به گزارش خبرنگار مهر، حضرت علی(ع) شخصیتی است که تربیت یافته دامن پیامبر اسلام(ص) است، دوران کودکی را در نزد پیامبر(ص) سپری نمود و پس از بعثت پیامبر اکرم(ص)، نخستین ایمان آورنده به ایشان است.
حضرت علی(ع) در تمام دوران رسالت پیامبر(ص) همواره در رکاب پیامبر اسلام(ص) برای دفاع از اسلام و اعتلای کلمه توحید مبارزه کرد و افتخارات فراوانی برای اسلام آفرید، احادیث و روایات رسیده از پیامبر اعظم(ص) در رابطه با شخصیت علی(ع) بیانگر عظمت و مقام والای آن حضرت در نزد پیامبر اکرم بود.
در دوران پس از رحلت پیامبر(ص) نیز آن حضرت با صبر و بردباری جامعه اسلامی را همواره دعوت به وحدت نمود و خود نیز، به عنوان مشاوری امین به خلفا یاری می‌رساند. مطابق نقل متواتر حضرت علی پس از ۶۳ سال مجاهدت خستگی ناپذیر در راه اعتلای اسلام و هدایت جامعه بشری در شب بیست و یکم ماه رمضان در محراب عبادت به مقام والای شهادت نائل آمد.
سخن گفتن از شخصیت حضرت علی بن ابیطالب(ع) کار آسانی نیست، اما در دنیای امروز که معنویت گمشده بشریت است، شناساندن شخصیت بی‌نظیری همچون حضرت علی(ع) که در همه مقاطع عمر گران‌بهایش می‌تواند برای نسل‌های عصر حاضر الگو و اسوه کاملی باشد؛ امری شایسته، بلکه ضروری است.
اساساً حکومت جز با عدالت، هویت حقیقی نمی‌یابد و همراهی مردمان را به دست نمی‌آورد امام علی(ع) در عهدنامه مالک اشتر یادآور شده است: «آنچه بیشتر دیده والیان به آن روشن است، برقراری عدالت در شهرها و پدیدار شدن دوستی میان مردمان است.»
حضرت علی(ع) حکومت را برای برقراری عدالت به صورت همه جانبه می‌خواستند، چنانکه فرمودند: «به خدا سوگند، این کفش بی‌ارزش، نزد من محبوب‌تر است از حکومت بر شما، مگر آنکه حقی را برپا سازم یا باطلی را براندازم».
از نگاه اسلام، جامعه‌ای که عدالت در آن برپا نیست، حیات انسانی و زندگی معنوی ندارد؛ در سخنان پیشوای عدالت خواهان، امام علی(ع) چنین آمده است که «العدلُ حیاةٌ؛ عدالت، زندگی است»؛ بنابراین حضرت علی(ع) در مدت خلافتش حکومت را با عدل پیش برد و این عدالت علوی باید امروزه الگوی جامعه ما باشد.
حضرت علی(ع) در بیست و یکم ماه مبارک رمضان به شهادت رسید و در نجف اشرف به خاک سپرده شد و مزارش میعادگاه عاشقان حق و حقیقت شد.
حضرت علی(ع) دانش آموخته مکتب پیامبر(ص) است
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در زمینه ابعاد زندگی و شخصیت امیرالمومنین(ع) در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: اگر بخواهیم به چشم انداز کلی زندگی حضرت علی(ع) توجه کنیم زندگی حضرت به چهار مقطع تقسیم می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین کریم خان‌محمدی با بیان اینکه در هر کدام از این مقاطع زندگی حضرت علی(ع) می‌توان به طور جداگانه الگوگیری کرد، ادامه داد: اولین دوره از زندگی حضرت علی(ع) دوران کودکی ایشان است که در این دوران مشغول تحصیل علم بودند.
وی افزود: حضرت علی(ع) در دوران کودکی تلاش می‌کردند تا خود را به لحاظ علمی بارور کند، در روایات آمده که حضرت علی(ع) فرمودند: زمانی که رسول اکرم(ص) به غار حرا می‌رفتند، من هم با ایشان می‌رفتم و مانند یک بچه شیرخواره که از مادرش جدا نمی‌شود من هم با رسول خدا بودم.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه حضرت علی(ع) تعلیم دیده و دانش آموخته مکتب پیامبر(ص) است، گفت: حضرت علی(ع) معدن اسرار حضرت محمد(ص) و اول شخص عالم بعد از ایشان است.
وی بیان کرد: حضرت علی(ع) با تلاش و کوشش علم رسول خدا(ص) را اخذ می‌کرده و در واقع در دوران کودکی و نوجوانی وظیفه یک مسلمان واقعی فراگیری علم و دانش است.
الگو گیری از رفتار جوانمردی حضرت علی(ع)
حجت الاسلام خان‌محمدی با بیان اینکه دوران جوانی دومین مقطع زندگی حضرت علی(ع) است، عنوان کرد: اقدامات و رفتار حضرت علی(ع) در دوران جوانی مانند یک رزمنده جوانمرد است.
وی گفت: حضرت علی(ع) فرمانده اکثر جنگ‌های آن زمان با سپاه کفر بود و در واقع در این عرصه کارنامه خوبی دارد، چنانکه در جنگ خندق پیامبر(ص) فرموده‌اند که در این جنگ اسلام و کفر در مقابل هم قرار گرفتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) ابراز کرد: رفتار جوانمردانه و شجاعانه حضرت علی(ع) می‌تواند امروز الگوی خوبی برای رزمندگان و دیگر جوانان ما باشد.
