به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، علی اکبر صالحی عصر امروز در نشست خبری بررسی ابعاد برجام در محل در محل سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: یکی از موضوعاتی که برخی منتقدان مطرح می کنند، انتقاد از کاهش ۲۰ هزار سانتریفیوژ به ۵ هزار سانتریفیوژ است.
وی افزود: اکنون ۹۱۰۰ سانتریفیوژ کار می کند و سالانه دو هزار کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی می کنند؛ این در حالی است که اگر ۱۰ هزار سانتریفیوژ دیگر نیز کار می‌کرد، میزان تولید ما سالانه چهار هزار کیلوگرم می شد و اینگونه فاصله ما تا ۳۰ هزار کیلوگرم بسیار است.
صالحی گفت: اگر ۲۰ هزار سانتریفیوژ هم کار می کرد، باید حداقل هشت سال تولید می‌کردیم تا میزان تولید به ۳۰ هزار کیلوگرم برسد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ما ۲۵ سال کار کردیم تا به ۲۰ هزار سانتریفیوژ رسیدیم؛ گرچه برخی می گویند ما توان ساخت سانتریفیوژهای بالاتر نیز داریم، اما بارها گفته ایم که باید دانست با چه نوع سانتریفیوژ و با چه میزان مواد اولیه باید به تولید مد نظر دست یافت.
وی گفت: فرض کنیم می خواستیم با ماشین های نسل یک در نطنز ۱۹۰ هزار سو غنی سازی کنیم که البته نطنز ظرفیت جاسازی سانتریفیوژهای لازم برای این میزان غنی سازی را ندارد، اما به فرض که در بالای نطنز و زیر سوله این کار را می کردیم و همین اقدام را بخواهیم با ماشین‌های نسل هشت انجام دهیم، اما مواد اولیه اش را چگونه تأمین کنیم؟.
صالحی ادامه داد: اگر همه مواد در اختیار را نیز تزریق می کردیم یکی دو سال اول تمام می شد، چرا دوستان به این پرسش آسان جواب نمی دهند که این مواد را باید از کجا تامین کرد؟ اصلا فرض کنیم همین الان سانتریفیوژهای لازم را در اختیار داشته باشیم؛ برای چه مدت می‌توانیم غنی‌سازی کنیم؟
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: فرض کنیم غنی سازی هم کردیم؛ بعد از این مرحله باید ۳۰ هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده را به مجتمع سوخت تبدیل کرد، یعنی این میزان مواد باید به حدود ۶۰ مجتمع سوخت تبدیل شود؛ آیا اکنون توان این میزان مجتمع سوخت که متناسب با استانداردهای بین‌المللی ساخته شده باشد، داریم؟
وی افزود: تفاوت تولید میان ۹ هزار سانتریفیوژ با پنج هزار سانتریفیوژ فقط ۵۰۰ کیلوگرم در سال است؛ در حالی که سالانه به ۳۰ هزار کیلوگرم نیاز داریم، پس این ۵۰۰ کیلوگرم خیلی رقم جدی نیست.
صالحی اظهار داشت: این هم از گلوگاه‌هایی است که باید به آن توجه داشت و باید فعالیت‌های هسته‌ای را با برنامه‌ای حساب شده جلو ببریم.
انتقاد از تشویش‌کنندگان افکار عمومی در موضوع برجام
رئیس سازمان انرژی اتمی، در ادامه از تشویش افکار عمومی در اجرای برنامه جامع اقدام مشترک به‌شدت انتقاد کرد و گفت: برخی که مدعی تخصص در ابعاد فنی مسائل هسته ای هستند، به گونه ای ایجاد دغدغه می کنند که گویی اتفاق ناگوار و عقب‌نشینی خائنانه‌ای رخ داده است.
وی افزود: ما ۲۵ سال روی ماشین های نسل یک کار کردیم و افتخارمان این است که با اتکا به توانمندی خود به آستانه فناوری هسته ای رسیدیم، اما پس از آن هشت نسل سانتریفیوژ ساخته و آزمایش کرده‌ایم و به‌تدریج نسل هایی که ظرفیت غنی سازی بالاتری دارد انتخاب کرده ایم که البته این زمانبر است.
