ریشه کن کردن بیداد و تبعیض و بی عدالتی از اهداف اصلی حکومت حضرت مهدی(عج) است. امام رضا(ع) فرمود: خداوند به دست حضرت مهدی(عج) زمین را از هر ستمی پاک می کند و احدی جرأت ستم کردن به دیگری را نخواهد یافت.

به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسبت فرارسيدن ايام فرخنده ولادت باسعادت حضرت بقية الله الأعظم(عج)، متن پیش رو درباره ولادت حضرت صاحب الامر، القاب آن حضرت، شرایط ظهور و ویژگی های حکومت مهدوی از نظرتان می گذرد؛

امام مهدی کیست؟

وی یگانه فرزند امام عسکری علیه السلام یازدهمین امام شیعیان است. امام مهدی(عج) در سحرگاه نیمه شعبان ۲۵۵ ق در سامرّا چشم به جهان گشود و پس از پنج سال زندگی تحت سرپرستی پدر، و مادر بزرگوارشان نرجس خاتون، در سال ۲۶۰ ق به دنبال شهادت حضرت عسکری علیه السلام ـ همچون حضرت عیسی علیه السلام و حضرت یحیی علیه السلام که در سنین کودکی عهده دار نبوّت شده بودند ـ در پنج سالگی منصب امامت شیعیان را عهده دار شدند. آن بزرگوار پس از سپری شدن دوران غیبت با تشکیل حکومت عدل جهانی احکام الهی را در سرتاسر زمین حاکمیت خواهد بخشید.

میلاد نور

آخرین امام شیعیان در پانزدهم ماه شعبان ۲۵۵ ق، علی رغم مراقبت های ویژه مأموران حکومت عباسی، در خانه امام عسکری علیه السلام چشم به جهان گشودند. تولد مخفیانه آن حضرت بی شباهت به تولد حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیست. همان گونه که این دو پیامبر بزرگ الهی تحت شدیدترین تدابیر امنیتی فرعونیان و نمرودیان به اراده خداوند و به سلامت در کنار کاخ فرعون و نمرود متولّد شدند، حضرت مهدی(عج) نیز در حالی که جاسوسان و مأموران خلیفه عباسی تمام وقایع خانه امام یازدهم علیه السلام را زیر نظر داشتند، در کمال امنیت و بدون آن که دشمنان بویی ببرند، در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان قدم به جهان هستی گذاشتند.

سیمای مهدی(عج)

پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام هر کدام در سخنان خود به اوصاف امام مهدی(عج) اشاره کرده اند. حضرت امام رضا علیه السلام در توصیف ویژگی های چهره و سجایای اخلاقی و ویژگی های برجسته آن حضرت می فرمایند: «قائم آل محمد(عج) هاله هایی از نور چهره زیبای او را احاطه کرده است رفتار معتدل و چهره شادابی دارد. از نظر ویژگی های جسمی شبیه ترین فرد به رسول خدا(ص) است. نشانه خاصّ او آن است که گرچه عمر بسیار طولانی دارد، ولی از سیمای جوانی برخوردار است؛ تا آن جا که هر بیننده ای او را چهل ساله یا کمتر تصور می کند. از دیگر نشانه های او آن است که تا زمان مرگ با وجود گذشت زمان بسیار طولانی هرگز نشان پیری در چهره او دیده نخواهد شد».

حجت خدا

روزی عثمان بن سعید بن عمری به همراه حدود چهل نفر از بزرگان شیعه به حضور امام عسکری علیه السلام رسیدند تا درباره جانشین آن حضرت سؤال کنند و در آینده از ایجاد اختلاف در مسئله امامت جلوگیری کنند. راوی می گوید: وقتی عثمان بن سعید به حضرت عسکری علیه السلام گفت: آمده ایم تا درباره مطلب مهمی که شما به آن آگاه ترید از شما سؤال کنیم، حضرت عسکری علیه السلام فرمودند: بنشین عثمان. پس از ساعتی امام علیه السلام فرمودند: آیا می خواهید بگویم به چه منظوری آمده اید؟ همه گفتند: ای فرزند رسول خدا، بفرمایید. آنگاه حضرت فرمودند: آمده اید تا درباره حجت خدا و امام پس از من بپرسید. همه گفتند: آری. در این لحظه ناگهان پسری که چهره درخشانی چون ماه داشت و از هر حیث به امام عسکری علیه السلام شبیه بود وارد شد. حضرت فرمودند: بعد از من پیشوای شما و جانشینم این فرزند من است. مواظب باشید پس از من در دین دچار آشفتگی نشوید...

دوران زندگی

دوران زندگی امام زمان(عج) به چهار دوره تقسیم می شود:

۱ ـ از تولد تا غیبت: حضرت مهدی(عج) پس از تولد حدود پنج سال تحت سرپرستی پدر بزرگوارشان امام عسکری علیه السلام به صورت نیمه مخفی زندگی کردند. یکی از کارهای بسیار مهمی که حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در این دوره انجام دادند این بود که امام مهدی(عج) را به بزرگان شیعه معرفی کردند تا در آینده در مسئله امامت دچار اختلاف نشوند.

۲ ـ غیبت صغری: پس از شهادت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در سال ۲۶۰ ق دوره غیبت صغری آغاز شد و تا سال ۳۲۹ ق ادامه پیدا کرد. در این دوره حضرت مهدی(عج) از طریق چهار نائب به ادامه امور مردم می پرداختند.

۳ ـ دوره غیبت کبری: این دوران از سال ۳۲۹ ق شروع شد و تا زمانی که خداوند مصلحت بدانند ادامه خواهد داشت در این دوره پاسخ به پرسش ها و احکام مردم بر عهده نایبان عام آن حضرت است و حضرت نایب خاصی برای این دوره معرفی نکرده اند.

۴ ـ دوره حکومت: پس از ظهور، امام زمان(عج) بر اساس احکام اسلام حکومت واحد جهانی تشکیل خواهند داد که در سایه آن سرتاسر عالم پر از عدل و داد خواهد شد.

القاب حضرت

مهدی

«مهدی» یکی از مشهورترین نام های حضرت است. امام باقر علیه السلام درباره دلیل نام گذاری آن حضرت به این اسم، می فرمایند: قائم آل محمد(عج) را به این دلیل، مهدی می نامند که او، مردم را به آن دسته از اموری که برایشان پوشیده است، هدایت خواهد کرد. وی، تورات اصلی و دیگر کتاب های پیامبران پیشین را از مخفی گاه آنها، بیرون خواهد ساخت. حضرت صادق نیز در این باره می فرمایند: به آن حضرت، مهدی گفته اند؛ زیرا او مردم را به امری که آن را گم کرده اند، هدایت می کند.

