دكتر اعظم راودراد استاديار گروه ارتباطات دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" در مقايسه راديو و تلويزيون از جهت انتقال پيامهاي ديني اظهار داشت: تلويزيون امكان تصوير را داراست و از اين جهت كه با تصوير همراه است مي تواند مناسك و مراسم ديني را كه توسط افراد متدين اجرامي شود به تصوير بكشد اما اين امر مشروط بر آن است كه محتوا به صورت غير مستقيم و در قالب برنامه هاي هنري منعكس شود و جذبه ديني را در مخاطب ايجاد كند.
وي با اشاره به عدم انتقال پيامهاي ديني به صورت مستقيم گفت: به نظر من چندان مطلوب نخواهد بود كه مناسك و مراسم ديني را به طور مستقيم به جامعه انتقال دهيم چرا كه حضور دوربين در اين فضا باعث مي شود موجب مي شود كه خلوص آن از ميان برود. اين امر از دو جهت حاصل مي شود به اين ترتيب كه با قرار گرفتن دوربين روي صورت شركت كنندگان اين برنامه ها باعث مي شود كه آنان با وقوف يافتن به اينكه گروه ديگري هم شاهد آنان هستند رفتاري تصنعي از خود نشان دهند .
دكتر راودراد افزود: حضور دوربينها باعث مي شود كه افراد براي آنكه تظاهر نكرده باشند رفتار واقعي خود در هنگام عبادت با خداوند را نشان ندهند. بنا بر اين پخش مستقيم اين مراسم اعم از مداحي و مراسمي كه براي دعاهاي مختلف برگزار مي شود تأثيرات منفي را در پي خواهد داشت چرا كه حالت عادي عبادت با خداوند را در خود حفظ نمي كنند .
وي به بررسي موضوع از جهت مخاطبان پرداخت و گفت: مخاطبان در فضاي خانه قرار دارند و نمي توانند اين فضاي مقدسي را كه از تلويزيون منتقل مي شود با همان شور و جذبه نشان دهند بلكه تنها تصاويري را از فضايي ديگر براي مخاطبان ارسال مي كنند كه ممكن است مخاطب در شرايط محيطي خود تسلطي بر پيام ديني نداشته باشد .
استاديار گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: شايد مخاطبي نخواهد كه از اجراي مراسم ديني به عنوان يك برنامه رسانه اي استفاده كند . در زمانهاي خاصي چون اعياد، شهادت ها و مراسم ديني ديگر كه اين برنامه ها افزايش مي يابد، بسياري از مخاطبان كه امكان حضور در اين مراسم را نداشته اند از پخش مستقيم اين برنامه ها استفاده مي كنند اما هرگز نمي توانند در اين فضا خود را مشاركت دهند چرا كه از آن فضاي قدسي فاصله دارند علاوه بر اين مخاطباني هم كه تمايلي به ديدن اين برنامه ها ندارند چاره اي جز ديدن همين برنامه ها نخواهند داشت چون جايگزيني وجود ندارد .
وي در ادامه افزود: وقتي كه مخاطبان چاره اي جز دنبال كردن اين برنامه ها ندارند، به آنها با هدف سرگرمي نگاه خواهند كرد و به وجه ديني آن توجه نمي كنند و تنها در جست وجوي نقاط ضعف اين برنامه ها خواهند بود و نسبت به مفاهيم ديني دلزده و خسته مي شوند از اين رو ديده مي شود كه نوار هايي كه به صورت تمسخر آميز به اين مراسم نگاه كرده اند به صورت وسيع در دست مردم قرار گرفته است .
دكتر راودراد تصريح كرد: پخش بي رويه و بيش از اندازه مناسك مذهبي به صورت مستقيم پيامدهاي منفي بسياري را در بر خواهد داشت البته منظور عدم پخش اين برنامه ها نيست بلكه درپخش مراسم و مناسك ديني بايد ويژگيها و قابليتهاي تلويزيون و هر رسانه ديگري را هم در نظر بگيريم .
وي در بيان راهكاري براي انتقال پيام هاي ديني در قالب مناسك ديني گفت: لازم است كه مناسك ديني را ابتدا رسانه اي كرده و رمزگذاري كنيم آنگاه كه اين برنامه تلويزيوني شد مي توانيم در چارچوب تواناييهاي رسانه اي پيام را عرضه كنيم . براي مثال عرضه پيام هاي ديني به صورت هاي هنري و غير مستقيم هم مي تواند در قالب سرگرمي قرار گيرد و هم مخاطباني كه در پي مشاركت در پيام هاي ديني هستند مي توانند با محتواي پيام هاي ديني همذات پنداري كنند و شور جذبه شركت مستقيم در برنامه هاي ديني را تا حدي درك كنند .
استاديار گروه ارتباطات دانشگاه تهران به ويژگيهاي راديو اشاره كرد و گفت: رسانه راديو مبتني بر كلمات است و كلمات رمزهاي نمادين هستند كه قابليت آن را دارند كه مفاهيم انتزاعي را منتقل كنند به همين دليل اعتقادات ديني و موضوعات مرتبط با باوز ها و ارزشهاي ديني بهتر آن است كه از راديو منتقل شوند اما راديو به دليل آن كه امكان تصوير را ندارد نمي تواند مناسك و مراسم ديني را منتقل سازد .
وي از راديو به عنوان يك رسانه انتخابي ياد كرد و گفت: اين رسانه اگرچه كه مثل تلويزيون رسانه اوليه نيست كه همه به استفاده از آن تمايل داشته باشند اما رسانه اي انتخابي است كه مخاطبان خاص آن با انگيزه بيشتري برنامه هاي راديويي را پيگيري مي كنند بنابر اين طرح مباحث و پيامهاي ديني از اين رسانه مخاطبان فعال و خاص را ايجاد مي كند از اين جهت راديو مي تواند كاركرد انتقال مفاهيم ديني را داشته باشد .
دكتر راودراد روابط دين و رسانه را تعاملي عنوان كرد و در مورد شباهتهاي دين و رسانه گفت: هر دو مقوله دين و رسانه به جهت ايجاد يك جهان بيني خاص در مخاطبان مطرح مي شوند از اين رو دين باورها و ارزشهاي خاصي را به مخاطبان انتقال مي دهد و گروهي معتقدند كه رسانه ها هم در همين راستا فعاليت مي كنند از نظر جماعتهايي كه دين و رسانه ايجاد مي كنند نيز مي توان گفت كه انسانهايي با تفكرات خاص از يك رسانه مشخص بهره مي برند همچنين دين هم رفتار هاي مشتركي را در انسان ها ايجاد و تقويت مي كند .
وي در ادامه افزود: دين و رسانه هر دو تغييرات اجتماعي را حاصل مي آورند و علاوه بر اين تغييرات انسجامي را هم ميان انسان ها ايجاد مي كنند به اين ترتيب كه طرفداران يك رسانه يا يك دين دي حوزه هاي مختلف به هم شبيه هستند و در حقيقت تعامل دين و رسانه مي تواند به رشد رسانه ها و توسعه دين كمك كند .
استاديار گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ارتباط با روابط دين و رسانه افزود: تلويزيون به دليل نوع ارتباطي كه دارد ارزشهاي خاصي را ارائه مي دهد و اين امر در حقيقت نوعي نسبي گرايي را ايجاد مي كند در صورتي كه در مباحث ديني ، اديان مختلف معتقد هستند كه تمام آنچه كه مطرح مي كنند درست است و در دوران قبل از عصر ارتباطات عموم اديان مطلق گرا محسوب مي شده اند .