به گزارش خبرنگار مهر، برای سال تحصیلی ۹۵-۹۴ تعداد ۱۲۴ میلیون نسخه کتاب در قالب ۹۸۰ عنوان میان ۱۳ میلیون دانش آموزان از ۱۵ شهریور توزیع خواهد شد. تهیه ۱۲۴ میلیون نسخه کتاب نیاز به کار کارشناسی و زمان زیادی داردکه هزاران نفر درگیر تالیف، چاپ و تولید کتاب های درسی می شوند.
سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی طی تور علمی - تجربی «کتاب درسی از تدوین تا تولید» میزبان جمعی از خبرنگار شد تا آنان را گام به گام با مراحل تولید کتاب آشنا سازند.
اولین بخش تولید محتوای کتاب های درسی است که عوامل آن در طبقات ششم و هفتم سازمان پژوهش و برنامه ریزی مستقر هستند و برای تهیه کتاب جلسات مختلفی برگزار می کنند.تایپ، تصیح، تصویر گری و دریافت دست نوشته های مولفان در این بخش انجام می گیرد.
لیدا نیک روش مدیرکل دفتر نظارت بر نشر و توزیع کتاب های درسی، در این باره به خبرنگاران می گوید: برای کتاب های جدید التالیف یک تیم هنری تشکیل می شود و آنان حروف چین، تصویر گر و... را انتخاب می کنند. ممکن است هر کتاب یک یا چند مولف داشته باشد که مطالب به صورت دست نویس دریافت می شود.
به گفته وی، تمام کتاب های جدید التالیف تا پایان ماه رمضان برای چاپ به دست شرکت های طرف قرداد خواهد رسید.
زمان تالیف هر کتاب متفاوت است و از زمانی که دست نویس های از مولفان دریافت می شود تا آماده سازی بین ۲ تا ۳ هفته طول می کشد. البته به گفته مسئول تصحیح کتاب های درسی، مولفان بد خط هم فراوان وجود دارد که عوامل تصحیح مجبورند چندین بار محتوای تحویل گرفته شده را بخوانند.
تصویر گری کتاب ها در بخش هنری انجام می گیرد؛ مجید ذاکری مدیر هنری کتاب های درسی درباره کتاب های درسی می گوید: بیش از ۲۰۰ تصویرگر که تعدادی از آنان در سازمان پژوهش مستقر هستند و تعدادی دیگر به صورت پروژه ای کار می کنند با ما همکاری دارند.
وی درباره اینکه چرا برخی از تصویرها با واقعیت روز تهیه نشده است، می افزاید: رسالت ما در تهیه کتاب های درسی این است که آنچه را که باید باشد را نشان دهیم نه آنچه که هست. بسیاری از دانش آموزان علاقه زیادی به فست فود، چیپس و پفک دارند اما دلیل بر خوب بودن نیست چرا که ضرر دارد و ما نمی توانیم در کتاب های درسی به دلیل علاقه دانش آموزان بیاوریم اما تصویرهای برخی از کتاب های درسی را به روز می کنیم حتی اگر محتوای آن تغییر پیدا نکرده باشد.
چاپخانه کتاب های درسی
چاپخانه کتاب های درسی خارج از محدوده سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی است. شرکت افست در سال ۱۳۳۶ تاسیس شد و از اوایل تاسیس چاپخانه کتاب های درسی بوده است و از سال ۱۳۶۳ یکی از سهامداران آن وزارت آموزش و پرورش شده است به همین دلیل تمام کتاب های درسی در این چاپ خانه چاپ می شوند و به دلیل تیراژ بالای کتاب ها دستگاه های چاپخانه هم جدیدتر و با کیفیت تر شده اند. ۱۸ هزار تن کاغذ برای تولید کتاب های درسی استفاده می شود و ۲ هزار و ۷۰۰ کاغذ نیز برای جلد کتاب های درسی نیاز است از این مقدار ۴۰ درصد از کاغذ ایرانی مازندران که کاهی است و ۶۰ درصد از کاغذ سفید خارجی استفاده می شود.
آموزش و پرورش سی دی و پرینت محتوایی که باید چاپ شود را به چاپخانه ارسال می کند. فرایند چاپ در سه مرحله ، پیش ازچاپ، چاپ و پس از چاپ انجام می گیرد در مرحله پیش از چاپ حروف چینی، صفحه بندی ورنگ بندی تصاویر کتاب های درسی صورت می گیرد که پس از آماده شدن یک نمونه برای تایید به وزارت آموزش و پرورش فرستاده می شودپس از تایید به بخش چاپ ارسال می شود و پس از چاپ، کتاب های درسی به بخش صحافی یا مرحله پس از چاپ کتاب درسی برده می شوند.
مراحلی که کتاب های درسی در آن تولید می شوند در بخش های مختلف ساختمان شرکت افست است که این بخش ها از لحاظ ظاهری بسیار تمیز هستند اما در بخش چاپ به شدت بوی رنگ و چسب به مشام می رسد وصدای بلند دستگاه های چاپ گوش را می آزارد.
شرکت اُفست دارای ۵۷۰ پرسنل است که به گفته برخی از کارکنان به دلیل صدای بلند دستگاه های چاپ شنوایی آنان ضعیف شده است و با فریاد باید با یکدیگر صحبت کنند. همچنین بوی چسب و رنگ نیز مشکل تنفسی برای آنان ایجاد کرده و برخی از کارگرانی که وظیفه حمل را بر عهده دارند دچار دیسک کمر شده اند در حالی که حقوق بالایی نیز دریافت نمی کنند و انتقادی که دارند این است که چرا شغل آنان جز مشاغل زیان آور نیست.