قائم

قائم، یکی از القاب حضرت مهدی(عج) است، امام رضا علیه السلام در تبیین دلیل این نام گذاری، می فرمایند: حضرت صاحب الامر(عج) را قائم نامیده اند، چون او، به حق، قیام خواهد کرد. شیخ صدوق نیز در کمال الدین نقل می کند که «صقر بن دلف» گفت: روزی از حضرت امام محمدتقی علیه السلام پرسیدم: یابن رسول اللّه، چرا فرزند امام عسکری علیه السلام را قائم نامیدند؟ آن حضرت فرمودند: برای این که او ،اصل امامت را پس از فراموش شدن و روی گرداندن بیشتر مردم از آن، دوباره مطرح خواهد ساخت.

منتَظَر

از امام جواد علیه السلام روایت شده است که حضرت مهدی(عج) را منتظَر می نامند؛ چون دوران غیبت برای وی، بسیار طولانی خواهد بود. مخلصان امت با وجود طولانی شدن این دوره، ظهور او را انتظار خواهند کشید، ولی شک کنندگان، دچار تردید خواهند شد و او را انکار خواهند کرد.

همچنین آن حضرت را منتظِر نیز نامیده اند؛ زیرا وجود مبارک امام زمان(عج) همواره در حال انتظار به سر می برند، تا اجازه قیام و ظهورشان از سوی خداوند متعال صادر شود. آنگاه ستم را از زمین بزدایند و آن را از عدل و داد پُر سازند.

حجت اللّه

در دسته ای از روایت ها و دعاها، امام عصر(عج) را حُجّت یا حجّة اللّه نامیده اند. درباره دلیل این نام گذاری، نظرهای گوناگونی بیان شده است. از جمله گفته اند: خداوند تبارک و تعالی به وسیله آن حضرت بر بندگانش، اتمام حجّت می کند و به همه پرسش ها و شبهه های آنان پاسخ می دهد. به گونه ای که در سرپیچی از حق، برای هیچ کس، بهانه ای باقی نخواهد ماند. برخی نیز گفته اند: امام زمان(عج) حجة اللّه است؛ به این معنی که حکومت الهی بر همه خلایق، به دست آن حضرت تحقق خواهد یافت.

صاحب الامر

امام مهدی(عج) را صاحب الامر نیز می نامند؛ زیرا آن حضرت، رهبر و پیشوایی است که خداوند تبارک و تعالی، پیروی از ایشان را بر همه بندگان خود، واجب دانسته است. از جمله در قرآن کریم می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید، از خدا و پیامبرش و صاحبان امر، پیروی کنید».

روایت معتبری در تفسیر این آیه، تصریح دارد که مراد از «اولی الامر»، امامان معصوم و خاندان پیامبر اکرم(ص)اند که نخستین آنان، حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام و واپسین آنان، حجت بن الحسن العسکری؛ امام زمان(عج) است.

خلف صالح

یکی دیگر از القاب امام زمان(عج)، خلف صالح است که این تعبیر در سخنان ائمه اطهار علیهم السلام بیشتر به چشم می خورد. امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند: خلف صالح از فرزندان من است. مهدیِ این امّت اوست. نامش محمد و کنیه اش، ابوالقاسم است که در آخرالزمان، قیام خواهد کرد.

مراد از خلف، جانشین است. آن حضرت را خلف صالح می گویند؛ زیرا جانشین همه انبیا و اوصیای پیشین است و همه دانش، حالت ها و ویژگی های آنان را در خود گرد آورده است. در حدیث «لوح» حضرت صدیقه طاهره(س) در این باره آمده است: آن گاه پس از امام عسکری علیه السلام این سلسله (امامت) را با پسر و خلف او کامل می کنم. او که برای جهانیان رحمت است. برای اوست کمال صفوت آدم و رفعت ادریس و آرامش نوح و بردباری ابراهیم و شدّت و صلابت موسی و بهای عیسی و صبر ایوب...

بقیّة اللّه

از جمله لقب های امام زمان(عج)، بقیّة اللّه است. درباره نامیده شدن آن حضرت به این لقب، دیدگاه های گوناگون، مطرح شده است؛ برای مثال، گفته اند: این تعبیر، واژه ای جامع و کامل است که شخصیت و عظمت آن حضرت را بیان می کند؛ زیرا آن حضرت، وارث آدم و یادگار کسی است که ملایکه بر او سجده کردند و همه موجودات در برابر او سر تسلیم فرود آوردند.

همچنین گفته اند چون آن حضرت قیام کنند، به کعبه تکیه می دهند و نخستین آیه ای که به زبان جاری خواهند ساخت، این است: اگر مؤمن باشید، بقیّة اللّه برای شما از هرچیز دیگر، بهتر است. آن گاه خواهد فرمود: منم بقیة اللّه و حجت الهی و خلیفه او برای شما. از آن پس، هرکس که به ایشان سلام کند، از عبارت السّلام علیک یا بقیّة اللّه فی ارضه استفاده می کند.

منتقم

«منتقِم» از دیگر لقب های حضرت مهدی(عج) است. حضرت رسول اکرم(ص) در این باره فرمودند: از جمله اوصاف مهدی آل محمّد(عج) این است که انتقام مظلومان را از ستم گران خواهد گرفت. افزون بر این، خود امام عصر(عج) به احمد بن اسحاق نوشتند: من از دشمنان خداوند، انتقام خواهم گرفت.

وارث

در بعضی دعاها و سخنان ائمه علیهم السلام ، از حضرت مهدی(عج) با عنوان وارث یاد شده است. پیامبر اکرم(ص) در خطبه غدیریه می فرمایند: آن حضرت، وارث علوم، کمالات، مقامات و منزلت های همه انبیا و اوصیا و پدران بزرگوارش خواهد بود. به عبارت دیگر، همه آن چه انبیا و اوصیا داشته اند، او یک جا خواهد داشت.

