خبرگزاری مهر- گروه جامعه: نامش جیسون رضائیان است. خبرنگاری ۴۰ ساله ایرانی-آمریکایی که به نمایندگی از روزنامه واشنگتن پست در تهران مشغول کار بود تا اینکه در تاریخ ۳۱ تیرماه سال ۱۳۹۳ این خبرنگار به همراه همسرش در تهران دستگیر شدند. البته پس از مدتی همسر جیسون رضائیان با وثیقه آزاد اما خود رضائیان همچنان در بازداشت بود.
۳۱ فروردین ماه ۹۴ کیفرخواست خبرنگار آمریکایی صادر شد+ اتهامات وارده
در روزهای نخست دستگیری شایعات متعددی در مورد دلایل دستگیری خبرنگار واشگتن پست مطرح شد. از اشتباه در دستگیری، احتمال آزادی، اقدام علیه امنیت ملی، جاسوسی و غیره ... تا اینکه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۹۴ کیفرخواست جیسون رضائیان خبرنگار واشتگن پست از سوی دادستانی تهران صادر شد. در این کیفرخواست جیسون رضائیان از سوی دادستان به جاسوسی از طریق جمع‌آوری تصمیمات کشور در مورد مسائل سیاست داخلی و خارجی و قراردادن آن در اختیار افراد غیرصالح متهم شده است. بر اساس کیفرخواست صادره، دسترسی و جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی شده، همکاری با دول متخاصم و نوشتن نامه به اوباما رئیس جمهور آمریکا و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران از دیگر اتهامات جیسون رضائیان است.
قاضی صلواتی و ۴ جلسه رسیدگی به اتهامات جیسون
پس از صدور کیفرخواست قاضی ابوالقاسم صلواتی که تجربه زیادی در پرونده های مهم دادگاه انقلاب دارد قضاوت پرونده این متهم را در شعبه ۱۵ این دادگاه برعهده گرفت و نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده جیسون رضائیان ۵ خردادماه سال جاری با حضور مترجم و ۲ وکیل متهم برگزار شد. هنوز چند روزی نگذشته بود که خبر برگزاری دومین جلسه این دادگاه در روز دوشنبه ۱۸ خرداد رسانه ای شد و همانند جلسه قبل دادگاه غیرعلنی برگزار شد.
۲۲ تیرماه ۹۴ تاریخ بعدی دادگاه تعیین شد و متهم در سومین جلسه رسیدگی به اتهاماتش حضور یافت.
دخالت سناتورهای آمریکایی
نکته قابل تامل قبل از برگزاری سه جلسه اول رسیدگی به این پرونده اظهار نظرهای بی مورد آمریکایی ها بود. در روزهای نخست دستگیری جیسون رضائیان دو سناتور آمریکایی از دولت اوباما خواستند قبل از حصول به توافق نهایی با ایران از دولت این کشور بخواهد که جیسون رضائیان را آزاد کند. سناتور مارک کرک و سناتور مارکو روبیو با انتشار پیامی در صفحه شخصی سناتور کرک در پایگاه اینترنتی سنای آمریکا، اتهام جاسوسی ایران به جیسون رضائیان خبرنگار روزنامه واشنگتن پست را رد کردند. در پیام این دو سناتور آمریکایی آمده است:به نظر می رسد که آقای رضائیان به علت اعتراف خود به فعالیت در حرفه خبرنگاری و نیز به علت تابعیت آمریکایی اش مورد آزار و اذیت قرار می گیرد. آزادی مطبوعات حقی است که باید صرفنظر از ملیت افراد برای همه تضمین شود. ما مصرانه از دولت ایران می خواهیم که فورا و بدون هیچ شرطی اقدام به آزاد کردن آقای رضائیان بکند.
پاسخ اژه ای به دخالت آمریکایی ها
البته اژه‌ای در پاسخ به تلاش آمریکایی ها برای ملاقات با ۳ زندانی آمریکایی از طریق دفتر حافظ منافع این کشور در ایران و اظهار نظر سناتورهای آمریکایی در این خصوص گفته بود : سناتورهای آمریکایی اگر در این باره حرفی زده‌اند بی‌خود کرده‌اند. دو نفر از اتباع کشور آمریکا به اتهام جاسوسی در ایران در محاکم قضایی محکوم شده و حکم‌شان قطعی شده است و هر دو در حال تحمل کیفر خود هستند و فرد دیگر نیز به اتهاماتش هنوز رسیدگی کاملی انجام نشده است.
