این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.
به گزارش خبرنگار مهر، سال ۸۹ مسئولان وقت در راستای ساخت مسکن مهر در شهر قیدار منطقه ای را در بهترین نقطه شهر خدابنده آماده کردند ولی به جای مسکن مهر تملک ها و خرید فروش زمین توسط دلالان صورت گرفت تا شکل جدیدی از حاشیه نشینی در شهر قیدار ایجاد شود.
قیدار مركز شهرستان خدابنده است این شهر ۸۵ كیلومتر از مركز استان زنجان فاصله دارد و در سال ۱۳۴۲ به شهر تبدیل شده است. این شهر تاریخی استان زنجان زمانی یك روستای كوچك بوده كه به نام شهر پیغمبر معروف بوده است.
این شهر در سالهای اخیر رشد و توسعه زیادی كرده است به طوری كه جمعیت آن قریب ۴۰ هزار نفر می رسد و در دوره چهارم اعضای شورای اسلامی از ۵ نفر به ۷ نفر افزایش یافت.
رشد شهر نشینی، افزایش مهاجرتهای روستایی باعث شده تعدادی از ساكنان روستاها خانه های خود را رها كرده و به حاشیه این شهر پناه بیاورند به طوری كه منطقه ای به نام زور آباد پدید آمده كه از ۶ سال قبل مردم با احداث آلونكی كوچك سكونت گزیده اند.
شورای دوره سوم تعدادی از كوچه های این منطقه را جدول گذاری کرده و نام محمدیه بر آنها گذاشت اما افزایش مساحت و سازه ها باعث شده است كه این منطقه هر روز گسترش یابد و ساخت و سازها افزایش پیدا کند.
رشد شهر نشینی، افزایش مهاجرتهای روستایی باعث شده تعدادی از ساكنان روستاها خانه های خود را رها كرده و به حاشیه این شهر پناه بیاورند به طوری كه منطقه ای به نام زور آباد پدید آمده كه از ۶ سال قبل مردم با احداث آلونكی كوچك سكونت گزیده اندبیش از ۵۰۰ خانوار در دامنه كوه های قیدار زندگی می كنند كه از داشتن گاز و آب سالم بهداشتی بی بهره اند و برق آنها نیز به صورت آزاد و با نصب كنتور در تیر برق از فاصله یك كیلومتری تأمین می شود.
رضا از ساكنان این مناطق می گوید: من از چهار سال قبل در این منطقه ساختمان احداث كرده ام و برق ما از طریق كابل تأمین می شود و با وزش باد سیم های برق از هم جدا می شود و این خطرات زیادی برای خودمان و كودكانی كه بازی می كنند دارد.
وی نبود گاز شهری را مشكل دیگر عنوان كرده و می افزاید: اهالی این مناطق از نفت، گازوئیل برای روشن کردن بخاری ها استفاده می كنند و از گاز شهری محرومند.
قرار بود اینجا مسکن مهر ساخته شود
حسین ساكن این منطقه است كه از نبود امكانات گله كرده و می گوید: از شهرداری انتظار داریم كه مسیر خیابانها را مشخص کند تا ساخت و سازها قانونی شود.
مرتضی رحیمی از روزنامه نگاران استان زنجان هم كه در شهر قیدار سكونت دارد با تأیید وجود منطقه ای به نام زورآباد در شهر قیدار كه ساكنان از كمترین امكانات بی بهره اند، گفت: زندگی در این مناطق بسیار مشكل است و بخصوص بارش برف و باران و سردی هوا مشكلات را مضاعف می کند.
وی افزود: در دولت نهم در این محل برای احداث ساختمان مسكن مهر با حضور استاندار وقت، نماینده مجلس، مسئولین شهرستان و استان كلنگ زنی شد ولی وجود افراد ذی نفوذ كه این مناطق را خود سرانه تفكیك كرده و به افراد مختلف فروخته بودند مانع از این شد.
رحیمی اضافه كرد: حل مشكل حاشیه نشینی شهر قیدار نیاز به اعتبار و توجه دولت دارد تا با تخصیص بودجه مشكل برق رسانی، گاز رسانی و آب سالم بهداشتی مرتفع شود.
خبرنگار شهرستان خدابنده اضافه كرد: ساكنان این مناطق برای گرفتن برق مبالغی را به حساب شهرداری، اداره برق در هنگام گرفتن استعلام برای اشتراك برق واریز كرده اند ولی متاسفانه هیچگونه خدماتی به آنها ارائه نمی شود.
در همین راستا فرماندار شهرستان خدابنده با اشاره به وجود حاشیه نشینی در شهر قیدار گفت: در سال ۸۹ برای ساخت مسکن مهر محدوده ای شناسایی شد که به نام کوی شریعتی قرار بود نامگذاری شود ولی به دلیل تملک صورت گرفته توسط مردم مسکن مهر در آنجا احداث نشد و طرح در محدوده ای دیگر اجرا شد.
ساماندهی زورآباد با مشکل مواجه است
باب الله فتحی افزود: این منطقه که زورآباد«شریعتی» نام گرفته به صورت غیرمجاز و غیرمنظم ساخت و ساز در آنجا انجام شده است و به عنوان مثال در وسط خیابان ساختمان احداث شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر ساماندهی این منطقه با مشکل مواجه شده است و نه می توان در این محدوده جدول گذاری و حتی آب و برق و گاز در این منطقه واگذار نشده است.
فتحی با بیان اینکه در سالهای گذشته منطقه کوی شریعتی به حال خود رها شده بود افزود: طی سالهای گذشته منطقه کوی شریعتی از سوی شهرداری و فرمانداری به حال خود رها شد و به دلیل عدم نظارت ساخت و سازهایی در این منطقه صورت گرفته است.
فرماندار شهرستان خدابنده، منطقه زور آباد«کوی شریعتی» را جزو بهترین نقاط شهر قیدار عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم منطقه ای برتر و باارزش در شهر قیدار عنوان کنیم همین منطقه زورآباد است که می توانست به منطقه بالانشین شهر تبدیل شود.
فتحی با بیان اینکه وضعیت موجود در حوزه حاشیه نشینی در شهر قیدار محصول دلال بازی برخی است افزود: در حال حاضر مسئولان استان بعد از شهر زنجان به دنبال ساماندهی و رفع معضل حاشیه نشینی در شهر قیدار هستند.
وی عدم وجود مدیریت واحد شهری در شهر قیدار را یادآور شد و با اشاره به اوقافی بودن زمین های شهر قیدار افزود: از یک طرف شهرداری باید در مدیریت شهری ورود داشته باشد و از طرف دیگر زمین ها از طرف اوقاف به مردم واگذار شده و مردم در این زمین ها ساخت و ساز کردند.
فتحی با بیان اینکه بعد از جلسات متعدد بحث مدیریت شهری قیدار به شهرداری واگذار شده است افزود: روند موجود در زمینه ساماندهی شهر قیدار و جاشیه نشینی در این شهر نیازمند تعامل و همکاری اوقاف است و در حال حاضر قراداهای زمین از سوی اوقاف به مردم ارائه شده که اصلا زمینی وجود ندارد.
وی ابراز امیدواری کرد وضعیت موجود در زمینه حاشیه نشینی در شهر قیدار رفع شود و این امر را نیازمند تعامل همکاری همکاری نهادهای مرتبط به خصوص اوقاف و شهرداری قیدار عنوان کرد و افزود: منطقه زور آباد در صورت وجود یک مدیریت شهری واحد می توانست بهترین نقطه شهر باشد.