موعود

موعود یکی از نام های مشهور آن حضرت است که تقریبا در همه ادیان آسمانی به آن معروف است. امام سجاد علیه السلام در تفسیر آیه وَ ما تُوعَدُون، دلیل این نام گذاری را چنین بیان می فرمایند: مقصود، قیام قائم آل محمد(ص) است که وعده ظهور او به همه پیامبران و امت های گذشته داده شده است. بنابراین، در زیارت آن حضرت آمده است: سلام بر آن مهدی که خداوند وعده داده است که به واسطه او بین همه مردم، وحدت و یکپارچگی ایجاد کند.

خاتم الاوصیاء

از جمله لقب های حضرت مهدی(عج)، خاتم الاوصیاست؛ زیرا آن حضرت، آخرین وصی پیامبر اکرم(ص) و آخرین امام معصومند که با ظهور خود، نظام عدل اسلامی را در سرتاسر جهان، حاکمیت خواهند بخشید. از خدمت گزار امام عسکری علیه السلام نقل شده است که وقتی به حضور حضرت مهدی(عج) رسیدم، حضرت، خود را با این تعبیرها به من معرفی کردند: منم خاتم الاوصیا که خداوند تبارک و تعالی به واسطه من، بلاها و فتنه ها را از خاندان و شیعیانم، برطرف خواهد ساخت.

داعی

در یکی از زیارت ها با تعبیر «داعِیَ اللّه» از امام مهدی(عج) یاد شده است: اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا داعِیَ اللّه. درباره دلیل این نام گذاری نقل شده است که آن حضرت از جانب خداوند متعال مأموریت دارند تا مردم را به سوی پروردگارشان فرا خوانند. ایشان در این راه، به اندازه ای تلاش خواهند کرد تا آیین الهی در سرتاسر جهان حاکمیّت پیدا کند و جز دین خدا، هیچ مکتب و تفکری، ادعای جهان داری و راهنمایی بشر را نداشته باشد.

برای امام زمان(عج) بیش از سیصد لقب ذکر شده که هر یک بر بعد خاصی از شخصیت و ویژگی های اخلاقی و روحی آن حضرت دلالت دارد. از جمله آنهاست: مهدی، منصور، قائم، حجت الله، صاحب الامر، خلف صالح، بقیة الله، منتقم، موعود، خاتم الاوصیا، داعی، باسط، ثائر، صاحب الزمان، ولی اللّه، خلیفة الرحمان، برهان، سیّد و منتظر.

باسط

یکی از لقب های امام زمان(عج) باسط است. باسط یعنی کسی که نعمت و برکات را گسترده می سازد. در زمان حکومت آن حضرت داد در همه جا گسترده خواهد شد. همه مخلوقات در سایه عدالت آن بزرگوار به آرامش و آسایش دست می یابند و از نعمت های الهی بهره مند خواهند شد. همچنین احکام حیات بخش اسلام در سرتاسر عالم مورد توجه قرار گرفته، زمینه تشکیل حکومت واحد جهانی بر اساس قوانین الهی فراهم خواهد آمد. زمین و آسمان برکات خود را در زمان حضرت به مردم ارزانی خواهند داشت. اساس کفر و شرک از بین می رود و همه مردم در سایه آن حضرت تسلیم آیین الهی خواهند شد و حتی درندگان نیز خوی درندگی خویش را کنار خواهند گذاشت.

تمام

هر یک از لقب های حضرت مهدی(عج) بر گوشه ای از ویژگی های شخصیّت بی نظیر آن حضرت دلالت دارد. یکی از لقب های آن حضرت «تمام» است. امام مهدی(عج) را از آن جهت لقب تمام داده اند که آن حضرت در کمالات اخلاقی، سجایای انسانی، شرافت نسب و خاندان، شوکت و عظمت، رأفت و محبّت و قدرت و سلطنت تام و بی عیب است و احدی از انبیا و اولیا به آن حدّ دست نیافته اند و توفیقی که امام زمان(عج) در اجرای احکام الهی پیدا کرده هیچ یک از پیامبران و اوصیا پیدا نکرده است. همچنین می توان گفت: آن حضرت را تمام نامیده اند چون وی متمّم و کامل کننده خلافت و حکومت الهی و نیز علوم و کمالات در روی زمین است و از طریق رهنمودها و برنامه های تربیتی و اخلاقی آن حضرت است که بشر به بالاترین درجات کمال روحی و عرفانی دست خواهد یافت.

غائب

از جمله لقب هایی که برای مهدی موعود(عج) ذکر شده لقب غائب است. غائب یعنی غیرظاهر. آن گاه که ستم پیشه گان ظلمت پرست، نورانیّت دوازدهمین حجّت بر حقّ الهی را تاب نیاوردند و با یورش به منزل امام عسکری علیه السلام در صدد بر آمدند تا منجی عالم بشریت را به قتل برسانند، خداوند متعال به قدرت و حکمت لایزال خویش، زمینه غیبت آخرین حجتش را فراهم ساخت تا با حفظ جان باقی مانده سلسله امامت و سلاله نبوّت نعمت خود را بر انسان های ستمدیده کامل کند. از آن روز غیبت مصلح بزرگ بشر آغاز شد و امام دوازدهم هم از این رو به امام غائب معروف شد.

مأمول

مأمول یعنی آرزو شده و کسی که مردم به او امید بسته اند و چشم انتظار اویند. این تعبیر از جمله لقب های حضرت مهدی(عج) است. همه مردم دنیا چشم انتظار قیام آن منجی بزرگند تا با ظهور خویش ستم و تبعیض و تعدّی را از سرتاسر جهان برطرف ساخته، دنیا را پر از عدل و داد سازد. لقب مأمول به این حقیقت اشاره دارد که چون همه آرزوی ظهور آن حضرت را دارند به او امام مأمول می گویند. در قسمتی از زیارت گران قدر «سلام علی آل یس» آمده است: «سلام بر تو ای امام امین. درود بر تو ای مقدّم بر همه عالم که تمام مخلوقات در آرزوی تو به سر می برند».

ناطق

یکی از لقب های معروف امام زمان(عج) لقب «ناطق» است. در زیارت عاشورا آمده است: «ان یرزقنی طلب ثارکم مع امام مهدی ناطق؛ از خداوند متعال درخواست می کنم که توفیق انتقام گرفتن از دشمنان شما را به همراه امام و راهنمای ناطق روزی ام کند». لقب ناطق را رسول خدا(ص) به حضرت مهدی(عج) دادند و در حدیثی در معرفی تک تک ائمه اطهار علیهم السلام ، بیان فرمودند. این لقب از آن رو به امام عصر(عج) داده شده است که ائمه قبلی بر اثر تسلط دشمنان، بسیاری از امور و اسرار را نمی توانستند بیان کنند؛ چون خطرهای فراوانی اساس اسلام را تهدید می کرد. اما حضرت مهدی(عج) وقتی ظهور کنند از چنان قدرت و عظمتی برخوردار خواهند بود که تمام طاغوت ها را سرکوب کرده، همه علوم و معارف را بدون هیچ گونه نگرانی بیان، و حکم خداوند را جاری می فرمایند.

