به گزارش خبرنگار مهر، سومین نشست «گفتمان ضرب اصول» یکشنبه ۲۵ مرداد ماه با حضور رامین صدیقی مدیر نشر هرمس و برگزار کننده کنسرت، فردین خلعتبری آهنگساز و مدرس دانشگاه و کامبیز نوروزی حقوقدان با موضوع «بررسی مشکلات کنسرت ها» در فرهنگسرای ارسباران تهران برگزار شد، این در حالی است که قرار بود سرهنگ مجتبی بحیرایی معاون نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی تهران بزرگ، حسین نوش آبادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون پارلمانی وزیر و فرزاد طالبی سرپرست دفتر موسیقی وزرات ارشاد، حسن عرب سرخی مدیر حراست معاونت هنری وزارت ارشاد نیز در این جلسه حضور پیدا کنند که این امر تا پایات وقت این نشست میسر نشد.
چرا مسوولان خود را دور از دسترس نشان می دهند
فردین خلعتبری آهنگساز و مدرس دانشگاه در ابتدای این نشست تخصصی گفت: موضوع بررسی مشکلات کنسرت ها به قدری وسیع است که من نمی دانم از کجا باید شروع کنم و البته زیاد هم جذاب نیست. وقتی در این فضای موجود از مشکلات کنسرت صحبت می کنیم و البته سوالاتی هم در این زمینه مطرح می شود نمایندگان نهادهایی که باید پاسخگوی این سوالات باشند در جلسه حضور ندارند و ما نمی توانیم جواب مناسبی از سوالات مطرح شده بگیریم. البته متاسفانه در کشور ما که در همه جهت کشور نوپایی است زمان، بر ارزش افزوده چیزی نمی افزاید و همه چیز به نوعی باید از اول گفته شود. به همین جهت امیدوارم اطلاعات این نشست طوری منتقل شود که دیگران نیز راجع به آن صحبت کنند.
وی افزود: متاسفانه نمایندگان این نهادها برای حضور در این جلسه خود را دور از دسترس نشان دادند بنابراین چیزی که مخدوش می شود همین واژه «بررسی» است. یعنی اینکه حداقل یکسری اطلاعات به افرادی که به عنوان مسوول در اینجا دعوت می شوند، منتقل می شد و ما می توانستیم مشکلات فضای موجود کنسرت ها را مورد بررسی قرار دهیم. این در حالی است که در تجربه قبلی نشست های «گفتمان ضرب اصول» ما دیدیم وقتی دو نفر موافق و مخالف گفتگو نمی کنند فردی که صحبت نمی کند تبدیل به عنصری منفعل می شود و این اصلا خوب نیست که افراد به هر دلیلی از مواجهه با یکدیگر خودداری می کنند.
توجه به صیانت از سالن های اجرای کنسرت
آهنگساز چندین مجموعه سینمایی و تلویزیونی در بخش دیگری از صحبت های خود با تبیین موضوعاتی چون نظارت بر موسیقی، خصوصی سازی و شبه خصوصی سازی در فرهنگ و هنر و عملکرد شهرداری تهران در حوزه موسیقی تصریح کرد: به عقیده من مهم ترین وظیفه مسوولان در رابطه با مشکلاتی که پیرامون برگزاری کنسرت های موسیقی قرار دارد صیانت از سالن های اجراست. به اعتقاد من صیانت از استیج بسیار مهم است. موضوعی که متاسفانه در موسیقی ما اتفاق نمی افتد و کسانی که نگران موضوع موسیقی هستند در واقع بیشتر نگران موسیقدان ها هستند.
این هنرمند در ادامه صحبت های خود توضیح داد: بین ما و مسوولان فرهنگی به جهت مشخص نبودن قانون، ناگهان اختلافاتی به وجود می آید که به شدت موجب ایجاد یک نوع بی اطمینانی و دو دستگی می شود. من امیدوارم به جایی برسیم که این جریان موسیقی نه تنها موجب اختلاف و یقه گیری نشود بلکه ایجاد کننده فضایی آرام و بدون تنش در موسیقی باشد. ما باید به مجوزهای قانونی وزارت ارشاد توجه کنیم. وقتی وزارت ارشاد به یک کنسرت مجوز اجرا می دهد بقیه نهادها و وزارتخانه ها نیز باید به این مجوز احترام گذاشته و با یکدیگر دچار اختلاف نشوند.
آداب برگزاری کنسرت را اصلا جدی نمی گیریم
رامین صدیقی تهیه کننده و تولید کننده کنسرت و آثار موسیقایی نیز در این نشست تخصصی گفت: چیزی که می توانم در این نشست به آن اشاره کنم و از نظر من می تواند مهم تلقی شود این است که ماجرا را از زاویه دیگری ببینیم. در سال های اخیر پیرامون ماجرای لغو کنسرت ها مسایلی مطرح شد که بسیاری از مسایل دیگر را تحت تاثیر خود قرار داد و می توان گفت بسیاری از موارد در رابطه با برگزاری کنسرت ها دیده نشده است. به این معنی که دغدغه همه ما فقط معطوف به فرآیند اخذ مجوز کنسرت و موانع آن شده و مثلا اگر این ها وجود نداشته ما هیچ مشکلی نداریم و خوشبختیم.
