به گزارش خبرنگار دانشگاهي "مهر"، 3 سال از صدور فرمايش رهبر معظم انقلاب در پاسخ به جمعي از دانش آموختگان حوزه در زمينه "منشور نهضت آزادانديشي و توليد علم" سپري مي شود. محتواي اين پيام، مورد توجه محافل علمي، فرهنگي و دانشوران حوزه و دانشگاه قرار گرفت. از اين رو دستگاه هايي مكلف به پيگري تصميمات اتخاذ شده در اين زمينه شدند.
يكي از مراكز فعال در اين عرصه كه از همان روزهاي نخست صدور پيام رهبر فرزانه انقلاب كار خود را آغاز كرد حوزه علميه قم بود.
فرصت سازي
باتوجه به اينكه وصول به اهداف نهضت نرم افزاري، توليد دانش و موفقيت در اين عرصه بدون برنامه ريزي جامع، نگاه كلان به امر توليد دانش و نظريه پردازي ميسور و مقدور نخواهد بود، معاونت پژوهشي حوزه و دبيرخانه اين نهضت در كنار تمهيدات لازم براي فرهنگ سازي، نظر خواهي از صاحب نظران و انديشمندان، اطلاع رساني و تحليل داده ها، به فرصت سازي لازم براي اين منظور اهتمام ويژه اي مبذول داشته است.
انجام مصاحبه ها و گفت و گوهاي علمي و فراخوان مقاله
جهت همسويي و تقريب نگرش هاي مختلف و تلاش براي ايجاد گفت وگوي واحد در اين زمينه در ميان انديشمندان و فرهيختگان، پروژه انجام مصاحبه ها و گفت و گوهاي علمي و فراخوان مقاله طي دو سال با بيش از 128مصاحبه و دريافت 160 مقاله به انجام رسيد كه در نوع خود اندوخته ارزشمندي است. نتايج اين پروژه از ديدگاه هاي متفاوت در مقوله توليد دانش و نظريه پردازي و آزادانديشي است.
تحليل داده ها
تحليل و طبقه بندي اطلاعات بدست آمده از طريق مصاحبه ها، مقالات، جلسات و مناظرات مختلف در قالب طرحي جامع و مستند به گونه اي كه نظرگاه انديشمندان در حوزه هاي مختلف به تفكيك در قالب محورهايي مشخص طبقه بندي و عرضه شود از ديگر فعاليت هاي حوزه علميه قم است.
اين مجموعه مي تواند سند ارزشمندي باشد كه بر اساس ديدگاه صدها تن از انديشمندان در حوزه توليد دانش تهيه شده است.
تشكيل آرشيو جامع و بانك اطلاعاتي از مجموع آثار علمي توليد شده درباب توليد دانش، نظريه پردازي و آزاد انيشي
آرشيو جامع و بانك اطلاعاتي از مجمع آثار علمي توليد شده در باب توليد دانش، نظريه پردازي و آزاد انيشي مي تواند به عنوان يك پرونده علمي جامع مورد بهره برداري صاحب نظران انديشه و قلم قرار گيرد. دراين آرشيو افزون بر توليدات علمي دبيرخانه، مجموعه مقالات، كتب و نوارهاي ديداري و شنيداري مختلف نيز گرداوري شده است.
برنامه ريزي درجهت تدوين نظام جامع پژوهشي در حوزه علوم ديني و حوزوي
تحقق اهداف نهضت نرم افزاري بدون داشتن طرحي جامع و ناظر كه در آن تمامي اجزا و مؤلفه هاي مرتبط با امر پژوهش، نوآوري و نظريه پردازي در ابعاد مختلف آن به طور دقيق مد نظر قرار گرفته و به صورت برنامه اي جامع و زمانبندي از سوي حوزه علميه قم به مرحله اجرا گذاشته شود، امري مقدور و قابل دسترسي نخواهد بود. تهيه چنين طرح بزرگي طبعا به زمان، امكانات و نيروي انساني كارآزموده و فرهيخته نياز دارد.