وی با اشاره به اینکه دوران میانسالی حضرت علی(ع) سومین مقطع زندگی ایشان بود، عنوان کرد: این دوره حدود ۲۵ سال طول کشید که علیرغم رضایت رسول اکرم(ص) حضرت علی(ع) به حاشیه می‌روند.
حجت الاسلام خان‌محمدی ادامه داد: در این دوران حضرت علی(ع) به خلافت نمی‌رسند و به عنوان یک مشاور و دانشمند دیگر خلفا به ترویج دین اسلام می‌پرداختند.
حضرت علی(ع) با دانش زیادش مردم را به اسلام دعوت می‌کردند
وی اظهار داشت: حضرت علی(ع) در دورانی که حاکم نبودند در کنار دیگر حاکمان به عنوان مشاور حضور داشتند که این خلفا و حاکمان از اسلام اصیل فاصله نگیرند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) بیان کرد: حضرت علی(ع) با اخلاق حسنه و دانش بالا مشغول جذب مردم به دین اسلام بودند و هنگامی که خلفای اول، دوم و سوم از پاسخ‌گویی به سئوالات بازمی‌ماندند، حضرت علی(ع) با دانش بالای خویش به سئوالات مردم پاسخ می‌دادند.
وی ادامه داد: در روایات آمده که یک اسقف بحرینی بر عمر بن خطاب وارد شد و از او سئوالی پرسید و عمر نیز او را به اسلام دعوت کرد اما چون عمر بن خطاب نتوانست سئوالش را پاسخ دهد، حضرت علی(ع) وارد شد و جواب سئوال آن اسقف را داد.
حجت الاسلام خان‌محمدی یادآور شد: تعداد افرادی که به خاطر علم علوی و حُسن خلق علوی مسلمان شدند از کسانی که در جنگ‌های علوی مسلمان شدند بسیار بیشتر است.
حکومت عدل علوی برای حکومت‌های امروز الگو است
وی با بیان اینکه مقطع چهارم زندگی حضرت علی(ع) دوران حکومت ایشان است، تصریح کرد: حضرت علی(ع) بعد از ۲۵ سال به خلافت رسیدند. در این دوره حکومت عدل علوی را برپا می‌کنند که برای حاکمیت‌های امروز یک الگو است.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: حضرت علی(ع) به لحاظ شخصی یک حاکم زاهد بود و از حکومت‌داری هیچ‌گاه چیزی برای خود نمی‌خواست.
وی با اشاره به اینکه حضرت علی(ع) در دوران حکومتش یک حاکم پاسخ‌گو بود و امروزه نیز باید حاکمان در حیطه حکومتی پاسخ‌گوی مردم باشند، بیان کرد: ایشان همیشه خود را در معرض سئوال و جواب‌های مردم قرار می‌داد و در بحارالانوار جلد ۵۴ صفحه ۳۳۲ آمده که حضرت فرمودند: «از من بپرسید و هر آنچه که باشد جواب می‌دهم».
حجت الاسلام خان‌محمدی با بیان اینکه در حکومت حضرت علی(ع) هنگامی که منتقدان انتقاد می‌کردند با پاسخ‌های دانش‌محور حضرت روبه‌رو می‌شدند، یادآور شد: حاکمان حکومتی طبق روش حکومت‌داری حضرت علی(ع) باید به اشتباهات خود اقرار کنند و این مهم برای مردم جذبه دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: حکومت علوی بهترین الگو برای حکومت‌های اسلامی امروز است و مقاطع مختلف زندگی حضرت علی(ع) بهترین الگو برای کودکان، جوانان و میانسالان است.
جامع‌نگری در معرفی سیره علوی به جامعه
وی با اشاره به معرفی کردن سیره حکومت علوی به جامعه مسلمان اضافه کرد: برای اینکه بتوانیم سیره علوی را به جامعه مسلمان معرفی کنیم ابتدا باید آن را تئوریزه کنیم، زیرا در متون این سیره به‌صورت پراکنده بیان‌شده است.
حجت الاسلام خان‌محمدی تصریح کرد: در واقع سیره یا سبک زندگی را می‌توان اخلاق کرد که تئوریزه شده باشد.
وی گفت: یکی دیگر از راه‌های معرفی سیره علوی جامع‌نگری است یعنی نباید یک حدیث را دید و بر اساس آن الگو اخذ کرد، بلکه باید کل احادیث و عملکرد حضرت علی(ع) را در موارد مختلف مورد بررسی قرار داد.
نهادینه‌سازی سیره و سبک علوی در جامعه
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) یادآور شد: بعد از تئوریزه کردن و جامع‌نگری سیره باید آموزه‌های این سیره را نهادینه کنیم و نهادینه‌سازی یعنی سبکی که در آن عصر بوده مطابق امروزه عملیاتی کنیم.
وی با بیان اینکه مانع تئوری سازی سیره علوی بخشی نگری است، ادامه داد: یکی دیگر از راه‌های معرفی سیره علوی گفتمان سازی است که این گفتمان سازی به معنای این است که اصل سیره را برای مردم بیان کنیم.
حجت الاسلام خان‌محمدی اضافه کرد: مانع گفتمان سازی مداح محوری است، متأسفانه امروزه به‌جای اینکه در شب‌های قدر سبک زندگی علوی و مطالب علمی را برای مردم بیان کنیم به مداحی و روضه‌خوانی بسنده کرده‌ایم.
وی گفت: در شب‌های قدر باید کاری کنیم که سرمایه‌های اجتماعی از بین نرود و مردم را نسبت به گفتمان علوی آگاه کنیم.
خبرنگار: مژگان فرهنگیان