وی ادامه داد: ما هنوز به این موضوع توجه نمی کنیم که برگزاری کنسرت تشریفات اداری نیست، کنسرت یک رویداد اجتماعی است و آدابی دارد که ما هنوز خیلی آن را جدی نمی گیریم و به همین خاطر است که خیلی از موارد دیده نمی شود. بینید یک برگزار کننده کنسرت موظف است در ازای بهایی که از مخاطب برای کنسرت دریافت می کند فضایی را برای او پدید آورد که مخاطب از آن فضا راضی باشد. به اعتقاد من تماشاگر حق دارد که در سالن اجرای کنسرت صدای درست بشنود چون او برای حضور در این سالن پول داده و ما باید در ازای دریافت این پول، امکانات موسیقی زنده را به او ارائه کنیم.
وی ادامه داد: ما موظفیم که حداقل خدماتی را به آنها ارائه بدهیم اما متاسفانه وجود مرز بندی های اشتباه درباره کنسرت ها فضا را به سمتی هدایت کرده که حتی تولید کننده موسیقی نیز برایش مهم نیست که این صدا در سالن برای مخاطب خوب است یا خیر؟ در واقع خواننده روی صحنه وقتی با چنین فضایی روبه رو می شود اغلب به خود می گوید صدای سالن چه ربطی به من دارد؟ من آمدم روی صحنه کار خودم را انجام می دهم و می روم.
ارجحیت منافع اقتصادی به منافع اجرایی
مدیر صنف ناشران و تهیه کنندگان آثار موسیقی بیان کرد: ما موظف به ارائه سرویس به مخاطبان هستیم اما می بینیم که این موضوع اصلا جدی گرفته نمی شود و دائم از مجوز کنسرت هایی صحبت می کنیم که می دانیم شرایط آن چگونه است. من اعتقاد دارم اصولا برگزاری کنسرت موسیقی زنده نه تنها الزام بلکه اتفاق اقتصادی مهمی است که منافعی برای تهیه کننده آن دارد. اما ما در اغلب موارد می آییم و افت کیفی را در این چتر اقتصادی پنهان می کنیم. در حالیکه این حداقل توقع برای مخاطب، بابت پولی است که برای اجرای کنسرت پرداخت می کند. به نظر من اجرای یک کنسرت در دو نوبت آن هم در یک شب توهین آشکار به مخاطبان است. این کمترین توقع یک مخاطب برای حضور در اجرای زنده است که بعد از پایان کنسرت با هنرمندان محبوب خود عکس یادگاری بگیرد و به نوعی با او معاشرت داشته باشد. اما می بینیم که نه تنها چنین اتفاقی نمی افتد بلکه مخاطب را بعد از پایان نوبت اول اجرا مانند مرغ از سالن خارج می کنند. یعنی مخاطب بابت پول هنگفتی که برای حضور در کنسرت داده هم ناراحت وارد سالن می شود و هم ناراحت از سالن خارج می شود.
صدیقی گفت: چنین موضوعاتی که در مورد کنسرت ها به آن اشاره کردم موجب می شود مخاطب به خاطر نبود پارکینگ و دیگر امکانات اولیه با اجرای خسته ای روبه رو شود که اصلا زیبنده اش نیست. همین موضوع امروزه نه تنها گریبان گیر موسیقی پاپ ماست بلکه رفته رفته در اجراهای زنده موسیقی جدی نیز دیده می شود و ما می بینیم که منافع اقتصادی به منافع اجرایی ارجحیت دارد. از سوی دیگر شما می بینید که تقویم موسیقی در ایران با سختی به هفت ماه و نیم می رسد. به این معنی که در ماه های سوگواری شرعا و عرفا نمی توانیم کنسرت برگزار کنیم، از سوی دیگر از اواسط اسفند ماه تا پایان فروردین ماه تمام کشور درگیر تعطیلات نوروزی می شود و مملکت عملا یک ماه تعطیل است و جالب اینکه فشردگی رویدادهای فرهنگی هنری بهمن ماه نیز عملا کار را برای برگزاری کنسرت سخت می کند که همه اینها جمعا فقط هفت ماه به موسیقی ایرانی اختصاص می دهد.
پیشنهاد راه اندازی کلوپ های موسیقی
وی تصریح کرد: البته در این بین باید به این موضوع هم توجه کرد که ۲۵ درصد جمعیت کل کشور در استان تهران و محدوده استان تهران اقامت دارند. آیا ما توانسته ایم بنا به این ظرفیت جمعیتی، ظرفیت فرهنگی نیز فراهم کنیم؟ اصولا سالن اجرای کنسرت ها چقدر برای میزبانی این محدوده جمعیتی ظرفیت دارد؟ بنابراین مجوز گرفتن تنها مصائب ما نیست. ما پیتزا درست نمی کنیم که بخواهیم یک ساعت و نیم قبل از اجرای کنسرت سالن را از مسوولان تحویل بگیریم. برگزاری کنسرت نیازمند تمهیداتی است که عوامل اجرایی کنسرت باید ساعت ها قبل از اجرای برنامه در آنجا حضور داشته باشند. سالن هایی که فارغ از بحث فنی اصولا مناسب اجرای موسیقی هم نیست.
