به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مراسم رونمایی و نقد كتاب «۷۶ سال با مطبوعات» نوشته محمدابراهیم رنجبرامیری با حضور مولف اثر، غلامرضا امیرخانی معاون کتابخانه ملی، کوروش نوروزمرادی پژوهشگر و مدرس تاریخ مطبوعات دانشگاه و جمعی از علاقه‌مندان این حوزه، سه شنبه ۱۹ خرداد ماه در اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
امیرخانی در رونمایی کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» گفت: خوشحالیم كه بعد از جلد اول خاطرات آقای رنجبر، جلد دوم را هم رونمایی می‌كنیم. تاریخ ما بسیار به این گونه آثار و تجربیات نیاز دارد.
کمتر مورخی به زندگی مردم عادی پرداخته است
وی افزود: برخی متون تاریخی ما روایت‌های رسمی مورخان است که بیشتر به قشر فرادست جامعه پرداخته و مخاطبانش نخبگان و قشر حاکم بوده است اما کتاب آقای رنجبر ویژگی ارزشمندی دارد و از طبقه پایین جامعه و براساس زندگی آنها نوشته شده است.
وی ادامه داد: بقیه تواریخ ما نیز در دوره‌هایی چون مغول، ایلخانی، تیموری و صفویه صرفاً روایت تاریخ زندگانی پادشاهان، حاکمان، و سیاستگذاران است. بنابراین در تاریخ نگاری ما از پایین روایتی وجود ندارد و کمتر مورخانی هستند که به زندگی مردم عادی پرداخته باشند.
معاون کتابخانه ملی درباره کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» یادآور شد: این کتاب دو مولفه دارد؛ نخست اینکه از نگاه طبقه پایین جامعه و بر اساس زندگی آنها نوشته شده و دوم اینکه اطلاعات کلی از نشریات و جریده‌های آن زمان ارائه می‌دهد. برخی از اطلاعات این کتاب در هیچ کجای دیگر دیده نمی‌شود.
نوروز مرادی هم در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» از دو بخش کلی تشکیل شده است، گفت: در بخش نخست درباره تعدادی از نشریات اطلاعاتی آمده است. در بخش دوم نیز خاطراتی از ایشان درباره محل زندگی و شهر بیان شده است.
کسی که روزنامه فروش باشد و خودش هم بنویسد، نداریم
این پژوهشگر و مدرس تاریخ مطبوعات در دانشگاه با اشاره به روزنامه‌فروشانی که مورخ هم باشند، افزود: به صورت کلی ما کسی که روزنامه فروش باشد و خودش هم بنویسد، نداریم اما روزنامه‌نگارانی داشته‌ایم که خودشان روزنامه‌فروش و مورخ مطبوعات بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به محیط طباطبایی و یا سیدفرید قاسمی اشاره کرد.
وی با بیان اینکه در این کتاب سه دوره از تاریخ مطبوعات بررسی شده است، تصریح کرد: این كتاب در ابتدا به دوره پهلوی اول پرداخته و اطلاعات کمی درباره این دوره ارائه داده است اما به دوره تاریخی ۱۳۲۰- ۱۳۲۶ به صورت مفصل پرداخته و در نهایت نیز اطلاعاتی از سال‌های ۳۲ تا انقلاب اسلامی را به مخاطب ارائه می‌دهد. نویسنده در این کتاب جزئی‌نگر بوده و نکاتی را مطرح کرده که شاید در هیچ اثر دیگری نباشد.
نوروز مرادی با بیان اینکه سال‌های ۲۰ تا ۲۶ دوره‌ای است که در آن مطبوعات به رُک گویی و بی‌پرده حرف زدن مشهورند، تاکید كرد: در این دوره ۴۰۸ نشریه منتشر می‌شوند که ۲۰۰ نشریه از آنها گرایشات چپ دارند. یکی از روزنامه‌های معروف این دوره «اقدام» به مدیرمسئولی عباس خلیلی پدر سیمین بهبهانی است که ۱۷ بار توقیف و دوباره منتشر می‌شود. برخی از مطالبی که در «۷۶ سال با مطبوعات» آورده شده درباره خلیلی برای نخستین بار مطرح شده است.
وی در بخش دیگری از سخنانش به مطبوعات دوره زمانی سال ۱۳۳۲ اشاره کرد و گفت: در این دوره مطبوعات به صورت دو به دو در مقابل هم قرار دارند؛ مطبوعات مذهبی و صنفی در مقابل مطبوعات با گرایشات درباری و مطبوعات ملی‌گرا در برابر مطبوعات چپ.
کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» متکی به حافظه فردی است
این مورخ مطبوعات با بیان اینکه کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» برای مورخان مطبوعات قابل استفاده است، یادآور شد: ما مورخین حوزه مطبوعات به این كتاب به شدت نیاز داریم و تنها نقطه ضعف این کتاب این است که به حافظه فرد متکی است و متكی به سند نیست و باید به آن سندیت داد. این کار را نیز باید با قرینه‌سازی انجام داد و اطلاعات این کتاب را با سایر آثار تاریخ مطبوعات، اطلاعات روزنامه‌های همان دوره و نیز روزنامه‌نگاران زنده از آن روزگاران تطبیق داد.
این پژوهشگر و مدرس تاریخ مطبوعات دانشگاه با اشاره به اینکه از سال ۵۷ تا کنون هزار و ۲۰۰ عنوان نشریه توسط ایرانیان خارج از کشور منتشر شده است، گفت: متاسفانه در کتابخانه ملی و هیچ جای دیگر ۲۰ عنوان از این نشریات نیست و این یک نقطه ضعف برای ماست. درباره نشریات محلی نیز همین ضعف وجود دارد.
وی در پایان سخنانش اظهار کرد: به هر حال اطلاعات سودمندی در کتاب حاضر وجود دارد. به طور مثال اطلاعات خوبی درباره وکلای روزنامه‌نگار داده شده، همچنین درباره منابع مالی روزنامه‌ها نیز اطلاعات جالبی بیان شده است.
محمدابراهیم رنجبر امیری، مولف كتاب در پایان این نشست به ایراد سخنانی درباره کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» پرداخت و گفت: روزنامه‌فروشان زحمتکش‌ترین قشر در چرخه نشریات هستند و امیدوارم وضعیت آنها بهتر شود چون امروز متاسفانه روزنامه‌فروشی‌ها به سوپر مارکت‌های کوچک تبدیل شده اند و فروش روزنامه فعالیت اصلی آنان نیست نیست.
در پایان این مراسم با حضور مولف كتاب و صاحبنظران حوزه تاریخ و مطبوعات از کتاب «۷۶ سال با مطبوعات» رونمایی شد.