به گزارش خبرنگار مهر، رشته هایی همچون ورنی بافی، چاپ کلافه ای (باتیک)، حکاکی روی نقره، سفال و سرامیک خاک سفید، ممقان دوزی، ساخت سازهای سنتی و البسه محلی از جمله رشته های بومی مخصوص استان هستند که شاید نمونه آن در نقاط دیگر کشور دیده نمی شود.
صنایع دستی به دلیل مزیت هایی همچون نیاز به سرمایه اندک و زودبازده بودن می تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال، جذب گردشگر، توسعه صادرات غیر نفتی و معرفی بیشتر استان و کشور به دیگر کشورها داشته باشد که این امر به خوبی ضرورت توجه به این صنعت را یادآور می شود.
از مشکل بیمه هنرمندان تا نبود بازارچه دائمی صنایع دستی
در حالی که استان آذربایجان شرقی دارای ظرفیت های بالایی در این حوزه است، هنرمندان صنایع دستی از وجود برخی مشکلات در این زمینه گله می کنند.
یکی از این هنرمندان در گفتگو با مهر با اشاره به مشکلات بالای هنرمندان صنایع دستی در کشور و استان گفت: مالیات بر ارزش افزوده و بیمه هنرمندان از جمله موضوعاتی است که همواره بر روی آن تاکید فراوانی داشته ایم و اگر خواستار پیشرفت در این حوزه و ارزآوری صنایع دستی هستیم باید در ابتدا حمایت لازم را از هنرمندان داشته باشیم.
وی همچنین نبود بازارچه دائمی صنایع دستی در نقاط مختلف استان را از مشکلات موجود در این عرصه دانست و گفت: راه اندازی بازارچه های صنایع دستی علاوه بر اینکه می تواند معرف هویت منطقه باشد، به درآمد زایی هنرمندان صنایع دستی نیز کمک می کند.
این هنرمند ادامه داد: در حال حاضر در حوزه آموزش و پژوهش، مواد اولیه و قیمت تمام شده کالاها و همچنین تعداد کم کارگاه های صنایع دستی با مشکلات و کمبود هایی مواجه هستیم که این موارد در کنار هم بازار صنایع دستی را آسیب پذیرکرده است.
اطلاع رسانی ضعیف در حوزه صنایع دستی استان
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز با اشاره به ظرفیت های بالای صنایع دستی در استان گفت: هنرمندان خوبی در عرصه صنایع دستی در استان فعالیت می کنند و بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی دارای صنایع دستی ویژه خود هستند که این تنوع زمینه خوبی برای توسعه این رشته در استان است.
فرزین حق پرست ادامه داد: اما آنچه در حوزه صنایع دستی مورد غفلت واقع شده، تبلیغ و اطلاع رسانی ضعیف در این حوزه است و این امر مشکلات بازاریابی برای فروش این محصول را ایجاد می کند.
وی با اشاره به اینکه با وجود این ضعف نمی توان انتظار سوددهی لازم را داشت، گفت: محصولاتی که به صورت انبوه تولید می شوند قبل از تولید باید بازاریابی شوند و در غیر این صورت به سوددهی نخواهند رسید.
حق پرست افزود: از کارشناسان مربوطه می خواهیم نسبت به تبلیغ هنرهای صنایع دستی در فضاهای متفاوت و به خصوص فضاهای مجازی برنامه ریزی کنند تا بتوانیم بازاریابی خوبی برای این محصولات داشته باشیم و مشتری های این بازار را به خوبی جذب کنیم.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ادامه داد: در استان آذربایجان شرقی بیش از ۷۰ رشته صنایع دستی فعالیت می کنند اما کمتر کسی از این رشته ها اطلاعات کافی را دارد.
لزوم بهره گیری از هنرمندان جوان در حوزه صنایع دستی استان
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز در این خصوص گفت: نباید از وجود هنرمندان جوان در این حوزه غافل بود زیرا بازار جهانی نیاز به تنوع و فکر های جدید دارد که این امر با روی کار آمدن جوانان به این رشته ها تحقق می یابد.
