به گزارش خبرنگار مهر، دومین نشست هم اندیشی اساتید کتابداری، علم اطلاعات و دانش شناسی و مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی کشور، با موضوع مجموعه سازی کتابخانه‌های عمومی در بستر تحولات نشر ایران، دوشنبه شب ۲۱ اردیبهشت در سالن اجتماعات هتل انقلاب برگزار شد.
قرار بود وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست حاضر شود که به دلیل مشغله کاری از حاضران عذرخواهی کرده و در برنامه حاضر نشد.
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این برنامه، پس از شنیدن نظرات جمعی از اساتید و مدیران گفت: در نشست اولی که زمستان سال گذشته در همین جا برگزار شد، ۲ ساعت و ۵۰ دقیقه به سخنان دوستان گوش کرده و بهره بردم. در آن جلسه مطلبی هم نگفتم و هنوز دوست دارم مانند آن برنامه و ابتدای این جلسه، حرفی نزم اما قرار شد گزارشی ارائه کنم و بعد از آن، دوباره از نظرات دوستان استفاده کنم. سخنانی هم که می‌خواهم بیان کنم، درباره مجموعه سازی در نهاد نیست.
وی افزود: در طول سال‌های گذشته در نهاد، رشدهای قابل ملاحظه‌ای از نظر کمّی رخ داده بود اما اشکالاتی وجود داشت که سعی کردیم آن‌ها را با همکاری دوستانمان شناسایی و برطرف کنیم. تلاشمان بر این بود که این کار را از مسیر قانونی طی کنیم و کار نهاد را هم تعطیل نکنیم. بسیار دشوار است وقتی که ماشین در حال حرکت است، قطعات آن را تعمیر کنید. وضعیت ما در این مدت، چنین بود.
امروز کتابداری که بیمه نباشد، نداریم
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه گفت: از نظر نیروی انسانی، متوسط درآمد کتابداران رسمی و نهادی در نهاد، بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان بود و ۴۰۰ کتابدار روستایی، برخی ۵۰ هزار، برخی ۱۲۵ هزار و برخی ۲۵۰ هزار تومان حقوق می‌گرفتند که همین حقوق را گاهی یک جا، پایان سال دریافت می‌کردند؛ بدون بیمه، وام و تسهیلات دیگر.
وی افزود: از طرفی اساتید حاضر می دانند که نظراتی وجود داشت که کتابداری و کارهای مربوط به کتاب، علم نیست و به راحتی با چند جلسه توجیهی می‌توان کتابدار تعریف کرد. یعنی کتابدارها نه از نظر مالی بلکه از نظر تکریم و تائید شخصی با مشکل روبرو بودند. بدون این که یک ریال به بودجه نهاد اضافه شود یا از خارج از نهاد، مبلغی تزریق شود، توانستیم با انضباط مالی و صرفه جویی، وضعیت به سامان تری را ترتیب بدهیم و امروز هیچ کتابدار روستایی ما زیر ۵۷۰ هزار تومان حقوق نمی گیرد و کتابداری نداریم که بیمه نباشد.
مختارپور گفت: حقوق تقریبا همه کتابدارها و اعضای نهاد یعنی حدود ۸۰ درصدشان، از ابتدای سال گذشته تا هفته اخیر، ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. البته این اصلا به این معنی نیست که وضع کتابدارها خوب شده باشد. کتابدار، در تهران ماهی ۶۰۰ هزار تومان می گرفته و حالا بیش از یک میلیون تومان؛ و معنی این بهبود است، نه رسیدن به سطح مطلوب. از طرفی در این مدت، موضوع احترام و تکریم هم برطرف شده است. تا امروز ۲۴ هزار ایمیل را خوانده و به آن ها جواب داده ام. فاصله امروز کتابدار با دبیرکل، یک ایمیل است. ممکن است نتوانم مشکل کتابداری را حل کنم اما حداقل گوش شنوایی برای شنیدن صحبت‌های کتابداران وجود دارد.
وی در بخش دیگری از این نشست گفت: نکته بعدی که هنگام تحویل گرفتن نهاد به آن برخوردیم، عدم تعیین ساعت کاری مناسب برای کتابداران بود. به عنوان مثال کتابداری، خانم جوانی بود که باید به کتابخانه دوردستی به عنوان محل ماموریتش می رفت. نمونه‌های زیادی وجود داشتند که کتابدار، خانم بود، دانشجو بود و از شهر خودش دور افتاده بود تا در کتابخانه ای خدمت کند.
مختارپور ادامه داد: ناچار شدیم با همکاری سازمان بازرسی، آزمون استخدامی سال ۹۱ را به صورت رسیدگی به شکایات در بیاوریم. به این ترتیب، ۲۸۲ نفر از کتابداران را که کنار گذاشته شده بودند، دوباره دعوت به کار کردیم و سعی کردیم، خلاهای موجود در این زمینه را پر کنیم. البته مشکل به طور کامل حل نشد چون کتابدارانی هم وجود دارند که روزانه باید ۲۵۰ کیلومتر را با ماشین طی کنند تا به محل خدمت شان برسند و نمی توان برایشان جایگزین پیدا کرد، چون جایگزینی وجود ندارد.