حاشیه های آخرین دادگاه/ ملاقات جیسون و مادرش در زندان اوین
این پرونده با تمام حاشیه هایش به ایستگاه چهارم رسید و در تاریخ ۱۹ مردادماه ۱۳۹۴ چهارمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات خبرنگار واشتگتن پست برگزار شد. از حاشیه های این جلسه می توان به حضور مادر جیسون رضائیان در جمع خبرنگاران اشاره کرد. مادر جیسون رضاییان خبرنگار واشنگتن پست پس از پایان جلسه دادگاه گفت: امیدوارم با تحولاتی که اخیراً اتفاق افتاده پسرم آزاد و از وی رفع اتهام شود. جیسون خبرنگار بوده و کارش خبری بوده و منابع خبری‌اش هم مثل منابع شما بوده است. من و همسرم در جلسه نبودیم و بیرون دادگاه بودیم، پسرم را ندیدم اما وکیل او دفاعیات لازم را انجام داده است. وی با تاکید بر اینکه هفته پیش با پسرش ملاقات داشته، گفت: هیچ دلیلی مبنی بر جاسوسی پسرم وجود ندارد، اگر دلیلی بر این موضوع است باید قوه قضاییه شواهد و ادله خود را بیان کند.
اظهار نظر دو نماینده مجلس
محمدعلی اسفنانی، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس در مورد جاسوسی در ایران می گوید: وقتی سوابق جاسوسی را که در داخل ایران مورد بررسی قرار می دهیم، متوجه می شویم که موضوع خیلی فراتر از این مباحث است؛ به طور مثال برای اینکه از یک مجموعه ای جاسوسی شود، جاسوس با یکی از افراد آن مجموعه ازدواج کرده و حتی صاحب فرزند شده و نهایتا به وظیفه ای که برعهده خودش می دانسته، عمل کرده است. این در حالی است که طی یک تحقیقی که در آمریکا صورت گرفته، مشخص شده است که درصد بالایی از مردم آمریکا صرف نظر از اینکه جاسوسی مزایای مالی خوبی دارد، به این کار به دلایل مختلفی علاقمندند.
اسفنانی در خصوص مجازات و محکومیت هایی که نسبت به جاسوسی در دنیا صورت می گیرد تصریح کرد: همه کشورها برای موضوع جاسوسی مجازات سنگینی را در نظر گرفته اند و عمدتا حتی مجازات اعدام را در برابر جاسوسی که به نفع بیگانگان باشد و خصوصا در مقاطعی که آسیبی به نظام سیاسی، دفاعی و اقتصادی یک کشور وارد کند، در نظر می گیرند.
محمد دهقان، عضو کمیسیون قضایی مجلس هم می گوید: هر فردی در سرزمین ایران مرتکب جرمی شود، چه تابع ایران باشد و چه نباشد، دادگاه های ایران صلاحیت رسیدگی به جرم آن شخص را دارند و همین طور هر فردی هم در خارج از مرزهای ایران علیه منافع ملی ایران مرتکب جرم شود باز هم دادگاه های ایران صالح برای رسیدگی به اتهامات آن فرد هستند و قوانین ایران نسبت به آنها حاکم خواهد شد. بنابراین طبق قوانین ایران و براساس آیین دادرسی کیفری در ایران، توسط دادگاه های ایران به اتهامات ایشان رسیدگی می شود و آنچه که ایشان استحقاق داشته باشد نسبت به او صادر می شود.
حکم نهایی هفته آینده صادر می شود
لیلا احسن وکیل رضائیان هم در پایان جلسه آخر دادگاه گفت: امروز آخرین جلسه دادگاه بود و دفاعیات آخر از متهم گرفته شد. من بخشی از دفاعیات را شفاهی ارائه کردم و آن بخشی را که فرصت دفاعش پیش نیامد به صورت مکتوب لایحه‌ای را تقدیم دادگاه کردم. روند رسیدگی به پرونده مانند سایر دادگاه‌ها بوده و به احتمال زیاد حکم نهایی ظرف یک هفته آینده صادر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، حالا باید منتظر ماند تا حکم دادگاه صادر شود. هرچند حکم دادگاه مشخص نیست اما قانون در مورد جرم جاسوسی صریح و روشن اعلام نظر کرده است.
* گزارش از سید هادی کسایی زاده