این ناشر موسیقایی در ادامه صحبت های خود با اشاره به موضوع « کلوپ های موسیقی» گفت: متاسفانه وقتی در اینجا از واژه کلوپ استفاده می کنیم گویی اینکه این مکان یعنی محلی برای فساد. در حالیکه همین راه اندازی کلوپ های موسیقی می تواند بخش اعظمی از موسیقی طبقه متوسط را پوشش دهد. اصولا خیلی از کنسرت هایی که من برگزار کننده آن بودم به لحاظ فضای کاری طوری بودند که می دانستم تالار وحدت اصلا مناسب فضای کاری آنها نیست. زیرا محتوای کارهای آن گروه به گونه ای بود که ارتباط نوازنده با تماشاگر را قطع می کرد در حالیکه اگر ما در راستای قانون کلوپ های موسیقی را داشتیم می توانستیم بسیاری از کنسرت ها را در همین مکان ها اجرا کنیم. اما متاسفانه نداریم و مشکلات همانی می شود که توضیح دادم.
گواهینامه رانندگی و ماجرای پروانه فعالیت های موسیقایی
صدیقی اظهار کرد: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به طور دایم بحث از زیر ساخت می کند بنابراین باید به ساخت چنین اماکنی نیز توجه کند. یعنی وقتی برای یک تولید کننده آثار موسیقایی پروانه فعالیت صادر می کند به او اعتماد کند که وارد ساخت چنین فضاهایی شود. پروانه فعالیت وقتی از سوی یک نهاد قانونی صادر می شود مانند گواهینامه ای می ماند که راهنمایی و رانندگی برای رانندگان صادر می کند و به او فرمان می دهد اگر از قانون تخطی کنی، اگر به تابلوهای راهنمایی بی توجهی کنی جریمه خواهی شد. اما همین نهاد دیگر هر روز برای رانندگی آن فرد که گواهینامه صادر نمی کند. بنابراین همین پروانه فعالیت برای من حکم تصدیق دارد یعنی من به عنوان یک ناشر به لحاظ قانونی توانسته ام حداقل شرایط را احراز کنم تا کاری را انجام دهم اما متاسفانه می بینید که در این زمینه هم اطمینانی از ناحیه نهادهای دولتی وجود ندارد.
وی با اشاره به نقش مهم وزارت ارشاد در حوزه فعالیت های موسیقایی تاکید کرد: وزارت ارشاد باید کاری کند که اماکنی برای اجراهای متوسط موسیقایی ساخته شود. به نظر من وزارت ارشاد باید اجازه دهد که این اتفاقات کوچک ادامه پیدا کند. ما تا به امروز از لغو کنسرت ها و امثال این اتفاقات تا آنجا که شده صحبت کردیم اما آیا به فرصت از دست رفته نیز تا این حد توجه کردیم؟ ایا می دانیم که موسیقی در ایران دارای ظرفیت های بی نهایت بالقوه ای است که می توانیم در چارچوب قوانین، استفاده بهتری از آن بکنیم؟
حل مشکلات موسیقی در یک فرآیند میان مدت
کامبیز نوروزی حقوقدان نیز در این نشست با اشاره به واژه حقوق فرهنگی و مشکلاتی که مخاطبان آثار فرهنگی هنری در ایران با آن مواجه هستند، بیان کرد: ما در موسیقی مانند سینما قاعده و قانون مشخصی نداریم. آیا می دانیم این قاعده کجاست؟ متاسفانه ما نمی دانیم تکلیف موسیقیدان های ما چیست. یعنی ما در خیلی از اوقات می بینیم که فرآیند موسیقی علاوه بر اینکه هم به مخاطب، هم به برگزارکننده، هم به تهیه کننده و هم به نوازنده آسیب وارد می کند، در نوسان سیاست نیز باقی می ماند و اینجاست که مشکلات زیاد می شود بنابراین در چنین فضایی نقش وزارت ارشاد بسیار مهم می شود.
وی در پایان بیان کرد: به اعتقاد من مشکلات موجود در موسیقی باید در یک فرآیند میان مدت و گفتگو محور حل شود و دولت در این فضاست که باید اعمال اقتدار کند و مسوولیت عمل خود را هم باید بپذیرد. به هر ترتیب وقتی نظام حقوقی تدوین شده ای در موسیقی وجود نداشته باشد، اگر دولت نخواهد واقعیتی به نام موسیقی را بپذیرد به طور حتم فضای موجود نیز موجب بی نظمی حقوقی می شود و همین امر باعث ضعف هنرمندان خواهد شد.