به گزارش خبرگزاری مهر، وطن امروز در مطلبی که تیتر یک شماره سه شنبه این روزنامه است نوشت:
مذاکرات هسته‌ای وین برخلاف روزهای واپسین هفته گذشته که در ظاهر حاکی از دبه درآوردن آمریکایی‌ها بود، دیروز هم براساس آنچه مذاکره‌کنندگان گفته‌اند؛ روند رو به رشدی داشت به گونه‌ای که عمده گمانه‌زنی‌ها از رسیدن طرفین به جمع‌بندی خبر می‌داد. جواد ظریف درباره اتمام جمع‌بندی تا پایان روز دوشنبه گفت: نباید تمدیدی باشد اما می‌توانیم تا جایی که لازم باشد به کار ادامه دهیم. عباس عراقچی هم گفت نمی‌تواند قول بدهد این جمع‌بندی تا پایان دوشنبه یا سه‌شنبه تمام خواهد شد.
با این حال جمع‌بندی مذاکرات وین به احتمال زیاد امروز اعلام خواهد شد. به عبارت دیگر انشای این جمع‌بندی امروز به اتمام می‌رسد.متن مکتوبی که پای آن امضای هیچ کدام از طرفین وجود ندارد. عباس عراقچی بر همین اساس گفته است این جمع‌بندی به معنای توافق نیست. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده و معاون جواد ظریف، در گفت‌وگوی اخیر خود در تلویزیون این موضوع را به صورت ویژه توضیح داد.
به گزارش «وطن امروز»، عراقچی شنبه 13 تیرماه در برنامه نگاه یک در این‌باره توضیح داد: متن توافق در صورت نهایی شدن حتما منتشر می‌شود. این یک «اگر بزرگ» است و هنوز قطعی نیست. اگر به توافق برسیم متن توافق حتما منتشر می‌شود. این روز روز توافق نیست، روز توافق، روزی است که روند اجرایی شدن توافق در کشورها تصویب شود و احتمالا شورای امنیت در همین مرحله قطعنامه را صادر و این توافق را امضا می‌کند. بر این اساس و آنگونه که عباس عراقچی گفته است، متن مکتوبی که در وین رونمایی می‌شود، یک «جمع‌بندی» است. این جمع‌بندی بلافاصله پس از نهایی شدن، به پایتخت‌های طرفین (در واقع تهران و واشنگتن) فرستاده می‌شود و مراکز و نهادهای مربوط درباره آن تصمیم‌گیری می‌کنند.
در آمریکا براساس آنچه در روزهای واپسین سال 1393 مطرح و در فروردین ماه امسال میان کاخ سفید و کنگره توافق شد؛ این کنگره آمریکا خواهد بود که وظیفه بررسی و تعیین‌تکلیف درباره این متن را برعهده دارد. براساس پروسه‌ای که میان دولت و کنگره توافق شده، کنگره پس از دریافت این جمع‌بندی، تا 30 روز فرصت دارد درباره آن تصمیم‌گیری کند. در صورت رد شدن این جمع‌بندی در کنگره، رئیس‌جمهور آمریکا 10 روز زمان دارد تا درباره رد شدن جمع‌بندی در کنگره تصمیم بگیرد. در صورت وتو شدن تصمیم کنگره برای رد جمع‌بندی هسته‌ای، باز هم تصمیم‌گیرنده نهایی کنگره خواهد بود و کنگره 12 روز فرصت دارد تا وتوی رئیس‌جمهور آمریکا را رد کند.
در ایران نیز براساس قانون اساسی، این مجلس و شورایعالی امنیت ملی هستند که باید درباره این جمع‌بندی تصمیم‌گیری کنند. در مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی با عنوان «الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای ملت ایران» نیز نام شورایعالی امنیت ملی به‌عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی برای محتوای این جمع‌بندی درج شده است. روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در همین راستا به اظهارنظر درباره این موضوع پرداختند. محمد‌صالح جوکار، نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توافق در پی مذاکرات هسته‌ای باید به تصویب شورایعالی امنیت ملی برسد تا قابلیت اجرایی پیدا کند، اظهار کرد: همانطور که آمریکا ادعا می‌کند هرگونه توافق صورت گرفته در مذاکرات باید به تصویب کنگره آمریکا رسیده و چه بسا که با تصمیم آنها مسیر تغییر داده شود این در حالی است که بعید به نظر می‌رسد با خواسته‌های مطرح شده از سوی آنها جایی برای تصمیم‌گیری کنگره باقی مانده باشد، ما نیز توافق حاصل شده را باید از فیلتر قانون تصویب شده در کشور عبور دهیم تا ضمانت اجرایی داشته باشد.
وی افزود: با توجه به اینکه مصوبات شورایعالی امنیت ملی بعد از تایید مقام معظم رهبری به‌عنوان قانون محسوب می‌شود به طور قطع توافقات حاصل از مذاکرات هسته‌ای باید طبق روال خود در این شورا به تصویب برسد تا قابلیت اجرا پیدا کند. نماینده مردم یزد و صدوق در مجلس شورای اسلامی به میزان گفت: مطابق با طرح الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ایران باید توافق صورت گرفته در مذاکرات هسته‌ای در مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شود و در صورتی به تصویب می‌رسد که چارچوب‌های قانونی که مقام معظم رهبری به‌عنوان خطوط قرمز تعیین فرموده‌اند در دل این توافق پدیدار باشد.
