پژوهش «روش شناسی تفسیر قرآن» با تحقیق حجت الاسلام علی نصیری از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان پژوهش برتر سال شناخته شد.

به گزارش خبرگزار ی مهر، پژوهش روش شناسی تفسیر قرآن با پژوهشگری علی نصیری (۱۳۴۴) از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان پژوهش برتر سال شناخته شدو تحصیلات حوزوی علی نصیری خارج فقه و اصول،  تحصیلات دانشگاهی وی دکترای علوم قرآن و حدیث از دانشکده الهیات دانشگاه تهران است.

سوابق پژوهشی وی شرکت در همایش‌های علمی سمینار نظام خانواده، کنگره امام علی، کنگره جهانی ملاصدرا، بزرگداشت فاضلین نراقی، امام خمینی و حکومت اسلامی، امام خمینی و عرفان، همایش زیبایی شناسی قرآن و ...، راهنما و مشاور علمی پایان نامه ‌های کارشناسی ارشد، ارزیابی مقالات مجلات علمی پژوهشی است.

 رابطه متقابل کتاب و سنت، حدیث شناسی، بررسی مکتب صدرالمتالهین، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت، قرآن و هنر، نزاهت قرآن از تحریف، هنر و زیبایی شناسی از منظر قرآن و...
مقالات: اباحه گری آفت دینداری، استاد معرفت از منظر اخلاق علمی، استاد معرفت و دفاع از حریم ولایت، آسمانهای هفتگانه از منظر قرآن، اعجاز قرآن از منظر شهید مطهری و علامه بلاغی از جمله تألیفات وی می باشد.

جوایز و تقدیرها وی از این قرار است: اثر برگزیده معاونت پژوهش حوزه علمیه خواهران ۱۳۸۴ (کتاب حدیث شناسی)، اثر برگزیده کتاب سال حوزه ۱۳۸۸ (رابطه متقابل قرآن و سنت)، اثر برگزیده جشنواره فارابی و آیسسکو و یونسکو (رابطه متقابل قرآن و سنت) ۱۳۸۸، اثر شایسته تقدیر کتاب فصل ۱۳۹۱ (روش شناسی نقد احادیث) .

چکیده این پژوهش بدین شرح است: پژوهشی درباره دیرپاترین و گسترده‌ترین نوع مطالعات قرآنی یعنی تفسیر قرآن است که از روزگار نزول، بخش‌هایی از قرآن کریم تا امروز در حال انجام است. معرفی قرآن کریم در سایه ژرف اندیشی در آیات و استخراج مفاهیم و مدالیل آنها قابل تحقق است؛ یعنی کاری که باید در قالب تفسیر و از سوی مفسران انجام گیرد. از دیدگاه پژوهشگر، جهانیان تشنه معرفت باید از رهگذر فرایند تفسیر با پیام‌های این کتاب آسمانی آشنا شوند. از جمله مباحثی که از اهمیت بسیاری برخوردار است و تقریبا توجه چندانی به آن نشده بررسی و پاسخ گویی به این دو پرسش اساسی است: آیا لازم است مفسر برای تفسیر یک سوره یا یک آیه، پیش از آنکه بخواهد نتایج واکاوی تفسیری خود را در اختیار دیگران بگذارد از فرایند خاصی تبعیت کند؟ آن گاه که مفسر به نتایجی دست یافت آیا لازم است این نتایج و دستاوردها را به صورتی روشمند در قالب الگویی خاص و مشخص در اختیار دیگران قرار دهد یا آنکه انعکاس آن نتایج به هر شکل ممکنی قابل پذیرش است؟

پژوهشگر کوشیده است مراحل تفسیر سوره‌ها و آیات را در قالب مدلی روشمند ارائه نماید؛ مدلی که تفسیر هر سوره را در ده مرحله به تصویر می‌ کشد.

این پژوهش از یک مقدمه و دو جلد در پنج بخش با این عناوین تشکیل شده است: بازشناخت کلیاتی در زمینه روش شناسی تفسیر، روش شناسی تفسیر آیات (جایگاه آیه، فضای نزول، مفاهیم واژه‌ها، نکات ادبی، نکات بلاغی، ساختار درونی آیه، ساختار بیرونی آیه، تفسیر، بررسی روایات)، روش شناسی تفسیر سوره (نام سوره، شمار آیات، جایگاه سوره، فضای نزول، زمان نزول، مکان نزول، اهداف سوره، محتوای سوره، ساختار درونی سوره، ساختار بیرونی سوره)، مباحث تطبیقی (بازخوانی تفسیر سوره اخلاص بر اساس اهم تفاسیر فریقین) و...

در بخش نتیجه گیری آمده است: عموم مفسران خود را ملزم به رعایت الگویی خاص نمی‌دیدند و مفاهیم و آموزه‌های قرآن را به صورتی غیرروشمند فهم کرده و به همان صورت در اختیار مخاطبان قرار داده‌اند. ارائه آموزه‌های تفسیری در قالب الگویی روشمند از چهار جهت مفید و ضروری است: فربه شدن آموزه‌های تفسیری، منقح شدن مدالیل آیات در سایه بررسی جداگانه مراحل تفسیر، منقح شدن مدالیل آیات در سایه رعایت ترتیب مراحل تفسیر، تسهیل در مطالعه و تحقیق و تدریس روشمند تفاسیر. در روشمندترین تفسیر موجود یعنی تفسیر مجمع البیان، تفسیر سوره‌ها تنها در چهار مرحله دنبال شده است: نام سوره، شمار آیات، فضیلت سوره، اعلام مکی و مدنی بودن سوره.