افزون بر موار ذكر شده پيش نيازهايي را مي طلبد كه زمينه را براي تصميم سازي و تصميم گيري در اين زمينه فراهم ساخته و تمهيد كند. از جمله پروژه هايي كه با عنوان پيش نياز براي طرح جامع نظام پژوهش بايد به انجام برسد، پروژه تدوين معيارهاي نيازسنجي و اولويت گذاري پژوهشي براساس شاخص هاي علمي، تدوين نظام ارزيابي پژوهشي حوزه علميه قم، تدوين فرهنگ واژگان پژوهشي و پيراپژوهشي، طرح اعتبار بخشي مراكز پژوهشي در حوزه، پروژه ارزيابي نظام آموزشي حوزه مقطع سطح 1 و 2 و 3 از جهت پژوهشي، طرح ارزيابي نظام آموزشي حوزه در مقطع درس خارج از جهت پژوهش، تدوين استانداردهاي روش پژوهش حرفه اي و طرح شناسايي و رتبه بندي پژوهشگران حرفه اي در حوزه علوم ديني و حوزوي و علوم انساني مرتبط است.
انجام پروژه هاي فوق الذكر كه در معاونت پژوهشي حوزه و دبيرخانه نهضت در دست اقدام است زمينه مناسبي را براي طرح جامع نظام پژوهشي حوزه فراهم خواهد آورد.
مصاحبه هاي علمي
در اين زمينه حدود 120مصاحبه و گفتگو با شخصيت هاي علمي، انديشمندان و صاحب نظران حوزوي و دانشگاهي در موضوعات گوناگون مرتبط با نهضت آزادانديشي و توليد دانش با نگرش درجه يك و درجه دو به علوم از سوي دبيرخانه نهضت در معاونت پژوهشي به انجام رسيده است. بخش عمده اي از اين مجموعه در قالب ده جلد كتاب منتشر و در اختيار ارباب علم قرار گرفته است.
نشست هاي علمي
در طول چند سال گذشته نشست هاي علمي متعددي از سوي دبيرخانه نهضت آزاد انديشي و توليد دانش در معاونت پژوهشي حوزه، دفتر جنبش نرم افزاري دفتر تبليغات اسلامي، انجمن هاي علمي حوزه و پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي برگزار شده است.
مناظره اي در باب تعامل علم و قدرت با حضور 8 تن از انديشمندان حوزه و دانشگاه، برگزاري حدود 20 نشست علمي در باب نظريه پردازي و نقد انديشه با مشاركت دبيرخانه نهضت و انجمن هاي علمي حوزه، برگزاري 11 نشست علمي در باب نقد انديشه و نظريه پردازي و برگزاري 21 كرسي نظريه پردازي و 27 كارگاه علمي و تخصصي دفتر جنبش نرم افزاري دفتر تبليغات اسلامي از جمله اين نشست هاي علمي است.
تشكيل انجمن هاي علمي
يكي از اقدامات جدي و قابل توجه در عرصه نهادينه كردن پژوهش و توليد دانش تشكيل انجمن هاي علمي است كه با دريافت مجوز از سوي مركز مديريت حوزه علميه قم به انجام مي رسد. در اين زمينه تاكنون حدود 14 انجمن علمي تشكيل و عمده آنان فعاليت هاي خود در حوزه تخصصي مرتبط آغاز كرده اند.
طراحي، پيشنهاد و انجام بيش از 40 طرح پژوهشي اعم از پروژه هاي تحقيقي، نگارش و انتشار كتاب و مقاله، برگزاري بيش از 52 نشست علمي، همايش، جلسه سخنراني و كرسي هاي نقد و نظريه پردازي، برگزاري 10 دوره آموزشي (كلاس) و 5 كارگاه آموزشي، انتشار 3 فصل نامه و 5 خبرنامه و برگزاري چندين اردو، سفر و بازديد علمي از برنامه هايي است كه توسط انجمن هاي علمي اجرا شده است.
اطلاع رساني
در زمينه اطلاع رساني نيز فعاليت هاي قابل توجهي مانند انتشار كتاب و نشريه به انجام رسيده است. انتشار مجموعه مصاحبه 4 جلد، مجموعه مقاله 4 جلد، مجموعه سخنراني 1 جلد، مجموعه مقالات، گفت و گو و مناظره با اديان و مذاهب 1 جلد و مجموعه نقد انديشه با عنوان نقد و نگاه 1 جلد از مواردي است كه در زمينه اطلاع رساني صورت گرفته است. اين كتب از سوي انتشارات مركز مديريت حوزه علميه قم چاپ و منتشر شده است.