نور آل محمد(ص)

«نور آل محمد» از لقب های حضرت مهدی(عج) است که ریشه قرآنی دارد. توضیح آنکه هرچند نام امام زمان(عج) در قرآن کریم ذکر نشده است ولی در روایات مربوط به تفسیر آیات، در موارد متعدد برخی از آیات به اعمال و ویژگی های آن حضرت تفسیر یا تأویل یا تطبیق شده است؛ به عنوان مثال آیاتی چون واللّه متمّ نوره (خدا نور خودش را کامل خواهد ساخت) یا اشرقت الارض بِنور ربّها (زمین به نور پروردگارش روشن می گردد) و یهدی اللّه بنوره من یشاء (خداوند هرکس را که بخواهد با نور خودش هدایت می کند) به ولایت حضرت قائم(عج) و ظهور و ارشادات آن حضرت تفسیر شده است.

فایده و سرّ غیبت

برای غیبت با توجه به مجموعه روایات و رهنمودهای معصومین علیهم السلام ، حکمت هایی ذکر شده است. از جمله اسرار غیبت آن است در دوره غیبت ملل جهان به تدریج برای ظهور آن مصلح حقیقی و سامان دهنده وضع بشر آمادگی علمی و اخلاقی و عملی پیدا می کنند؛ زیرا ظهور آن حضرت چون ظهور انبیا و سایر حجت های الهی نیست که مبتنی بر علل عادی و ظاهری باشد. روش آن حضرت در رهبری جهانیان مبنی بر حقایق و واقعیت ها و ترک تقیه خواهد بود و این امر نیاز به تکامل علوم و معارف و رشد فکری و اخلاقی بشر دارد؛ به طوری که استعداد عالم گیر شدن تعالیم اسلام و جهانی شدن حکومت قرآن فراهم باشد.

آزمون مردم

غیبت امام عصر(عج) سبب می شود تا نفاق پنهان عده ای آشکار، و ایمان حقیقی مؤمنان واقعی معلوم شود و مردم در کوره حوادث این دوران آزموده و خوب و بد آنها مشخص گردد. لذا وقتی از امام باقر علیه السلام پرسیدند فرج شما اهل بیت کی فرا خواهد رسید، حضرت فرمودند: این امر واقع نخواهد شد، مگر زمانی که شما غربال شوید و افراد آلوده و پاکان و مخلصان از همدیگر به طور کامل جدا شوند.

ظهور امام زمان(عج) و شروط آن

ظهور امام زمان(عج) متوقف بر شرط هایی است که از جمله آنهاست: وجود یاران فداکار و با ایمان که با تمام وجود آماده فداکاری در راه حاکمیت بخشیدن احکام الهی باشند و لحظه ای از پیروی دستور حجت الهی غفلت نکنند. شرط دیگر آمادگی فکری و اعتقادی توده مردم است که با شنیدن دعوت رهایی بخش امام زمان(عج)، با جان و دل پذیرا باشند و زمینه را برای هرچه بهتر و بیشتر فراهم شدن حکومت عدل جهانی آماده سازند.

علایم ظهور

گرچه برای ظهور امام زمان(عج) وقت خاصّی ذکر نشده، اما در لابلای روایات اهل بیت علیهم السلام به وقایعی به عنوان نشانه های ظهور اشاره شده است که مقارن یا به دنبال آن، ظهور حضرت مهدی(عج) واقع خواهد شد. این نشانه ها را از جهات مختلفی طبقه بندی می کنند. از بخش مهمّی از این علایم به عنوان نشانه های غیرحتمی ظهور یاد می کنند که تعداد آنها بیش از صدها مورد است که از جمله در یکی از روایات امام صادق علیه السلام به حدود ۱۰۸ مورد تصریح شده است که برخی از آنها عبارتند از: فراگیر شدن ستم، پیدایش بدعت ها، بی توجهی به حق، گرایش به باطل، رو برتافتن از قرآن، بی احترامی به بزرگان، حرام شدن حلال و حرام شدن حلال، ترک امر به معروف و نهی از منکر، علنی شدن گناهان بزرگ، زیاد شدن خونریزی، سبک شمردن نماز، رقابت بر سر کسب های حرام و روی آوردن مردم به رشوه و سوگند دروغ و لهو و لعب.

چگونگی ظهور مهدی(عج)

وقتی زمان ظهور فرا رسد به دنبال ندایی آسمانی که مردم را به پیروی از حقّ دعوت خواهد کرد، حضرت مهدی(عج) در کنار خانه خدا ـ در میان رکن و مقام ـ حاضر می شود و از پیروان خود که حدود ۳۱۳ نفرند بیعت می گیرد. آنگاه اوّلین سخنرانی خود را در کنار خانه خدا خطاب به مردم ایراد می کند و از جمله می فرماید: هرکس می خواهد آدم و شیث را ببیند اینک منم آدم و شیث. هرکس بخواهد نوح و سام و... ابراهیم و اسماعیل و... موسی و یوشع و... عیسی و شمعون و... محمّد و علی علیه السلام را ببیند اینک منم نوح و سام و... محمد و علی... آنگاه از تک تک کتاب های آسمانی از جمله تورات و انجیل و قرآن آیاتی تلاوت کرده، مردم را به پیروی کامل از احکام الهی فرا می خواند. به دنبال آن لحظه به لحظه، مردم به یاران آن حضرت می پیوندند. سپس به کمک امدادهای پنهان و پیدای الهی و حمایت مردم و فداکاری یاران با ایمان و مخلص، بعد از مبارزه با دشمنان، حکومت عدل جهانی را در سرتاسر عالم حاکمیت می بخشند.

