خبرگزاری مهر - بهار سلاحورزی: هفته پیش خبرهایی از تخریب و تغییر کاربری و قطع شبانه درختان باغ ۶.۵ هکتاری خیام ۱۸ مشهد برای ساخت پروژه «جهان مال» منتشر شد.
پیمانکار پروژه مدعی است که تخریب و گودبرداری این باغ با مجوز شهرداری و بر اساس پروانه احداث بنایی که توسط شهرداری مشهد برای موسسه اعتباری و مالی ... صادر شده است، انجام می شود .
در حقیقت شهرداری مشهد در حالی برای تغییر کاربری باغ خیام مجوز داده که بر اساس مصوبه سال گذشته شورای عالی معماری و شهرسازی باغ های مشهد باید تثیبت شوند و هر گونه تغییر کاربری آنها ممنوع شده است. البته دبیر این شورا و معاون وزیر راه و شهرسازی در نامه ای به استاندار خراسان رضوی این موضوع را تذکر داده است. اما آنطور که غلامحسین صاحبی رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر مشهد، می گوید: این باغ دارای یک پرونده قدیمی مربوط به سالیان گذشته است و در اصل و اساس کاربری آن تجاری بوده است.
به گفته وی، در حقیقت زمینی که امروز هتل همای مشهد در آن ساخته شده کاربری فضای سبز داشته، اما به هنگام ساخت این هتل توافقی برای ساخت انجام می شود که در زمین فعلی در منطقه خیام ۱۸ به عنوان ما به ازاء، فضای سبز ایجاد شود.
صاحبی می افزاید: سال گذشته مجدداً مباحثی برای تجاری سازی محل فعلی فضای سبز خیام ۱۸ مطرح شد که بلافاصله جلوی مجوز آن را گرفتیم و در نهایت مقرر شد اگر قرار است زمین فعلی تجاری شود، ۲ هکتار زمین برای فضای سبز در اختیار شهرداری قرار گیرد. بنابراین اگر این دو هکتار زمین در اختیار شهرداری قرار گرفته باشد عملیات گوبرداری فعلی در خیام ۱۸ قانونی است اما تا جایی که بنده اطلاع دارم این ۲ هکتار زمین هنوز در اختیار شهرداری قرار نگرفته است.
این در حالی است که مشهد در میان کلانشهر های کشور بر اساس بررسی های مسئولان شورای شهر از نظر میزان فضای سبز رتبه آخر را دارد و مردم این شهر سال گذشته حدود ۱۴۰ روز هوای ناسالم تنفس کرده اند. اما متاسفانه در این شرایط مجوز برای تبدیل بهترین باغ‌های مشهد به پروژه‌های عمرانی بزرگ داده می‌شود و این در حالی‌ست که در جای جای این شهر زمین خالی بدون درخت برای ساخت این پروژه‌ها وجود دارد.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی با بیان اینکه در دیگر کشورها پروژه های عمرانی را به گونه ای طراحی می کنند که درختان موجود به عنوان بخشی از چشم انداز آن پروژه قرار گیرند و آسیبی به آنها وارد نشود به خبرنگار مهر می گوید: محیط زیست با هر گونه قطع درخت و تغییر کاربری باغات و فضای سبز شهری، مخالف است و در مراجع ذیربط آن را پیگیری می کند.
به گفته او، باغ ۶.۵ هکتاری خیام ۱۸ در مشهد نیز که گودبرداری آن آغاز شده است، از مواردی است که محیط زیست با قطع درختان و تخریب آن کاملاً مخالف است.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی به مکاتباتی که با معاونت خدمات شهری شهرداری مشهد داشته است، اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه کاربری این مکان باغ میوه است، ساخت و ساز در آن از نظر محیط زیست خلاف قانون است و بایستی از آن ممانعت به عمل آید.
صالحی با بیان اینکه البته تاکنون هیچ درختی در این باغ قطع نشده است، می‌گوید: تنها درختانی که خشک شده‌اند، قطع شده اما این مهم نیست که درخت قطع نشده است چرا که کاربری این اراضی به طور کلی باغ و فضای سبز است و ساخت و ساز در آن معنایی ندارد.
وی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود برای اینکه درختان آسیبی نبینند، آنها را از طریق روت بال جابه جا خواهند کرد، تاکید می‌کند: درختان این باغ، درختان میوه هستند و در مورد درختان باغی به هیچ عنوان چنین روشی به کار برده نمی‌شود.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی با اشاره به نقش این باغ در کاهش آلودگی هوای شهر مشهد، می‌گوید: خیابان خیام یکی از آلوده ترین نقاط شهر است بنابراین چند ساله بودن درختان این باغ اهمیتی ندارد و فرقی نمی‌کند که از چه گونه‌ای هستند، مهم این است که کاربری این مجموعه، باغ است و در تلطیف هوای مشهد نقش به سزایی دارد.
البته پیش از این نایب رئیس اول شورای شهر مشهد، قطع هر درختی در سطح شهر را منوط به داشتن مجوز کمیسیون ماده ۷ شهرداری عنوان کرده و گفته است: قطع شدن درختان در خیابان خیام بدون مجوز صورت گرفته و شورای شهر در این زمینه در حال پیگیری است تا از بروز اینگونه اتفاقات جلوگیری شود.
از سوی دیگر موسی‌الرضا ثروتی عضو فراکسیون محیط زیست مجلس نیز در این خصوص به خبرنگار مهر، می‌گوید: فراکسیون محیط زیست مجلس، با تغییر کاربری فضای سبز در هر مکانی مخالف است و شهرداری‌ها اجازه ندارند برخلاف قانون، کاربری باغ‌ها و فضای سبز را تغییر دهند.
به گفته وی، در موارد استثناء در صورتی که لازم باشد تغییراتی در یک باغ و یا فضای سبز رخ دهد، حتما بایستی با مجوز شورای عالی شهرسازی و معماری باشد و وقتی که این مجوز داده نشود، هیچ کس حتی شهرداری‌ها و استانداری‌ها حق ندارند که تغییر کاربری ایجاد کنند.
عضو فراکسیون محیط زیست مجلس با بیان اینکه این مکان از قدیم‌الایام باغ بوده و تغییر کاربری آن، خلاف قانون است وعده می دهد: که این موضوع را در مجلس از نظر قانونی پیگیری کرده و مانع انجام تغییر کاربری در باغ خیام مشهد به صورت غیرقانونی شود.
تمام این اتفاقات در شرایطی رخ می دهد که قطع درختان جرم بوده و هر روز مسئولان مربوطه نسبت به این روند اظهار نگرانی می کنند. با این همه و بدون توجه به مشکلاتی که روز به روز گریبان شهرها و شهروندان را می گیرد، متولیان دستگاه ها به اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی اصرار داشته و درختان و باغ ها را قربانی توسعه لجام گسیخته شهری می کنند.