صالحی تصریح کرد: برخی اظهار داشتند که با مدیریت جهادی شش ماهه سانتریفیوژهای نسل جدید را به تولید انبوه می رسانند، در حالی که در سال ۱۳۸۹ از سانتریفیوژهای نسل شش زنجیره ده تایی داشتیم؛ آن زمان که در مناصب حضور داشتند، چرا این سانتریفیوژها را به تولید انبوه نرساندند؟ چون باید مراحل آزمایش را کامل می‌کردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: شرکت بزرگی مانند یورنکو در سال ۲۰۰۲ مقاله ای نوشت که برای تولید انبوه سانتریفیوژهای نسل جدید، حداقل به هشت سال زمان نیاز است.
وی گفت: سانتریفیوژهای نسل شش و هشت، دو ماشین امیدبخش است که در آینده می توانیم از آن برای افزایش غنی سازی استفاده کنیم که برای این کار به هفت، هشت سال زمان نیاز است؛ پس چه چیزی را از دست داده ایم؟
صالحی اظهار داشت: اگر مذاکرات و برجام هم در کار نبود و هر کسی رئیس سازمان انرژی اتمی هم می بود و جهادی هم کار می کرد، هفت تا هشت سال زمان نیاز بود تا به تولید انبوه برسیم.
معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به منتقدان برجام گفت: می گویند تحقیق و توسعه را از دست داده ایم؛ اینطور نیست. البته با محدودیت مواجه شده‌ایم، همچنانکه در این ۱۰ سال زنجیره‌های ما ۳۰ تایی خواهد بود در حالی که ما دوست داشتیم حدود ۲۰۰ تایی باشد.
صالحی تأکید کرد: با این حال، با زنجیره حدود ۲۹ و ۳۰ تایی بیش از ۸۵ درصد اطلاعات لازم از هر سانتریفیوژ به دست می آوریم.
وی همچنین در پاسخ به انتقادها در خصوص محرومیت در بهره‌مندی از پلوتونیوم گفت: برخی می گویند با این ماده می توانیم سوخت تولید کنیم؛ این درست است اما هر چیزی جایی و زمان خاص خود را دارد که اکنون زمان آن نیست که بتوان از پلوتونیوم به عنوان ماده اصلی سوخت مورد نیاز استفاده کرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: برخی کشورها مانند ژاپن در این زمینه سرمایه گذاری کرده اند، اما چنین ماده‌ای در روسیه و امریکا روی دستشان مانده است.
صالحی خطاب به این منتقدان تصریح کرد: اگر متخصص هستید و نمی دانید، بپرسید و اگر می‌دانید، حرف حق بزنید؛ چرا افکار عمومی را مشوش می کنید؟
در آینده هم سوخت پلوتونیوم تولید نخواهیم کرد
وی تصریح کرد: ما که در پی سلاح هسته‌ای نیستیم و در آینده نزدیک هم در صدد سوخت پلوتونیوم نخواهیم بود، ما هنوز در تولید سوخت اورانیوم هستیم، چگونه می توانیم به تولید پلوتونیوم بپردازیم؟.
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: نمی گویم این ماده را تولید نکنیم اما در زمان خودش. ما تا ۱۵ سال آینده پلوتونیوم نداریم که بخواهیم روی آن کار کنیم، اگر منظورشان سوخت بوشهر است که طبق قرارداد، باید آن را به روسیه بازگردانیم و اگر منظور سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران است که میزان آن بسیار ناچیز است.
صالحی گفت: اگر منظورشان رآکتور آب سنگین اراک است که تا سوخت آن بیرون بیاید ۱۰ تا ۱۲ سال طول می کشد؛ پس اصلا چنین سوختی نداریم.
وی افزود: باید به این موضوع توجه داشت که پلوتونیوم ماده خطرناک و سمی است و باید از راه دور و از طریق مانیتور آن را کنترل کرد؛ پس این چه انتقادهایی است که مطرح می‌شود؟.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اکنون پذیرفته اند که هزاران سانتریفیوژ در کشور ما چرخش داشته باشد؛ این ناشی از قدرت ماست. تا هفت، هشت سال آینده فرصت مناسبی است که ما بتوانیم دستاوردهای هسته ای را ارتقا دهیم و با رفع موانع و محدودیت ها از طریق همکاری‌های بین المللی، ساخت مجمتع سوخت را کامل کنیم .