وظیفه منتظران

تا آمادگی های فردی و اجتماعی در مردم ایجاد نگردد، حضرت مهدی(عج) قیام نمی کنند. بنابراین مهم ترین پرسش برای هر فرد مؤمن در دوران غیبت آن حضرت، این است که با انجام دادن چه اعمالی و متخلق شدن به چه اخلاقی، می توان به ظهور آن حضرت کمک کرد و اصولاً یک مسلمان، در دوران غیبت، چه وظایفی بر عهده دارد؟ در مجموعه سخنان معصومین علیهم السلام پاسخ های فراوانی به این پرسش، داده شده که به برخی از آنها اشاره می شود.

شناخت امام عصر(عج)

بی شک، شناخت، نخستین و مهم ترین گام در هر کاری است. به همین دلیل، یکی از اساسی ترین وظایف افراد در دوران غیبت، شناخت امام زمان(عج) است. تا انسان، شناخت درستی از ویژگی های امام(عج) نداشته باشد، نمی تواند از وظایف و مسؤولیت هایی که در زمینه پیروی از امام(عج) برعهده اوست، درک درستی داشته باشد. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: هرکس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است. امام حسن عسکری علیه السلام با معرفی حضرت مهدی(عج) به حضرت عبدالعظیم حسنی، فرمودند: فرزندم؛ محمد، امام و حجت خدا پس از من است. هرکس که بمیرد و او را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.

در انتظار ظهور

کسی که از بی عدالتی ها و نابسامانی ها ناراحت باشد، هرلحظه در انتظار ظهور منجی موعود جهانی خواهد بود؛ زیرا می داند تنها در صورت قیام شکوهمند آن حجت برحق الهی است که همه عوامل فساد و ظلم و تعدّی از بین خواهد رفت. امام صادق علیه السلام درباره فضیلت انتظار ظهور می فرمایند: منتظر امر ما همانند مجاهدی است که در راه خدا، در خون خود بغلتد.

امام علی علیه السلام نیز فرمودند: منتظر فرج باشید و از رحمت الهی هرگز ناامید نشوید. به راستی، بهترین اعمال در پیشگاه خداوند انتظار فرج است.

خودسازی و تهذیب نفس

چون دوران انتظار، دوره آمادگی است، فرد منتظر برای آنکه در شمار یاران آن حضرت در قلم آید، باید ازپیش، شایستگی های لازم را در خود فراهم آورد. با بی مبالاتی و آلودگی به گناهان نمی توان خود را شیعه نامید، تا چه رسد به اینکه خود را شیعه منتظر بنامیم. امام صادق علیه السلام فرمودند: شما جز با پرهیزگاری به ولایت ما نائل نمی شوید. همچنین می فرمایند: هرکس می خواهد از یاوران حضرت قائم(عج) شود، باید در حال انتظار، پرهیزگار باشد و به خصلت های نیکوی اخلاقی رفتار کند.

دعا برای تعجیل فرج

با توجه به نقش مهم دعا و جایگاه والای آن، پیروان واقعی امام زمان(عج) افزون بر تکلیف های دیگر، هر صبح و شام با تمام وجود، برای تعجیل فرج آن حضرت دعا می کنند. آنان از خداوند متعال درخواست می کنند که با ظهور هرچه سریع تر آن حضرت، دل های آنها را روشن سازد تا در سایه حکومت عدل جهانی آن حجت آخرین الهی، به سعادت واقعی دست یابند. وجود مبارک حضرت ولی عصر(عج) به شیعیان سفارش می کنند: «برای تعجیل در فرج و ظهور من، بسیار دعا کنید؛ زیرا فرج و گشایش کار شما در آن است».

پیروی از نایبان امام زمان علیه السلام

پیروی از فقهای جامع الشرایط، که کارشناسان احکام الهی در دوره غیبت اند، از وظایف مهم شیعیان است. این بزرگواران از سوی ائمه اطهار علیهم السلام به عنوان رهبران فکری و اعتقادی، برگزیده شده اند. اسحاق بن یعقوب از امام زمان(عج) می پرسد: در زمان غیبت شما، احکام و مشکلاتی که برای ما پیش می آید، از چه کسانی بپرسیم؟ حضرت در جواب ایشان می نویسند: در حوادثی که پیش می آید، به راویان احادیث ما (مجتهدان جامع الشرایط) مراجعه کنید؛ زیرا آنان، حجّت و نماینده من و من، حجّت خدا بر آنانم. امام صادق علیه السلام نیز می فرمایند: شما موظف اید در زمانی که به ما دسترسی ندارید، به فقها رجوع و به گفته آنها عمل کنید. مبادا قول آنها را ردّ کنید؛ زیرا ردّ قول آنها، ردّ ما و ردّ ما، ردّ خدا به شمار می آید.

آمادگی برای یاری امام زمان(عج)

یاران فداکار حضرت افزون بر اخلاص، ایمان، استقامت و جان فشانی، از امدادهای غیبی نیز برخوردار خواهند شد. البته همه کارها با امدادهای غیبی انجام نخواهد شد. بنابراین، فراهم شدن همه زمینه های یاری آن حضرت به ویژه آمادگی های نظامی، از مهم ترین وظایف به شمار می آید. امام صادق علیه السلام می فرمایند: همه شما باید برای خروج حضرت قائم(عج) آماده باشید؛ گرچه این کار را با تهیه یک تیر انجام دهید.

راهنمایی مردم در مسایل اعتقادی

در دوران بسیار خطیر غیبت، به دلیل پیدایش شبهه ها و خطرهایی که باورهای دینی مردم را تهدید می کند، دینداری و پایبندی به احکام الهی، بسیار مشکل خواهد بود. از این رو یکی از مهم ترین وظایف قشر آگاه و اندیشمند جامعه، آن است که از مرزهای عقیدتی دفاع کنند و به پرسش ها و شبهه های فکری و اعتقادی، پاسخ های مناسبی بدهند. امام باقر علیه السلام در اشاره به اهمیت و فضیلت چنین عملی می فرمایند: کسانی که سرپرستی یتیمان آل محمد صلی الله علیه و آله را عهده دار شوند ـ یتیمانی که از امامشان جدا شده اند و در دست شیاطین و دشمنان اهل بیت علیهم السلام گرفتارند ـ و آنها را نجات دهند و از سرگردانی رها سازند، در پیشگاه الهی از درجات بسیار بالایی برخوردار خواهند شد.

