مدتی است با افزایش درگیریها در استان حلب، گروههای تروریستی موفق شدهاند دو شهرک نبل و الزهرا در حوزه این استان را به محاصره درآورده و ارتباط این شهرکها را با دنیای خارج قطع کنند. با شدت گرفتن محاصره توسط افراد مسلح، تحولات جاری و میدانی این دو شهرک، وضعیت آموزشی، بهداشتی و درمانی، مقاومت مردمی و فضای عمومی این مناطق در هفتههای اخیر شدت بیشتری بخود گرفته و توجه افکار عمومی را بخود جلب کرده است.
برهمین اساس در گزارش پیشرو ضمن معرفی موقعیت و وضعیت جاری، تحولات آینده این دوشهرک و وضعیت انسانی آن را نیز بررسی شده است.
شهرکهای نبل و الزهراء از توابع منطقه «اعزاز» در استان حلب و در 20 کیلومتری شمال غربی شهر حلب و 40 کیلومتری مرزهای ترکیه واقع شدهاند. افزون براینکه این دو شهرک غرب بزرگراه بینالمللی حلب قرار دارند که تا مرزهای ترکیه ادامه مییابد. براساس آمار سال 2013 میلادی این دو شهرک دارای جمعیتی بالغ بر 55 هزار نفر هستند که اغلب آنها شیعه هستند.
آتش بحران در سوریه که در 15 مارس 2011 آغاز شد، با یکسال تاخیر به حلب رسید. گروههای تروریستی مانند «ارتش آزاد» و گروههای تکفیری که به حلب رسیدند، ساکنان نبل و الزهراء که برای کار و اشتغال در حلب اقامت داشتند، را به دلیل طایفه و مذهب مورد تعرض، آزار و اذیت و حتی قتل و کشتار قرار دادند. این تعرضها موجب شد، اهالی این دو شهرک کوله بار خود را بسته به زادگاه خود بازگردند و هنگامیکه گروههای تروریستی به مناطق ریف حلب یورش برده و این مناطق را تصرف کردند، شهرکهای نبل و الزهراء از جمله اهداف این گروهها شمرده شدند.
ناکامی گروههای تروریستی در تصرف نبل و الزهراء، آنها را واداشت تا بزرگراه معروف به «غازی عنتاب»، مهمترین راه ارتباطی نبل و الزهراء با حلب را قطع کنند و پس از آن، کسانی که در این مسیر تردد میکردند، در معرض انواع خطرها مانند قتل و ربوده شدن قرار میگرفتند. این وضعیت تا دهم ژوئیه سال 2012 ادامه داشت. در این زمان گروههای تروریستی راه ارتباطی نبل و الزهراء به حلب را کاملاً قطع کردند و این دو شهرک را به طور کامل محاصره کردند که تا به امروز ادامه دارد. با آغاز محاصره جدی نبل و الزهراء امکان تهیه مواد غذایی، بهداشتی، دارویی و هرآنچه مورد نیاز ساکنان این شهرکها بود، از بین رفت. در ماههای اولیه محاصره، اهالی بخشی از نیازهای خود را از منطقه کُردنشین «عفرین» در شمال و غرب شهرک نبل تهیه میکردند، اما این راه نیز کم خطر نبود، چون اهالی همواره طی ترددهای خود در معرض احتمال ربوده شدن از سوی گروههای تروریستی قرار داشتند و به این ترتیب بود که دهها نفر از اهالی که در میان آنها زنان و کودکان نیز مشاهده میشوند، توسط گروههای تروریستی ربوده شدند. پیروزیهایی که ارتش سوریه و حزبالله لبنان در نبرد «القصیر» به دست آوردند، موجب شد تا محاصره این دو شهرک تشدید شود، چراکه از دید تروریستها اهالی نبل و الزهراء از جمله هواداران نظام در سوریه و حزبالله لبنان بودند. با تشدید محاصره روند حملات موشکی و خمپارهای به نبل و الزهراء نیز آغاز شد.
اینکه چرا گروههای تروریستی تکفیری همچنان به محاصره نبل و الزهراء ادامه میدهند و بر تصرف این دو شهرک با وجود گذشت، بیش از 3 سال از محاصره بینتیجه پافشاری میکنند، ریشه در سه دلیل دیگر دارد:
اول: گروههای تروریستی همواره به اهالی این شهرکها و بالاخص جوانان آنها، به عنوان منبع تامین نیروی انسانی ارتش سوریه در جبهههای مختلف حلب و مناطق و استانهای اطراف نگاه کردهاند.
