به گزارش خبرگزاری مهر، «تثلیث در قرآن و عهدین»، که در گروه علمی «کلام» در شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثر تحسین شده انتخاب شده، از بررسی اصطلاح شناسی تثلیث آغار می شود، تثلیث را پیش از مسیحیت بررسی می کند و به سیر تاریخی این واژه از عهد قدیم تا عصر روشنگری می پردازد. بخش اصلی کتاب هم نظریه تثلیث در عهدین و قرآن است.
در ابتدای این نشست، حجت الاسلام محمد کاشانی؛ مولف کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین»، دانش آموخته کارشناسی ارشد الهیات مسیحی و رئیس مرکز تخصصی کلام و ادیان درباره هدف انتشار کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین» چنین توضیح داد:«در قرآن به بحث تثلیث، اشاراتی صورت گرفته و طبعاً ما باید از این واژه درک دقیقی داشته باشیم. مسیحیان ما را متهم می کنند که چیزی را نقد می کنید که آن را نشناخته اید. بنابراین نیاز بود درک دقیقی از تثلیث آنگونه که کلیسا به آن معتقد است داشته باشم و سپس آن را مورد نقد و بررسی قرار دهم.
کاشانی ضمن اشاره به این که ۲ سال درگیر تدوین این کتاب بوده است، درباره مطالب کتاب گفت: این کتاب شامل بیش از ۳ هزار صفحه مناظره با کشیشان مسیحی است که یا از طریق اینترنت بوده، یا به صورت حضوری. تک تک بحث ها به صورت کدگذاری جمع آوری شده و یک به یک مورد تحلیل قرار گرفته است.
وی ادامه داد: کشیشان نقدهایی را که به تثلیث وجود دارد به نقد کشیده اند. من هم سعی کردم تا نقد کشیشان را نقد کنم که این کار بیشترین حجم زمان را گرفت تا بتوانم سره را از ناسره تشخیص بدهم.
مولف کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین» همچنین بیان کرد: زمانی را صرف کردم تا فرقه ها و شخصیت هایی را که با تثلیث مخالف اند شناسایی کنم. یکی از این فرقه ها «شاهدان یهوه» است. در کلاس های آموزشی آن ها شرکت و نقدهای آن ها را به نقدهای خودم اضافه کردم. «شاهدان یهوه» معتقدند که تثلیث یک آموزه کتاب مقدسی نیست و توسط کلیسا مطرح شده است. الهی دانان مسیحی و حتی پاپ قبلی هم اذعان دارند که تثلیث در فرایند تاریخ به مسیحت اضافه شده.
کاشانی همچنین درباره بخش های کتابش گفت:«تک تک آیات، واژگان یونانی و عبری آن مورد بررسی قرار گرفته. در این کتاب همچنین به این موضوع اشاره شده که پیش از مسیحیت کدام ادیان، خدایان تثلیثی داشته اند و به ادیانی مانند هندوئیسم، خدایان یونانی و مصری اشاره شده.»
وی با اشاره به این نکته که در کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین» سعی شده تا تثلیث از منظر مسیحیت نقد شود، افزود: سعی کردم با عقل و منطق به تثلیث نگاه کنم و بیش از ۲۰ استدلال در این زمینه جمع آوری کردم. در ویرایش های بعدی هم برخی اصلاحات به کتاب اضافه خواهد شد تا فضای بحث به روزتر شود.
دکتر عباس اشرفی نیز که به عنوان منتقد در این نشست حضور داشت، درباره محاسن کتاب گفت: این کتاب، روان و متقن است. عنوان گزینی خوبی دارد. تدوین کتاب خوب است و از منابع بسیاری خوبی در آن استفاده شده است.
اشرفی برخی از نکات را درباره این کتاب با عنوان «بایسته های توجه» مطرح کرد و دراین باره توضیح داد: در مواجهه با این کتاب احساس کردم که مولف سوگیری داشته است. این که در عنوان کتاب «قرآن» ابتدا عنوان شده یک سوگیری است. اگر از جنبه قداست قرآن باشد، نشان می دهد که سوگیری صورت گرفته چون ۸۰ درصد مطالب کتاب و بیشترین حجم آن درباره تثلیث است.
وی ادامه داد: تثلیث به همان اندازه که در مسیحیت به عنوان آموزه ای دینی است، به عنوان آموزه ای شهودی مورد بحث قرار گرفته، نه یک بحث عقلانی.
اشرفی ضمن اشاره به این که جای مهرپرستی در این کتاب خالی است، گفت: به نظرم تثلیث بیشتر در مهرپرستی ریشه دارد. بحث هایی مثل «پسر خدا»، «یکشنبه» و «غسل تعمید» از اینجا وارد روم شده. جا داشت در کتاب به مهرپرستی هم اشاره می شد.
کاشانی؛ مولف کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین» در پاسخ به برخی از انتقادها گفت: جا داشت که در این کتاب به مهرپرستی هم اشاره کنم، اما به خاطر حجم کتاب فقط ادیانی را مورد بررسی قرار دادم که سه گانه پرست بوده اند.
وی درباره انتقاد «سوگیری» در کتاب هم چنین توضیح داد: سعی کردم از سوگیری پرهیز کنم، اما لازم بود منتقدانه به بحث تثلیث بپردازم، اما انصاف را رعایت کنم.
رئیس مرکز تخصصی کلام و ادیان بیان کرد: من از منظر عقل تثلیث را مورد بررسی قرار دادم، اما شهود یک جوشش شاعرانه است. ضمن این که مسیحیت نه تنها نمی پذیرد که تثلیث، امری شهودی است، بلکه می گوید تصور غیر تثلیث، کاملا غیر منطقی است.
در پایان این نشست نیز مولف کتاب «تثلیث در قرآن و عهدین» به پرسش های مخاطبان پاسخ داد.