دوست داشتن امام عصر(عج)

یکی از تکالیف انسان ها در برابر وجود امام زمان(عج) لزوم تحصیل محبّت آن حضرت است؛ زیرا این تکلیف، مردم را به تلاش برای شناخت بیشتر وامی دارد. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: خداوند، تبارک و تعالی، در شب معراج به من وحی فرمود: ای محمّد، اگر هرکدام از بندگانم، مرا آن قدر عبادت کند که از شدّت عبادت در آستانه مرگ قرار گیرد، اما ولایت شما اهل بیت را نداشته باشد و در آن حال بمیرد، به جهنم خواهد رفت... آن گاه نور تک تک ائمه را به من نشان داد. هنگامی که نوبت به حضرت قائم(عج) رسید، فرمود: این قائم(عج) است... او را دوست بدار؛ زیرا من او و کسانی که او را دوست می دارند، دوست دارم.

محزون بودن در فراق امام زمان(عج)

یکی از ابعاد مسلم در سیره ائمه اطهار علیهم السلام ، ندبه و اظهار اندوه شدید در فراق حضرت مهدی(عج) است. این امر در نوع خود، نوعی آموزش به پیروان راستین مکتب اهل بیت علیهم السلام است. گروهی از یاران امام صادق علیه السلام ایشان را دیدند که مانند پدری فرزند مرده، با دلی سوزان در فراق عزیزی گریه می کند و می فرماید: ای آقای من، غیبت تو، خواب از چشمانم ربوده و زمین را بر من تنگ کرده است... چون دقت کردند، دریافتند که آن حضرت به یاد سختی فراق دوران غیبت فرزند خود؛ حضرت مهدی(عج)، چنین ناله و ندبه می کنند.

اقتدا به امام زمان علیه السلام

هنگامی که انسان، کسی را به عنوان امام معصوم، مقتدای خود قرار داد، باید در همه رفتارها و کردارها از او پیروی کند. یکی از ویژگی های حضرت مهدی(عج) بی اعتنایی به دنیا و ساده زیستی است. آیا فردی که غرق در لذت های دنیوی است، می تواند ادعا کند که من پیرو امام عصر(عج) هستم. بارزترین صفت امام زمان(عج)، عدالت و دادگستری است. آیا کسی که به بندگان خدا، ستم روا می دارد، می تواند ادعای شیعه بودن آن حضرت را داشته باشد؟ پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: خوشا به حال آن کس که قائم اهل بیت(عج) را درک کند، در حالی که در زمان غیبت آن حضرت به او تأسی داشته است.

استقامت و پایداری

در دوران غیبت، فتنه ها و گرفتاری های بسیار زیادی رخ می دهد. به گونه ای که به توصیف امام(عج)، دین داری و پاسداری از ایمان و اعتقاد همانند کندن خار با دست برهنه یا نگه داشتن سنگ گداخته از آتش در دست است. بنابراین، پایداری در ارزش های اعتقادی و آلوده نشدن به آلایش های زمانه، از وظایف مهمّ افراد منتظر است. پیامبر اکرم(ص) در تشویق به این امر مهم می فرمایند: خوشا به حال شکیباپیشه گان دوران غیبت مهدی(عج)! خوشا به حال آنانی که در چنین اوضاع سختی در راه اهل بیت علیهم السلام ثابت قدم و استوار می مانند. حضرت سجاد علیه السلام نیز می فرمایند: کسی که در دوران غیبت بر ولایت ما ثابت قدم بماند، پاداش هزار شهید همچون شهدای بدر و احد را خواهد داشت.

تولی و تبرّی

دوست داشتن دوستان خدا و اهل بیت علیهم السلام و دشمن داشتن دشمنان و بدخواهان آنها، از تکلیف های عمومی مسلمانان است. اما رعایت این تکلیف در دوران غیبت، ضرورت بیشتری پیدا می کند؛ زیرا بدین ترتیب تا حدی، از رنج ها و گرفتاری های پیروان اهل بیت علیهم السلام کاسته می شود. امام باقر علیه السلام می فرمایند: پیامبر اکرم(ص) می فرمودند: خوشا به حال کسی که دوستان قائم اهل بیت را در دوران غیبت دوست بدارد و با دشمنان آن حضرت به مخالفت برخیزد. چنین کسی از دوستان و محبان من است و در روز قیامت از بهترین افراد امّت من به شمار خواهد آمد.

تلاش برای اصلاح جامعه

اهتمام به مسایل جامعه با امر به معروف و نهی از منکر یکی از مهم ترین تکلیف های مردم در جامعه اسلامی است. کناره گیری از جمع و بی اعتنا بودن به مسائل اجتماعی و سرنوشت دیگران ناپذیرفتنی است. پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: هرکس که شب را به صبح برساند و به اصلاح امور مسلمانان اهتمام نورزد، مسلمان نیست. یکی از اهداف قیام امام زمان(عج)، در آخرالزمان از بین بردن ستم و برقراری عدالت همگانی در سرتاسر جهان است. آیا می توان تصور کرد که انسانی که خود را پیرو آن حضرت می داند، برای اصلاح جامعه گامی برندارد؟

رعایت حقوق اختصاصی امام زمان(عج)

حقوق خاصی برای امام زمان(عج) در نظر گرفته شده که هر فرد مؤمنی در حد توان باید در دوره غیبت به آنها نظر داشته باشد. به برخی از آنها اشاره می شود:

الف ـ به پا خاستن هنگام ذکر نام یا القاب آن حضرت: سیره شیعیان در طول تاریخ، برخاستن به هنگام شنیدن نام مخصوص آن حضرت بوده است. درباره خاستگاه این سیره نقل می کنند: روزی در مجلس امام صادق علیه السلام ، یادی از امام زمان(عج) شد. امام صادق علیه السلام با تمام قد از جای خود برخاستند. همچنین روایت شده است که هرگاه در حضور امام رضا علیه السلام ، نامی از آن حضرت به میان می آمد، آن حضرت از جای خود بلند می شدند، دست های مبارکشان را بر سر می نهادند و می فرمودند: خدایا، در فرجش تعجیل بفرما و قیامش را آسان کن.

ب ـ دعا برای امام عصر(عج): دعا در فرهنگ اسلامی، از عوامل مهم توجه و عنایت خاص خداوند به انسان است. در قرآن آمده است: اگر دعای شما نبود، خداوند به شما توجّهی نمی کرد. این مسئله در زمان غیبت اهمیت بیشتری می یابد. به ویژه آنکه ائمه اطهار علیهم السلام همیشه مردم را به دعا برای سلامتی امام زمان(عج)، عزت، نصرت و تعجیل در ظهورش، فرا می خواندند. یونس بن عبدالرحمن می گوید: حضرت رضا علیه السلام همواره به دعا برای صاحب الامر(عج) توصیه می کردند.