دوم: سقوط نبل و الزهراء به عنوان یکی از حلقههای تکمیل کننده محاصره بخش شرقی حلب که در تصرف گروههای تروریستی است، ارتش سوریه را از اجرای نقشهاش باز میدارد.
سوم: مهمترین دلیل پافشاری گروههای تروریستی در محاصره و تلاش برای تصرف نبل و الزهراء را باید در موقعیت جغرافیایی این دو شهرک ملاحظه کرد که مشرف به اغلب مناطق حلب و ریف آن است و این اشراف تا مناطق مرزی ترکیه ادامه مییابد.
به دلیل محاصره شدید نبل و الزهراء توسط گروههای تروریستی تکفیری و حملات مستمری که علیه این دو شهرک صورت میگیرد، ساکنان در شرایط معیشتی و اجتماعی سختی بسر میبرند، کمتر خانهای میتوان یافت که یکی از اعضایش را از دست نداده باشد. علاوه بر اینکه تمام جوانان نبل و الزهراء برای دفاع از کشور و مقابله با خطر تروریسم تکفیری به ارتش سوریه ملحق شدهاند. مردان و جوانانی هم که در شهرکها باقی ماندهاند، مسئولیت دفاع از شهرکها را با پیوستن به کمیتههای دفاع مردمی برعهده گرفتهاند. بیش از 80 درصد اهالی بیکار هستند و زندگی خود را از طریق کمکها و مساعدتهای ارسالی سپری میکنند. اندک افراد باقی مانده نیز با سختی بسیار به عفرین میروند تا مواد غذایی و پوشاک و دیگر نیازهای مردم را برای فروش به این دو شهرک بیاورند. بیکاری و نبود درآمد، در کنار محاصره موجب شده تا قیمت برخی کالاها در برخی فصول مانند سوخت در فصل زمستان به شدت افزایش یابد. این موضوع موجب شده تا مردم برای تهیه سوخت خود روی به هیزم بیاورند. در این دو شهرک نمیتوان خدماتی تحت عنوان برق، آب بهداشت و غیره را ملاحظه کرد و دانشآموزان امکان ادامه تحصیل به دلیل خطر حملات خمپارهای و موشکی و نبود امکانات تحصیل ندارند.
نبود مواد غذایی اغلب اهالی را به کشت محصولات مورد نیازشان در باغچههای خانهاشان واداشته که اغلب شامل سبزیجات و صیفیجات میشود. اما محصولات اساسی مانند برنج و گندم ممکن است، به دلیل تمام شدن روزها از آن محروم باشند. کشاورزان و باغداران نبل و الزهراء نمیتوانند، به زمینهای زراعیاشان یا باغهایشان سرکشی کنند، چون توسط تک تیراندازان وابسته به گروههای تروریستی مورد هدف قرار میگیرند. تاکنون بالگردهای ارتش از طریق هوا تلاش کردهاند، نیازهای اساسی ساکنان نبل و الزهراء را تامین کنند که شامل مواد غذایی، دارو، تجهیزات پزشکی و پوشاک بوده است. اما کمکهایی که به این طریق تاکنون ارسال شده از یک سو تامین کننده تمام نیازهای مردم نبوده و از سوی دیگر در برخی موارد خود بالگردها توسط تروریستها هدف گرفته شدهاند.
آنچه در ادامه میآید، ارزیابی محاصره نبل و الزهراء از نگاه آمار و ارقام تا 15 ژانویه سالی جاری است:
- از زمان محاصره تاکنون گروههای تروریستی بیش از 50 حمله شدید علیه نبل و الزهراء با هدف تصرف آنها انجام دادهاند که 620 نفر از اهالی کشته و 110 نفر نیز زخمی شدهاند.
- عناصر مسلح 7 شهرک و روستای اطراف از جمله (عندان - ماير – تلرفعت - الزيارة - بيانون) در محاصره و حمله به نبل و الزهراء مشارکت دارند.
- تاکنون 123 نفر از اهالی این دو شهرک توسط گروههای تروریستی تکفیری ربوده شدهاند که 26 زن، 17 کودک و 81 مرد از اهالی نبل و الزهرا را شامل میشود و میانجیگریها برای آزادی آنها راه به جایی نبرده است.
- در آخرین حمله صورت گرفته، 4 نفر از اهالی با گلولههای سمی، مسموم شدهاند.
ادامه این محاصره ظالمانه و غیر انسانی است و سازمانهای مدافع حقوق بشر و انساندوست باید در این زمیه اقدامی بکنند.