به گزارش خبرگزاري"مهر"، بر اساس اعلام واحد اطلاع رساني مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، دفتر مطالعات زيربنايي اين مركز با تهيه گزارشي تحت عنوان « بررسي امكان پذيري اتصال آبهاي شمال و جنوب» خاطر نشان ساخت كه طرح مطالعات امكان پذيري آبراه خليج فارس – درياي خزر في نفسه اقدام جسورانه اي است كه به طور طبيعي موافقان و مخالفان خود را خواهد داشت زيرا در نگاه اول بسيار بلند پروازانه و به همان اندازه وسوسه انگيز است.
طبق اين گزارش، علمي ترين بررسي ها در مطالعات امكان پذيري مقدماتي پيرامون طرح احداث آبراه كشتيراني از خليج فارس به درياي خزر طي سالهاي 1374 تا 1376 توسط مجموعه اي از حدود 130 كارشناس و متخصص داخلي تهيه و نتايج آن در دو مرحله ميانكار و نهايي تقديم رياست جمهوري وقت شده است.
همچنين پيشنهاد ديگري تحت عنوان پروژه « كانال لوت» براي احداث كانال عظيم كشتيراني در محدوده كوير لوت در سال 1379 توسط شركت Dutemp ارائه شده كه اساسا ماهيت متفاوتي با نتيجه مطالعات كارشناسان داخلي دارد.
طرح كانال لوت پيرامون ايجاد يك كانال از خليج فارس تا انتهاي كوير سمنان به صورت بن بست مي‌باشد. اين گزارش مي‌افزايد: در جريان سفر سال 1371 رياست جمهوري وقت ايران به سازمان ملل، طرح ديگري تحت عنوان «ايرانرود» براي احداث آبراه سراسري ايران توسط آقاي دكتر بديع الزمان و همكاران ايشان درخارج از كشور ارائه شده كه شباهتهايي به طرح كانال لوت دارد.
مركز پژوهشها سپس با بررسي پيشنهادات شركت Dutemp و دكتر بديع الزماني، به مقايسه ضمني اين دو پيشنهاد بامطالعات قبلي كه توسط كارشناسان داخل كشور در چارچوب طرح عظيم مطالعات و امكانپذيري مقدماتي طرح «آبراه خليج فارس – درياي خزر» انجام شده، پرداخته و تصريح كرد كه توصيه اصلي مطالعه صورت گرفته، قابل توجيه بودن تكميل مطالعات امكان پذيري و انجام مطالعات مرحله شناخت مي‌باشد.
دفتر مطالعات زيربنايي مركز پژوهشها در گزارش خود متذكر شد كه احداث آبراه كشتيراني خليج فارس – درياي خزر با روشهاي متداول عبور از ارتفاع، به لحاظ فني قابل تحقق بوده و با استفاده از دانش مهندسي فعلي كشور و با بهره‌مندي از تجارب كشورهاي پيشگام، انجام مطالعات مراحل بعدي با محوريت كارشناسان ايراني امكانپذير خواهد بود و به همين سبب اين پرسش كه آيا مطالعات در اين زمينه بايد ادامه يابد يا خير، پاسخ مثبت دارد.
مركز پژوهشها همچنين با تاكيد بر ضرورت ادامه مطالعات به منظور دستيابي به گزينه بهينه در مسير اين آبراه، يادآور شد كه توسعه كشاورزي، شيلات، مراكز صنعتي و همچنين ايجاد فرصتهاي شغلي در دوران ساخت و بهره‌برداري از پيامدهاي (مثبت) بالقوه طرح مي‌باشند كه توزيع جمعيت و منابع را به صورت متعادلتر به دنبال خواهند آورد و با اين اوصاف نتايج و پيامدهاي سياسي و امنيتي ناشي از اجراي طرح در عرصه‌هاي بين‌المللي و تثبيت موقعيت استراتژيك ايران با ايجاد آبراه ترانزيت از اهميت ويژه‌اي برخوردار است كه تحليل و تفسير آن نيازمند انجام مطالعاتي در اين زمينه مي‌باشد.
اين گزارش مي افزايد: حجم ترانزيت (سالانه) كالا در گزينه محتاطانه از اين آبراه در سال 2012 حدود 8 ميليون تن و در گزينه خوشبينانه حدود 70 ميليون تن برآورد شده است.
مركز پژوهشها سرانجام در نتيجه گيري گزارش خود اذعان كرده است كه احداث يك آبراه كشتيراني مركزي در ايران از لحاظ فني امكانپذير و از لحاظ اقتصادي قابل تعمق بوده و اين موضوع مورد اجماع كارشناسان داخلي و خارجي مي‌باشد.
اين گزارش در پايان خواستار تداوم مطالعات امكان پذيري مقدماتي تا حصول نتيجه قطعي و تدوين گزارش مطالعات امكان پذيري آبراه خليج فارس – درياي خزر شده است.