گاهی بی سلیقگی‌های بدی در قفسه کتابخانه‌ها دیده می شود
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین گفت: بیش از ۷۵ تا ۸۰ درصد قفسه‌های کتابخانه های ما، مراجعه کننده ندارند. نمی‌گویم کتاب ها خوب نیستند اما باید با توجه به سلیقه مخاطب های هر منطقه انتخاب شوند. گاهی بی سلیقگی های بدی در کتابخانه های مختلف کشور دیده می شد و می شود. مثلا در منطقه ای که اکثر مردم، متقاضی کتاب های عمومی هستند، کتاب های فقه و اصول و متون سنگین عربی ارسال شده است.
وی افزود: در این زمینه با کار دشواری روبرو هستیم چون نمی‌توانیم قفسه‌ها را خالی کنیم. خب کتاب‌ها را کجا ببریم؟ وقتی به نهاد آمدم، انبارها پر از کتاب بودند و ناشرها هم که حاضر نیستند کتاب هایشان را پس بگیرند. علاوه بر این، یکی از اقداماتی که آن را صحیح نمی دانستم این بود که نهاد صاحب انتشارات باشد. طبیعی است که نهاد با وجود یک انتشارات که طی ۲ سال، ۱۸ میلیارد تومان کتاب را در ۱۴ میلیون نسخه چاپ کند، رقیب ناشران و بازار نشر کشور می شود. این مساله هم مشکل بزرگی بود که طی ۱۱ ماه گذشته، با آن روبرو بودیم و باید برایش فکری می‌کردیم. حالا معنی برگزاری این نشست، این است که از شما اساتید و کتابداران استمداد بطلبم تا کار را بهتر جلو ببریم.
مختارپور افزود: در زمینه گزینش نشریات برای تامین منابع کتابخانه‌ای از کتابداران خواستیم تا درباره ۴۰۹ نشریه، نظرشان را به ما بگویند. سوال اولیه نظرسنجی و گزینش این بود که فلان نشریه را می شناسید یا نه؟ آن نشریه هم از نشریات بسیار مهمی بود که هر کتابداری باید آن را می‌شناخت اما تعداد زیادی از کتابدارها، آن نشریه را نمی‌شناختند. این هم از دیگر مشکلات ما بود که کتابدارها نشریات مهم کشور را نمی شناشند.
جیغ کشیدن بچه‌ها را به کنکور خواندن در کتابخانه ها ترجیح می دهم
وی با اشاره به سخنان یکی از اساتید حاضر در جلسه گفت: آقای خسروی معاون پژوهشی کتابخانه ملی درست گفتند که بسیاری از کتابخانه‌های عمومی نهاد، تبدیل به قرائت خانه شده اند. ای کاش فقط قرائت خانه شده بودند. برایم نوشته‌اند که آن هایی که برای کنکور درس می خوانند اعتراض می کنند که چرا بخش کودک کتابخانه را گسترش داده‌اید؟ چون بچه‌ها جیغ می‌کشند و مزاحم درس خواندن ما می شوند. خب طبیعی است، بچه است و بچه باید جیغ بکشد. جواب من این است که من جیغ کشیدن آن بچه ها را به کنکور خواندن شما ترجیح می‌دهم.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در قسمت دیگری از سخنان خود گفت: طبق اساسنامه و قانون تشکیل نهاد کتابخانه ها، ما هیچ وظیفه‌ای در قبال حفظ و نگهداری نسخ خطی نداریم و نمی توانیم میلیاردها تومان خرج راه اندازی و رسیدگی به این مساله کنیم. ما نباید به این حوزه بپردازیم و نباید ناشر باشیم. یکی دیگر از کارهای مهم در ۱۱ ماهه اخیر که درباره‌اش تجدید نظر کردیم، هزینه های هنگفت برای نمایه سازی نشریات بود در حالی که این کار به طور رایگان توسط موسسات و نهادهای دیگر در کشور انجام می شد. در مجموع با ارائه گزارشی خلاصه از فعالیت های ۱۱ ماه گذشته، باید اشاره کنم که خودمان را شرعا، عرفا و قانونا موظف می دانیم تا نظریات شما اساتید و کتابداران را بشنویم و شفاف و پاسخگو باشیم.
نام هر کتابی را که خریده‌ایم، منتشر کرده‌ایم
عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه ها گفت: اعلام شد که هر کتابی توسط نهاد خریداری شود، اسمش اعلام می شود. این کار انجام شده و اسامی کتاب های خریداری شده را اعلام کرده‌ایم. البته تا زمستان سال گذشته، قدرت خرید منابع نداشتیم.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افزود: به جای خرید از چند ناشر خاص، با هماهنگی با بعضی ناشران، در ۳ ماه آخر سال ۹۳، از ۱۳۰ ناشر خریداری کردیم و در تاریخ ۱۹ اسفند ۹۳ هم اسامی ناشران و کتاب های خریداری شده از آن ها را در سامانه نهاد منتشر کردیم. البته تنها خرید کتاب انجام نشد. بلکه برخی ناشران به نهاد آمدند و گفتگو و توافقاتی داشتیم. سپس از ناشران آموزشی، معادل ۱۰۰ میلیون تومان کتاب آموزشی هدیه گرفته و در کتابخانه های مناطق محروم توزیع کردیم. ۵۰۰ میلیون کتاب کودک و نوجوان را هم به همین ترتیب از ناشران هدیه گرفتیم.
مختارپور در پایان سخنانش خطاب به اساتید و کتابداران حاضر در جلسه گفت: بیشتر گوش هستیم تا زبان، بیشتر پذیرش هستیم تا ابلاغیه و دستور.