ج ـ صدقه دادن به نیابت از امام زمان: یکی از نشانه های مهم مودّت و دوستی امام زمان(عج)، مقدم داشتن آن حضرت بر خود در همه کارهاست. سید بن طاوس در کتاب کشف المحجة در ضمن سفارش هایی به فرزند خود می نویسد: در پیروی و وفاداری و دلبستگی به امام زمان(عج) آن گونه باش که خداوند و رسول صلی الله علیه و آله و پدران آن حضرت و خود او، از تو می خواهند. هنگامی که نمازهای حاجت را به جای می آوری، حوایج آن بزرگوار را برخواسته های خود مقدم بدار. صدقه دادن از سوی آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوی خودت و عزیزانت قرار بده. دعا برای آن حضرت را بر دعا برای خودت مقدم بدار. خلاصه، در هرکار خیری که مایه وفای به حق آن حضرت است، آن بزرگوار را مقدم بدار؛ زیرا این کار سبب احسان و توجه بیشتر آن حضرت به تو می شود.

د ـ وسیله توسل و طلب شفاعت از خدا: ائمه اطهار علیهم السلام اسماء حسنایِ الهی اند. خداوند هم دستور داده است که بندگانش، او را با اسماء حسنایش بخوانند. در نتیجه، یکی از بهترین و کامل ترین راه های توسل و حاجت خواستن از خداوند، شفیع قراردادن اهل بیت عصمت علیهم السلام است. حضرت رضا علیه السلام در این زمینه فرموده اند: هرگاه گرفتاری و سختی ای بر شما وارد شد، با توسل به ما از خدای عزوجل، کمک بخواهید. در چگونگی توسل به امام عصر(عج) نیز چنین وارد شده است: بارخدایا، من از تو می خواهم به حق ولی و حجتت؛ امام زمان(عج)، که مرا در همه امور یاری کنی و به احترام او، همه بدی ها را از من دور سازی...

خواندن دعای توفیق شناخت حجت

زُراره می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: فدایت شوم! اگر من، دوره ی غیبت را درک کردم، چه بکنم؟ حضرت فرمودند: ای زراره، اگر آن دوره را درک کردی، همیشه این دعا را بخوان: «خدایا، خودت را به من بشناسان؛ زیرا اگر خودت را به من نشناسانی، پیامبرت را نخواهم شناخت. خدایا، رسولت را به من بشناسان؛ زیرا اگر او را به من نشناسانی، حجت و ولیّت را نخواهم شناخت. خدایا، حجتت را به من بشناسان؛ زیرا اگر حجتت را به من نشناسانی، در دینم گم راه خواهم شد.

ویژگیهای حکومت امام مهدی علیه السلام:

گسترش عدالت

برقراری عدالت در سرتاسر عالم و ریشه کن کردن بیداد و تبعیض و بی عدالتی از اهداف اصلی حکومت حضرت مهدی(عج) است. به این دست آورد مهم، در اغلب روایت هایی که از اهل بیت علیهم السلام رسیده، تصریح شده است و حتی در این روایات بر دعوت به توحید و مبارزه با شرک و کفر به اندازه ایجاد عدالت و اجرای آن تأکید نشده است. در سخنی از امام رضا علیه السلام آمده است: خداوند متعال به دست حضرت مهدی(عج) زمین را از هر ستمی پاک می کند و احدی جرأت ستم کردن به دیگری را پیدا نخواهد کرد.

رفاه و آسایش

یکی از دست آوردهای حکومت امام زمان(عج) رفاه و آسایش عمومی است. این امر زمینه رشد و تعالی معنوی و فکری افراد را فراهم خواهد ساخت. پیامبر اکرم(ص) در اشاره به این امر می فرماید: «وقتی در امت من مهدی علیه السلام قیام کند... در زمان او مردم به نعمت هایی دست می یابند که در هیچ زمانی به آنها دست نیافته اند. آسمان باران خود را بر آنها فرو می فرستد و زمین برکاتش را آشکار می سازد».

اجرای اصل مساوات

یکی از برنامه های حکومت امام مهدی(عج) اجرای کامل اصل مساوات است که به برکت آن زمینه تعدیل ثروت ها فراهم می شود و کالاهای مورد نیاز مردم به صورت عادلانه در بین همه افراد تقسیم خواهد شد و از تراکم ثروت و احتکار جلوگیری می شود. در پی اجرای این برنامه هیچ فرد محتاج و تهیدستی باقی نخواهد ماند.

حکومت فراگیر

در زمان امام زمان(عج) حکومت واحد جهانی تحقق پیدا خواهد کرد. روشن است که این کار تنها از طریق برطرف شدن زمینه های اختلاف و کشمکش میسّر است. در آن دوره همه انسان ها همانند افراد یک خانواده بر اساس صفا و صمیمیّت با یکدیگر رفتار خواهند کرد. در اشاره به فراگیری حکومت امام زمان(عج)، در روایتی از رسول خدا(ص) این گونه آمده است: سوگند به آن خدایی که مرا به پیامبری مبعوث کرده است، اگر جز یک روز از عمر دنیا باقی نماند، خداوند آن روز را به اندازه ای طولانی خواهد ساخت که مهدی(عج) قیام کند و حکومت او شرق و غرب عالم را فرا گیرد.

حاکمیت محرومان

در حکومتی که امام مهدی(عج) آن را بنیان گذاری خواهد کرد، زمام امور در دست طبقات محروم و مستضعف جامعه خواهد بود و طبقه اشراف و مستکبران که همواره از قبول حقّ و عدالت در طول تاریخ خودداری کرده اند و همیشه بر اثر خوی برتری جویی و سلطه طلبی در مقابل حرکت های اصلاحی انبیا و اولیا ایستاده اند در حکومت حضرت جایگاهی نخواهند داشت و آیه پنج سوره قصص با تعبیر «ما اراده کرده ایم که بر مستضعفان منّت نهاده، آنها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم»، به صراحت از امامت و فرمانروایی مستضعفان و فرودستان در دوره ظهور امام زمان(عج) سخن می گوید و نوید پایان دوره ستم و تعدّی و حاکمیت مظلومان را می دهد. واضح است که وعده خداوند اگرچه دیر تحقق پیدا کند، تخلّف ناپذیر است.

