دكترحبيب الله آيت اللهي، عضو پيوسته فرهنگستان هنر، در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" درباره تأثير و الگوي پذيري هنرمند از طبيعت اظهار داشت: در دنيا هيچ هنرمندي را نمي توان يافت كه از طبيعت وام نگرفته باشد. چراكه هنرمند در طبيعت است و شما هيچ هنرمندي را نمي توانيد بيابيد كه حتي در شيوه هاي جديدي كه از هنر استفاده كرده به مطالعه طبيعت نپرداخته باشد و آن را مورد تجزيه و تحليل قرار ندهد.
وي در ادامه با تأكيد بر اين مطلب كه هنرمند به دليل فوق ادراكهاي معمولي كه خداوند به او داده چيزي را مي بيند كه ديگران نمي بينند گفت : امكان ندارد هنرمندي هر چه قدر پيشتاز و پيشرو باشد در بخشي از دوران هنري اش، زندگي اش را در طبيعت نگذرانده باشد.
دكتر آيت اللهي نگاه هنرمند را نگاه فراتر از ديگران توصيف كرد و گفت : هنرمند همواره به ابداع و نوآوري مي پردازد. چرا كه نگاه هنرمند از ديگر نگاهها متفاوت است. در قرآن كريم ديدن به سه گونه تعبير شده است. ديدن معمولي و ديدن توأم با تفكر براي درك حقيقت اشياء و ديدني كه با روح و جان و ادراكهاي روحاني همراه باشد كه اين نوع ديدن در قرآن همواره با واژه بصيرت توام است. هنرمند نيز هيچ گاه با نگاه معمولي كاري ندارد و او از دو نوع ديدن ديگري استفاده مي كند و اگر هنرمند به مرتبه عالي تر دريافت و ادراك الهي رسيد چشم او به جان و بصيرت گشايش مي يابد.
عضو گروه تجسمي فرهنگستان هنر نگاه با جان و بصيرت را نگاه حكمي و فلسفي دانست و گفت : اگر هنرمند در نگاه به طبيعت با حكمت و فلسفه آشنا باشد قطعاً خواهد ديد كه نگاه او در تحليل طبيعت متفاوت است.
دكتر آيت اللهي در ادامه سخنانش بصيرت را موضوعي مهم دانست كه امروزه جوانان به آن اهميت نمي دهند.
وي افزود: اگر ما به ترويج نگاههايي كه با بصيرت توأم باشد برسيم گونه هاي مكاشفه اي را نيز درك خواهيم كرد كه در آن وقت هنرمند خواهد ديد كه خلق يك اثر كه با بصيرت است تا چه اندازه با آثاري كه فقط ماديت را مد نظر دارند تفاوت خواهد داشت.
دكتر آيت اللهي علم و هنر را دو فضل الهي دانست و گفت : علم و هنر دو فضل الهي هستند كه خداوند به كمتر كسي اين دو فضل را مي دهد. هنرمند نيز به واسطه اين فضل الهي است كه مي تواند از زمان خودش جلو باشد. منتهي فضل هنر از فضل علم و دانش افزونتر است. هنرمند به فراسوي اندوخته ها، به مكاشفه و به وظيفه انساني مي رود. ما در آثار غربي چنين تجلي نمي بينيم چرا كه هنر شرقي هنر تعالي است.
عضو فرهنگستان هنر با انتقاد از وضعيت محافل آكادميك كه هنرمند را مقيد مي كند گفت : در آموزشهاي آكادميكي هنرمند نبايد مقيد باشد بلكه بايد به شناخت طبيعت پي ببرد و انديشه هاي خودش را تا اندازه هاي متعالي جلوه دهد. هنر مفهومي اين است كه هر هنرمندي يك ادراكي بيابد كه هر كسي بتواند بر اساس فهم خودش آن را دريابد.
دكتر آيت اللهي گفت: ملتهاي گوناگون از زمانهاي دور دست در فهم طبيعت به يك گونه در طبيعت تفكر نكرده بودند بلكه عناصر خاصي را به گونه هاي متفاوت اخذ و ادراك كرده بودند. ما اين بينشها را در نگارگري و در نقش برجسته ها مي بينيم. اگر چه نمي توانيم اينها را با يكديگر مقايسه كنيم و اين كاري است غلط چرا كه فهم انسانها متفاوت است.
عضو پيوسته فرهنگستان هنر در پايان اظهار داشت: هنرمند به واسطه ادراكهاي گوناگون جهانهاي گوناگوني را آفريده است كه اين جهانها در واقع پلي اند و اگر ما اين رابطه را در نيابيم نمي توانيم به كنه موضوع پي ببريم.اين گونه تفاوتها باعث شده كه اروپائيها هر از چند گاهي به سمت شرق روي مي آورند و شرق را به شيوه خود استحاله مي كنند.