سیدحسین نقوی‌حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم تصریح کرده این جمع‌بندی تا پیش از تایید در مجلس و شورایعالی امنیت ملی به‌عنوان توافق قطعی نخواهد بود. وی با بیان اینکه توافق نهایی نیازمند مصوبه مجلس شورای اسلامی و تایید شورایعالی امنیت ملی است، تصریح کرد: چنانچه توافق بین ایران و 1+5 انجام شود، نمی‌توان آن را پیش از تایید مجلس و شورایعالی امنیت ملی قطعی دانست. سیدحسین نقوی‌حسینی همچنین با تاکید بر اینکه جمع‌بندی مذاکرات باید در شورایعالی امنیت ملی به تصویب برسد و مقام معظم رهبری نیز آن را تایید کنند، اظهار کرد: روند پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در شورایعالی امنیت ملی ایران است به این معنا که این شورا در نهایت با مصوباتی که به تصویب مقام معظم رهبری می‌رسد، هم خطوط قرمز و هم دستورالعمل مذاکرات را تعیین کرده و تیم مذاکره‌کننده در چارچوب تعیین شده از سوی این شورا و در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری و خطوط قرمزی که تعیین فرموده‌اند، حرکت کرده‌اند.
نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در پی توافقی که در مذاکرات هسته‌ای صورت می‌گیرد، در نهایت آنچه مربوط به مجلس شورای اسلامی است باید در مجلس تصمیم‌گیری شود و در مورد عملیاتی شدن پروتکل الحاقی نیز به طور قطع باید به تصویب مجلس برسد. عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس یادآور شد: مجلس انتظار توافقی خوب را دارد و زیر بار توافقی که خطوط قرمز ما را زیرسوال برده باشد به هیچ عنوان نمی‌رود بنابراین در مجلس به طور قطع توافق صورت گرفته بررسی خواهد شد و چنانچه لغو تحریم‌ها به اما و اگر منوط شده باشد و حرفی از بازرسی اسناد محرمانه در آن آورده شده باشد یا مانعی در مسیر تحقیق و توسعه دانش هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم مطابق با نیاز کشور در آن آورده شده باشد به طور قطع در مجلس تصویب نمی‌شود.
محمدحسن آصفری، دیگر عضو کمیسیون امنیت‌‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس شورای اسلامی هم در این‌باره گفت: مجلس شورای اسلامی طبق وظیفه خود باید تمام توافقنامه‌های تعهدآور را به تصویب برساند، لذا توافق هسته‌ای نیز از این قاعده مستثنی نیست و توافق هسته‌ای با تایید مجلس و شورایعالی امنیت ملی معتبر می‌شود. مهدی فضائلی، کارشناس مسائل سیاسی هم با اشاره به نقش شورایعالی امنیت ملی در توافق احتمالی هسته‌ای میان ایران و 1+5 گفت: با توجه به مصوبه مجلس (طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای) که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، شورایعالی امنیت ملی باید در این مساله اظهارنظر کند. وی افزود: به طور کلی مراد از این سخن که در طرف آمریکا کنگره و در طرف ایرانی، مراجع قانونی باید توافق را تایید کنند همین است.
این البته تنها نظر نمایندگان مجلس نیست. علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز می‌گوید جمع‌بندی وین باید به تصویب شورایعالی امنیت ملی و تایید رهبری برسد تا ضمانت اجرایی داشته باشد. ولایتی در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود در این‌باره گفت: هر توافقی که در وین صورت گیرد یک کار مقدماتی است و باید در شورایعالی امنیت ملی بررسی و تایید شود و در نهایت به تصویب مقام معظم رهبری برسد.
شعبده در کوبورگ!
روز گذشته در حالی طرفین از روند رو به پیشرفت مذاکرات و احتمال حل و فصل همه موضوعات سخن گفتند که گویا ماجرای چهارشنبه هفته گدشته و رفتاری که آمریکایی‌ها در خلال مذاکرات مرتکب شدند را فراموش کرده‌اند! براساس اظهارات جواد ظریف، آمریکایی‌ها زیاده‌خواهی کردند و مواضع خود را تغییر دادند اما به فاصله یک روز دوباره شرایط به مسیر گذشته بازگشت! و کار به جایی رسید که کری امیدوار شد و صالحی نیز پس از 4 ساعت دیدار با مونیز می‌گوید: «بهتر از این نمی‌شود!»
این رفتارها درحالی است که تیم مذاکره‌کننده هنوز توضیح نداده است منظور از تغییر موضع آمریکایی‌ها چه بوده است؟ آمریکایی‌ها در چه موضوعاتی تغییر موضع دادند. موضع گذشته آنها چه بود و موضع جدید آنها چیست؟ و از همه مهم‌تر چرا در حالی که براساس اظهارات صریح ظریف، آمریکایی‌ها تغییر موضع داده‌اند، اکنون طرفین در حال مکتوب کردن جمع‌بندی نهایی هستند؟! آیا همانگونه که آمریکایی‌ها بارها اعلام کرده‌اند، توافق نهایی باید بر مبنای تفسیر آنها از مذاکرات لوزان باشد؟ اگر اینگونه باشد، نیازی نیست همه منتظر باشند تا متن این جمع‌بندی منتشر شود چراکه متن آن درست ساعاتی پس از پایان مذاکرات لوزان و تحت عنوان فکت‌شیت آمریکایی روی سایت وزارت خارجه آمریکا قرار گرفته بود.