رشد فضایل اخلاقی

وقتی حکومت موعود جهانی مستقر شد، در پی رهنمودها و تربیت و ارشاد امام(عج)، سجایای اخلاقی شکوفا می شود و رذایل اخلاقی از جامعه رخت برخواهد بست. علی بن ابی طالب علیه السلام تصریح می کنند که وقتی قائم آل محمد(ص) قیام کنند کینه و عداوت از دل انسان ها پاک خواهد شد و آنها چون برادران صمیمی با کمال آرامش و امنیت و صفا و صمیمیت در کنار یکدیگر زندگی خواهند کرد...

گسترش دانش

یکی از ویژگی های حکومت حضرت مهدی(عج) گسترش بی نظیر دانش است. امام صادق علیه السلام می فرمایند: دانش ۲۷ حرف است. تمام آنچه پیامبران الهی به بشر عرضه کرده اند تنها دو بخش از این ۲۷ بخش علم است و مردم از اوّل خلقت تا به امروز تنها با دو بخش از علوم آشنایی دارند. هنگامی که قائم ما قیام کنند ۲۵ بخش دیگر علم را بر مردم عرضه می کند، آن را گسترش می دهد. بنابراین این مایه پیشرفت های مهم علمی و همین طور پیشرفت های دیگری که تا زمان ظهور آن حضرت تحقق خواهد یافت، در مقابل رشد علوم در زمان حکومت حضرت مهدی(عج) بسیار ناچیز خواهد بود.

امنیت بی سابقه

امام زمان(عج) در مدت کوتاهی پس از ظهور، از طریق اجرای عدالت امنیت را در سرتاسر جهان حاکمیت خواهد بخشید. واضح است که وقتی مردم از هر حیث تأمین شدند و ثمره کوشش هایشان بی کم وکاست به خود آنها رسید، پدیده شوم استثمار و بهره کشی از بین خواهد رفت و زمینه برای امنیّت همه جانبه فراهم می شود.

امام علی بین ابی طالب علیه السلام در اشاره به این واقعیت می فرمایند: چون قائم ما قیام کند هر زن در آن زمان، با همه زیب و زیورِ خویش، فاصله عراق تا شام را بدون کوچک ترین ترسی به تنهایی خواهد پیمود.

پیشرفت قضاوت

در دوره حکومت امام زمان(عج) به علت استفاده از ابزارهای پیشرفته علمی و به کار گرفتن افراد امین و توانا در پست های قضایی، حدود الهی به طور کامل اجرا خواهد شد و به اندازه سر سوزنی به کسی ظلم نخواهد شد و حق کسی ضایع نخواهد گشت.

امام باقر علیه السلام در این باره می فرمایند: پس از ظهور مهدی(عج) هیچ حقی از کسی بر عهده دیگری نخواهد ماند مگر آنکه آن حضرت آن را باز ستانده، به صاحبش خواهد داد.

تقسیم اموال

وقتی دارایی ها در اختیار امام زمان(عج) قرار گرفت، آن حضرت با در نظر گرفتن نیازهای افراد به هرکس به اندازه ای که نیاز دارد، خواهد بخشید. امام باقر علیه السلام می فرمایند: «هنگامی که قائم اهل بیت قیام کند، بیت المال را به گونه ای یکسان و عادلانه در میان مردم قسمت خواهد کرد و به مردم خواهد فرمود: بیایید از این اموال به میزانی که نیاز دارید بردارید و این همان چیزی است که برای آن پیوند خویشاوندی را قطع می کردید و برای به دست آوردن آن مرتکب گناه شده، حتی به خون ریزی و قتل و جنایت دست می زدید... او به گونه ای در بخشش اموال سعه صدر و بزرگواری نشان خواهد داد که تا به آن روز کسی چنان رفتاری نداشته است».

حضرت مهدی(عج) پس از استقرار حکومت عدل جهانی تمام ویرانی های ناشی از حاکمیت طاغوت های ستمگر را آباد می سازد و اثری از خرابی و ویرانی باقی نخواهد گذاشت. راه ها و جاده ها را گسترش داده، مقررات خاص در این باره وضع خواهد فرمود. در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده است که در زمان حکومت حضرت مهدی(عج) در روی زمین هیچ ویرانی نمی ماند مگر آنکه آباد می شود. همچنین در روایت آمده است که در آن هنگام راه های اصلی را بیش از پیش گسترش خواهند داد.

پاک سازی روی زمین از وجود ظالمان

یکی از رسالت های مهم حضرت مهدی(عج) پاک سازی زمین از لوث وجود ستمگران است؛ به طوری که برخی از یاران امام(عج) به علت ظاهربینی و ساده لوحی از شدت عمل حضرت نسبت به ستمگران تعجب می کنند؛ غافل از آنکه بدون از بین رفتن آنها عدل و داد در جامعه حاکمیت پیدا نمی کند؛ به عبارت دیگر مبارزه بی امان و قاطع آن حضرت با افراد متجاوز و ستمگر همانند انجام دادن عمل جراحی برای رفع غده خطرناک سرطانی در بدن است که از این طریق امکان پاک سازی همه جانبه جامعه فراهم می شود.

احیای احکام اسلام

حضرت شیوه درست بهره برداری از احکام را به مردم می آموزند و آن بخش از کتاب و سنت را که متروک و منزوی شده زنده می کنند. امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند: «خداوند اسلام را پس از خوار شدن بدو عزّت خواهد بخشید و پس از متروک ماندن احکام آن دوباره آن را زنده می کند و هرگونه بدعتی را به دست مهدی(عج) از بین خواهد برد و گمراهی را نابود و سنت های اصیل را زنده خواهد ساخت».

توسعه صنعت و فناوری

در روایات مربوط به وقایع دوران حکومت حضرت مهدی(عج) به مسائلی اشاره شده که هریک حکایت از پیشرفت فوق العاده فناوری و صنعت در آن زمان دارد. امام صادق علیه السلام می فرمایند: وقتی که قائم ما قیام کند، خداوند قدرت شنوایی و بینایی شیعیان ما را افزایش می دهد؛ به گونه ای که از فاصله دور او با شیعیانش سخن می گوید و آنان سخنش را می شنوند و حضرت را می بینند. پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: در آن هنگام زمین در کمتر از یک چشم به هم زدن پیموده می شود؛ به گونه ای که اگر کسی از آنان بخواهد شرق یا غرب زمین را در ساعتی بپیماید این کار در کمترین زمان ممکن میسر خواهد بود.