این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.
به گزارش مهر، حاشینه شینی به عنوان معضلی در روستاهای شهر بیرجند موجب بروز مشکلات زادی در ابعاد مختلف برای شهرستان بیرجند شده و در این بین عده ای با مقاصد خاص در خارج از محدوده طرح های هادی به ساخت و سازهای غیر مجاز اقدام کرده اند که مسئولان دولتی اعلام کرده اند قطعا به این افراد در هیچ برهه زمانی خدمات ارائه نخواهد شد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی در گفتگو با مهر، در تعریف حاشیه نشینی اظهارکرد: حاشیه نشینی به معنای این است بسیاری از افراد خارج از یک شهر یا استانی در خارج از محدوده طرح جامع یک شهر و یا طرح های هادی روستاهای اطراف شهر سکونت کنند.
علی اصغر آسمانی مقدم با بیان اینکه باید در شهر بیرجند به عنوان مرکز خراسان جنوبی که استانی نوپا است و کمتر از یک دهه عمر دارد با روند رو به رشد حاشیه نشینی مواجه باشیم، افزود: این به این دلیل است که شتاب مهاجرت مردم به مرکز استان های نوپا بیشتر است.
حاشیه نشینی در خراسان جنوبی به سمت صفر شدن است
وی وجود اشتغال و ارزش افزوده بالاتر را در مرکز کلان شهرها یکی از عوامل اصلی جذب مهاجرین دانست و افزود: هجوم مردم به شهرهای تازه استان شده بیشتر است وهمچنین در کنار آن حرص و ولع برای گرفتن زمین نیز بیشتر است.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی بیان کرد: در خراسان جنوبی با توجه به تدابیری که از قبل اندیشیده شده و همدلی و تعاملی که بین مسئولان وجود دارد معضل حاشیه نشینی میل به صفر درصد است.
آسمانی مقدم عنوان کرد: به طور مثال کلان شهر مشهد جمعیت بالای یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر حاشیه نشین دارد که این جمعیت تاکنون ساماندهی نشده است.
وی با بیان اینکه جمعیت مهاجر در سالیان گذشته به مرکز خراسان جنوبی در روستاهای اطراف شهر بیرجند ساماندهی شده اند، افزود: بیشتر مهاجرین به دلیل عدم توانایی خرید زمین در مرکز استان نسبت به خرید زمین در روستاهای اطراف بیرجند اقدام کرده اند.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی اضافه کرد: برخی از این مهاجرین زمین‌هایی را به صورت غیر قانونی خریداری و نسبت به احداث آن اقدام کرده اند.
مدعی عدم حاشیه نشینی در بیرجند نیستیم
آسمانی مقدم افزود: برای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در روستاهای اطراف شهر بیرجند اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی زمین هایی را در روستاهای اطراف شهر بیرجند تملک و نقشه برداری کرده و با قیمت های کارشناسی شده در اختیار افراد واجد شرایط قرار داده است.
وی افزود: علاوه بر در اختیار دادن زمین به صورت کارشناسی، تسهیلات مسکن نیز به افراد واجد شرایط تعلق گرفته و ساختمان ها به گونه ای احداث شده که سیما و منظر روستاها نیز حفظ شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی ادامه داد: با این اقدام بنیاد مسکن افرادی که می خواستند پدیده ای به نام حاشیه نشینی را رقم بزنند ساماندهی شدند.
آسمانی مقدم تصریح کرد: ما نمی توانیم مدعی شویم که به صورت ۱۰۰ درصد پدیده حاشیه نشینی در بیرجند و روستاهای اطراف آن نداریم و مدعی هم نمی شویم که ۱۰۰ درصد جلوی پدیده حاشیه نشینی را گرفته ایم.
وی عنوان کرد: مشکلاتی در روستاهای اطراف بیرجند وجود دارد که این مشکلات قابل بررسی است و قرار نیست هرکس در جامعه کار غیرقانونی از قبیل احداث غیرمجاز واحد مسکونی انجام دهد ما نیز برای پوشاندن خطای آن برایش کار قانونی از جمله ارائه خدمات را داشته باشیم.
به افراد متخلف خدمات ارائه نمی دهیم
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی بیان کرد: با متخلفان در زمینه ساخت و ساز غیرقانونی در روستای اطراف بیرجند برخورد می شود.
آسمانی مقدم نیز طرح هادی روستایی را تجدید حیات دوباره روستاها دانست و افزود: طرح هادی روستایی با در نظر گرفتن تمام ابعاد فرهنگی، اجتماعی و فیزیکی در روستا اجرا می شود.
وی بیان کرد: طرح هادی روستایی در روستاهای اطراف بیرجند براساس ضرورت های شهرسازی ولی با یک قالب کوچکتر طراحی شده و طرح های هادی در این روستاها به گونه ای طراحی می شود که در آینده این روستاها می خواهند به عنوان بخشی از شهر مطرح شوند.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی با بیان اینکه طرح هادی روستایی با یک افق ۱۰ ساله طراحی می شود، تصریح کرد: در روستاهای اطراف بیرجند با توجه به رشد روز افزون جمعیت در چهار و یا پنج سال مجددا مورد بازنگری قرار می گیرند.
آسمانی مقدم با بیان اینکه برخی مردم برای ما خط نشان می کشند و می گویند ما محدوده روستاها را افزایش می دهیم تا شما دنبال ما باشید، افزود: نظام در این وادی ها که برای گروهی از افراد متخلف خدمات ارائه دهد نیست.
دهیاری ها توجه بیشتر بر ساخت و سازهای روستاهای حاشیه شهر داشته باشند
وی در پاسخ به سوالی که آیا روستاهای اطراف بیرجند با جمعیت ۸ هزار و ۵۰۰ نفری روستا محسوب می شوند، افزود: تا زمانی که تصمیات کشوری در مورد آن ها اعمال نشود این روستاها و اهالی آن با تعرفه های روستایی خدمات دریافت می کنند.
وی اضافه کرد: در روستاها تمام خدمات زیرساختی توسط دولت فراهم می شود این در صورتی است که در شهرها خدمات به مردم از طریق عوارض دریافتی از سوی خود مردم پرداخت می شود.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی در خصوص وضعیت ساخت سازها در روستاهای اطراف بیرجند اظهار داشت: با توجه به قرار داشتن بیرجند به عنوان مرکز استان بر روی کمربند زلزله برخی از مردم روستاهای اطراف شهر بیرجند تنها به ساخت یک سرپناه اقدام کرده اند که ما به عنوان متولیان نباید بگذاریم که مردم با هر گونه مصالحی سرپناه غیر مقاوم احداث کنند.
وی تصریح کرد: در روستاهای حاشیه شهر با توجه به اینکه امکان اتصال به شهر وجود دارد باید توسط دهیاری و بخشداری مرکزی نظارت بیشتری بر این ساخت و سازهای غیر مجاز صورت گیرد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: اگر در روستاهای حاشیه شهر ساخت و سازهای غیرمجازی در چارچوب طرح هادی صورت گیرد بنیاد مسکن بر اساس کمیسیون ۹۹ شهرداری نسبت به تخریب این واحدها اقدام می کند که تاکنون حکم تخریب برخی واحد ها در روستاهای اطراف شهر گرفته و نسبت به تخریب واحدها اقدام شده است.
وی عنوان کرد: افرادی که قبلا زمین های آنها در داخل طرح هادی نبوده و هم اکنون قرار گرفته باید نسبت به تغییر کاربری این زمینها با پرداخت هزینه هایی اقدام کنند.