مذاکره با روس‌ها برای تولید مجتمع سوخت/ مذاکره با چینی‌ها برای تکمیل رآکتور اراک
صالحی ادامه داد: اکنون با روس‌ها به طور جدی درساخت مجتمع های سوخت در حال مذاکره هستیم تا در آینده شاید یک یا دو سال بعد بتوانیم چند مجتمع سوخت بسازیم.
وی افزود: برای تکمیل رآکتور اراک نیز با چینی‌ها در حال مذاکره هستیم و همین همکاری های بین المللی فعالیت های هسته ای ما را چند دهه جلو می اندازد.
معاون رئیس جمهور گفت: کسی تصور نمی کرد کشور در حال توسعه مانند ایران با این محدودیت ها روزی بتواند صادرکننده دو کالای راهبردی شامل اورانیوم غنی شده و آب سنگین باشد و ما اینگونه وارد کلوپ صادرکننده این مواد راهبردی شدیم.
ابعاد فنی برجام، بی‌عیب و آرمانی نیست
صالحی تصریح کرد: نمی گوییم ابعاد فنی برجام بی عیب و نقص و آرمانی است، اما می توان گفت در این عرصه نباید نگران فعالیت های صلح آمیز کشورمان باشیم.
وی گفت: البته دولت باید در زمینه سرمایه گذاری، به توسعه فناوری هسته ای کمک کند و این عرصه را در اولویت قرار دهد؛ همچنانکه برای ساخت دو نیروگاه هسته ای با روس‌ها قرارداد داریم و در عرصه های مشابه با چینی‌ها در حال مذاکره هستیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: فعالیت های سازمان انرژی اتمی بسیار گسترده است، اما آن را محدود به فعالیت به فردو و اراک کردند؛ در حالی که ما دستاوردهای بسیاری در عرصه‌های پزشکی، کشاورزی و صنعتی هسته ای داریم.
صالحی گفت: برای نمونه در آینده بیمارستان بزرگ تخصصی هسته ای در تهران ایجاد می شود و رئیس جمهور و وزیر بهداشت نیز بر پیشبرد این هدف تاکید کردند و زمین آن نیز تا ۹۵ درصد تامین شده است که به زودی، ساخت آن آغاز خواهد شد.
وی پیشرفت در تولید رادیوداروها را از دیگر دستاوردهای سازمان انرژی اتمی دانست و افزود: اکنون بیش از یک میلیون بیمار در کشور از این رادیوداروهای تولید داخل استفاده می‌کنند؛ کدام کشور در خاورمیانه چنین مزیت‌هایی دارد؟.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما صادرکننده این رادیوداروها به تعدادی کشور هستیم و پس از اینکه پروژه جی‌ام‌پی یعنی استانداردسازی بین‌المللی این رادیوداروها به سرانجام برسد، به صادرکننده عمده این محصول در جهان تبدیل خواهیم شد.
صالحی گفت: وقتی رآکتور آب سنگین اراک به نتیجه برسد، رادیوداروهای متنوع بیشتری تولید و از چشمه های رادیواکتیو که در صنعت کاربرد دارد، استفاده خواهیم کرد.
امیدواریم تا سال آینده به سانتریفیوژهای IR۸ گاز تزریق کنیم
وی همچنین خاطرنشان کرد: آزمایش‌های مکانیکی روی سانتریفیوژهای نسل هشت از سال ۱۳۹۲ آغاز شده است که هنوز ادامه دارد و امیدواریم تا سال آینده بتوانیم گاز اورانیوم به این سانتریفیوژ تزریق و به تدریج رنجیره های آن را دایر کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان اظهار داشت: بازرسی ها در چارچوب موافقتنامه پادمان انجام خواهد شد و در آینده نیز اگر پروتکل الحاقی عملیاتی شود، انجام خواهد شد و جای هیچ گونه نگرانی نیست.