جهان گشود. پس از طی دوران تحصیلات متوسطه در کنکور دانشگاه امام صادق (ع) پذیرفته شد و در سال ۱۳۷۱ همزمان با دورس دانشگاهی، دروس حوزوی را نیز ادامه داد. از اساتید برجسته و بنام حوزوی ایشان می توان آیات هاشمی تبریزی، مجتهد زاده، باقری کنی، و مصطفوی را نام برد. نامبرده از اساتید موفقی است که طرحهای متعددی جهت آبادانی و عمران کشور ارائه داده است.
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲: مسأله شناسی اقتصاد اسلامی در برابر اقتصاد متعارف، با تکیه بر نظام فکری انقلاب اسلامی؛ مسأله شناسی رشته ی اقتصاد با رویکرد اسلامی و تکیه بر تبیین ایجابی رویکردها و جریان های فکری موجود در این حوزه(اقتصاد مقاومتی)
معرفی و بیان جایگاه علمی جناب آقای دکتر عبدالملکی: استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام معاون بنياد دانشنامه اقتصاد اسلامي و مدير طرح تاليف ويرايش اول دانشنامه اقتصاد اسلامي و نویسنده ی کتاب کتاب (اقتصاد مقاومتی: درآمدی بر مبانی، سیاست‌ها و برنامه عمل)
شرح سوابق و وضعيت علمي
۱. دکتري علوم اقتصادي از دانشگاه اصفهان (سال ورود: ۱۳۸۴- فراغت از تحصيل: دي ماه ۱۳۸۸)؛
گرايشها: اقتصاد شهری و منطقه اي- اقتصاد اسلامي؛
۲. کارشناسي ارشد پيوسته معارف اسلامي و اقتصاد (گرايش اقتصاد رياضي)- دانشگاه امام صادق (عليه السلام) (سال ورود: ۱۳۷۸- دفاع از پايان نامه: مردادماه ۱۳۸۴)؛
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲:
ارکان و مؤلفه های نظام اقتصادی اسلام ؛ مفهوم شناسی و ترمینولوژی واژگان اقتصادی مبتنی بر اسلام
معرفی و بیان جایگاه علمی جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر مصباحی مقدم: استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام (دوره¬ی کارشناسی ارشد و دکتری) نویسنده کتب: درآمدی بر اقتصاد اسلامی، کلیاتی از اقتصاد اسلامی،موجز اسس الاقتصاد اسلامی، ریاست کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی
سطح عالي فقه و اصول در محضر ايات عظام فاضل لنكراني به مدت ۷ سال؛
فلسفه در محضر استاد انصاري شيرازي؛
دوره خارج فقه و اصول در محضر ايت‌الله وحيد خراساني به مدت ۱۰ سال؛
اقتصاد عمومي و تخصصي در موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
تحصيل در دروس روانشناسي حقوق و جامعه‌شناسي و علوم سياسي فلسفه غرب فلسفه علم رياضيات؛
دكتري سطح ۴ سال ۱۳۷۴ حوزه علميه قم؛
فوق لیسانس اقتصاد.
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲:
مکتب و نظام اقتصاد اسلامی در حکومت دینی؛ الگوی اقتصاد حکومت دینی
معرفی حجت الاسلام رفیعی علوی:جانشین سازمان بسیج حقوقدانان و دانشجوی دکتری رشته ی حقوق عمومی
سرفصل مطروحه در دوره علم و ایمان ۲: ارکان و مؤلفه های نظام حقوقی اسلام ؛ مفهوم شناسی و ترمینولوژی واژگان حقوقی مبتنی بر اسلام.
۴- توزیع منابع مطالعاتی مرتبط
به منظور تثبیت محتوای دوره در ذهن مخاطبین، به تناسب محتوایی که در دوره ارائه گردیده کتاب و منبعی غنی در آن زمینه نیز میان مخاطبین توزیع گردیده است تا اضافه بر مطالعه محتوای کتب، زمینه برای انتشار فکر تحولی علوم انسانی اسلامی به سایر دوستان و آشنایان مخاطبین باشد.
در این راستا کتاب مبانی علوم انسانی اسلامی نوشته حجت الاسلام احمد حسین شریفی با تخفیف ۶۵% به مخاطبین داده شد که مورد اقبال مخاطبین نیز قرار گرفت. این کتاب از کتب بسیار غنی در حوزه علوم انسانی اسلامی ست که به همت مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا انتشار یافته است.
همچنین برای دانشجویان رشته حقوق کتاب مردم و حکومت اسلامی نوشته علی فتاحی زفرقندی که به همت پژوهشکده شورای نگهبان به چاپ رسیده است به صورت رایگان در اختیار دانشجویان قرار گرفت تا جهت مطالعه بیشتر در زمینه رابطه حقوقی مردم و حکومت اسلامی از آن بهره مند شوند.
۵- تدوین طرحهای پژوهشی
از مهمترین ابتکارات این دوره، هدایت و راهنمایی مخاطبین برای رسیدن به موضوعی پژوهشی در حوزه تحول در علوم انسانی و تدوین طرح های پژوهشی برای استمرار فعالیت علمی این نخبگان و رساندن تلاش های آنها به خروجی نهایی در آن زمینه است.
به این منظور از ابتداری دوره با طراحی فرمی مخصوص و ارائه آن به مخاطبین آنها را در رسیدن به طرح پژوهشی تحولی در دوره ترغیب کرده و زمینه تدوین طرح های علمی را برای آنها فراهم نموده ایم.
۶- اعطاء گواهی پایان دوره طبق آموخته ها
در پایان دوره با داوری بر روی طرح های پژوهشی ای که مخاطبین در حین دوره تدوین نموده اند نمره ای به هر یک از مخاطبین اختصاص داده شد که طبق آن، به نمرات بالای ۵۰ گواهی پایان دوره از مرکز مطالعات علوم انسانی اسلامی اعطاء گردید و نمره طرح پژوهشی وی نیز در آن مندرج گردیده است.