فرشاد به آفرین با اشاره به حمایت این سازمان از هنرمندان برای برگزاری نمایشگاه هایی گفت: برای حمایت از فروش آثار هنری صنایع دستی، عرصه های فروش را برای هنرمندان فراهم خواهیم کرد تا در مکان هایی مانند نمایشگاه ها اثرهای خود را عرضه کرده و به فروش برسانند که تاکنون نمایشگاه های متعددی به همین منظور برگزار کرده ایم.
وی ادامه داد: برای حضور در بازارهای جهانی نیاز به کیفیت بالا در کنار قیمت پایین و بسته بندی مناسب محصولات داریم تا بتوانیم در اکثر کشورهای خارجی جایگاهی در بازار فروش صنایع دستی داشته باشیم.
غفلت از ظرفیت صنایع دستی در کشور
محمد اسماعیل سعیدی با اشاره ای به نقش صنایع دستی در پیشبرد اقتصاد کشور گفت: کشور ایران دارای تنوع بسیار بالایی در حوزه صنایع دستی است و هر کدام از استان های کشور دارای توانمندی های خوبی در عرصه تولید صنایع دستی هستند که توجه به این پتانسیل می تواند در توسعه اقتصادی کشور مفید باشد.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس ادامه داد: با وجود این قابلیت بالا، تاکنون از این ظرفیت بزرگ غافل شده ایم و به تولیدات صنایع دستی در کشور توجهی نکرده ایم در حالی که اندکی توجه به این مقوله می تواند در راستای دستیابی به اقتصاد مقاومتی موثر باشد.
وی با اشاره به قابلیت صنایع دستی کشور برای صادرات به دیگر کشورهای جهان گفت: بازارهای جهانی مشتری خوبی برای محصولات صنایع دستی ایران هستند و اگر کمی حمایت از این صنعت وجود داشته باشد می توان ارزآوری خوبی از طریق این هنر- صنعت را انتظار داشت.
سعیدی افزود: مواد اولیه برای تولید صنایع دستی در خود کشور وجود داشته و نیازی به کشورهای خارجی برای تامین مواد اولیه آن نداریم و این موقعیت خوبی برای پیشرفت و توسعه این صنعت ایجاد کرده است.
مشتری های صنایع دستی در بازار جهانی باید شناسایی شوند
این نماینده مجلس ادامه داد: مسئولان فرهنگی و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی باید برای افزایش قدرت صادراتی صنایع دستی دست به دست یکدیگر داده و برنامه خوبی برای توسعه این رشته بریزند که در صورت برنامه ریزی صحیح از سوی کارشناسان به طور یقین شاهد حمایت مجلس هم در این زمینه خواهیم بود.
وی با بیان اینکه باید درسطح کشور در خصوص واردات کالا احتیاط لازم را داشته باشیم، گفت: نباید کالاهای وارداتی به بازار کار و اقتصاد صنایع دستی آسیب برساند که نظارت های لازم در این زمینه را از مسئولان دولتی خواستاریم تا هنرمندان از کار کردن در این فضا دلسرد نشوند.
سعیدی افزود: از سوی دیگر باید با کشورهای اروپایی که می توانند مشتری صنایع دستی کشور باشند ارتباط لازم را برقرار کنیم و مشتریان خوبی برای این بازار پیدا کنیم که این امر تنها در راستای تعاملات مناسب مسئولان میراث فرهنگی عملی می شود.
با توجه به وجود بیش از ۷۰ رشته در حوزه صنایع دستی استان، اقدامات اساسی برای ارتقای جایگاه این صنعت باید انجام شود تا شاهد صادرات این محصول و ارزآوری آن و از سوی دیگر شناساندن فرهنگ این استان به دیگر مناطق باشیم.
توسعه این رشته در گرو حمایت ویژه از هنرمندان و حل دغدغه های آنان است که مسئولان مربوطه باید در این زمینه گام های اساسی بردارند.
گزارش: فائزه زنجانی-اسدبابایی